Երբ երկիրը Ֆորբսի վարկանիշային ցուցակում զբաղեցնում է մի տեղ, որից այն կողմ Մադագասկարն է, ապա այդ երկրում արտահերթ ընտրությունն արդեն դառնում է կենսական անհրաժեշտություն:
Դա իմիջայլոց, այն առիթով, թե արդյոք Հայաստանում կան արտահերթ ընտրության հիմքեր: Աշխարի վատագույն տնտեսությունների ցանկում երկրորդը լինելը՝ Մադագասկարից հետո, արդեն իսկ արտահերթ ընտրության հիմք է:
Թեև, միգուցե, իշխանությունը, մասնավորապես կարկառուն ՀՀԿ-ականները, հայտարարեն, որ ասենք դա արտահերթ ընտրության հիմք չէ, ու եթե ասենք Հայաստանը լիներ Մադագասկարից էլ հետ, ապա այդ դեպքում իհարկե արտահերթ ընտրության լիարժեք հիմքերը կլինեին ապահովված: Բայց, եթե այսպես շարունակվի, այսինքն եթե շարունակվի այս որակի տնտեսա-քաղաքական կյանքը, ապա շատ մոտ ապագայում Հայաստանը Մադագասկարից էլ հետ կլինի, ու ընդհանրապես անհասանելի կդառնա աշխարհի վատագույն տնտեսությունների շարքում:
Իսկ ընդհանրապես, որևէ երկրի կառավարություն, եթե իհարկե այդ երկիրը Մադագասկարը չէ, պետք է որ վաղուց արդեն հրաժարական տված լիներ համաշխարհային հեղինակավոր ամսագրում այդպիսի վարկանիշ ունենալու համար: Կամ էլ եթե համարում են, որ դա սուբյեկտիվ վարկանիշ է, թող դատի տան Ֆորբսին իրենց պատիվն ու արժանապատվությունը ոտնահարելու համար և պահանջեն բարոյական վնասի փոխհատուցում:
Թե՞ Հայաստանի իշխանությունն այդպես միայն հայկական մամուլի դեմ է վարվում: Ինչու նույնը չեն անում Ֆորբսի դեմ: Չէ՞ որ նա փաստորեն իր վարկանիշային ցանկում այդպիսի մեղմ ասած խայտառակ գնահատականի արժանացնելով Հայաստանի տնտեսությանը, փաստորեն վարկաբեկել է երկրին միջազգային ներդրողների աչքում, արատավորել է երկրի ներդրումային համբավը, վնասել է իմիջին: Ինչու կառավարությունը չի փորձում դատի տալ Ֆորբսին: Երևի այն պատճառով, որ այստեղ Հայաստանի իմիջի մասին է խոսքը, ոչ թե ասենք այս կամ այն անձ իշխանավորի, ու փողն էլ Հայաստանին է գալուս, եթե իհարկե գա, ոչ թե մտնելու է այդ իշխանավորի գրպանը: Իսկ ինչո՞ւ եմ ասում «եթե իհարկե գա»:
Որովհետև եթե Հայաստանի իշխանությունը փորձի Ֆորբսից պատիվ պահանջել, ապա դատարանում Ֆորբսն ըստ ամենայնի այնպիսի տնտեսական մերկացումների կարող է ենթարկել Հայաստանի իշխանության քաղաքականությունը, որ վերջում դատարանը հենց Հայաստանի իշխանությանը կստիպի փոխհատուցել իր քաղաքականությամբ Հայաստանին հասցված բարոյական վնասի և համբավի արատավորման դիմաց: Այս ամենն իհարկե շատ զավեշտալի կլիներ, եթե այդքան տխուր ու ողբերգական չլիներ: Թվում է, թե ծեծված արտահայտություն է և հաճախ ենք մարդիկ տարբեր իրավիճակներում դիմում դրան, երբեմն նույնիսկ ոչ համարժեք կիրառումով: Բայց տվյալ դեպքում իրավիճակը թերևս առավել քան համարժեք է այդ արտահայտությանը:
Երբ դատարկվող երկիրը երկրի վարչապետի համար հարցազրուցային կատակի թեմա է, իսկ տնտեսապես վատագույն երկրների շարքում հայտնվելը կառավարության համար հրաժարականի կամ առնվազն գոնե վստահության թեմա չէ, իրավիճակն ուրեմն առավել քան տխուր է: Եթե Հայաստանում խորհրդարան լիներ, և եթե այդ խորհրդարանում քաղաքական մեծամասնություն լիներ՝ քաղաքական կենսագրությամբ, քաղաքական մտածողությամբ, քաղաքական արժեհամակարգով, ապա այդ մեծամասնությունը պետք է արտահերթ նիստ կամ առնվազն տնտեսական հարցերի հանձնաժողովի արտահերթ հավաք անցկացներ իրավիճակը արտակարգ կարգով քննելու և կառավարության վստահության հարց դիտարկելու համար:
Դա ամենևին խուճապ չէ, իրարանցում չէ, ողբերգություն չէ: Այդպիսի դեպքերում այլ կերպ են վարվում: Իսկ խորհրդարանական քննարկումները սովորական քաղաքական ընթացակարգ են, որոնք պետք է տեղի ունենան այն դեպքերում, երբ պարզվում է, որ աշխարհում քո երկրի տնտեսական վիճակից վատ միայն Մադագասկարում առկա վիճակն է: Բայց եթե ասենք Գվինեան ու Ճամայկան էլ Հայաստանից հետ լինեին, միևնույն է, կառավարության վստահության հարցը առնվազն պետք է քննարկվեր: Ավելին, եթե մի երկրի նախագահ հայտարարում է ԵԽԽՎ ամբիոնից, որ Հայաստանն ամեն ինչ անելու է 2012 թվականի խորհրդարանական ընտրությունը միջազգային չափանիշի համապատասխան անցկացնելու մտադրության մասին, ապա այդպիսի համաշխարհային տնտեսական վարկանիշ ունենալու պարագայում կառավարության վստահության հարց դիտարկելը առնվազն պարտադիր է, եթե այդ նախագահի գլխավորած կուսակցությունը ցանկանում է այդ եվրոպական չափանիշներին համապատասխան ընտրությանը հասարակության քվեն վաստակել:
Բանն այն է, որ քաղաքական կեցվածքը միայն հայտարարություններն ու գեղեցիկ ելույթները չեն, այլ նաև տարբեր հարցերի վերաբերյալ համապատասխան քաղաքական մշակույթ պարունակող արձագանքները: Եվ քաղաքական մշակույթի ու մտածողության մակարդակը դրսևորվում է ոչ թե ելույթներով, որոնք կարելի է նույնիսկ անգիր անել՝ չմնալով կարդալու հույսին, այլ հենց այդօրինակ արձագանքներով: Մինչդեռ Հայաստանում չկա մտածողության նույնիսկ այնքան բազա, որ գոնե բավականացներ այդ քննարկումների իմիտացիոն դրսևորումների համար անգամ, ուր մնաց՝ իրական բանավեճի:
Իրական բանավեճ Հայաստանի իշխանական համակարգում առաջանում է միայն անձնական բիզնեսների ու փողի շարժառիթով։
Լուսանկարը` hetq.am-ի
