Հայաստանի ներքաղաքական զարգացումների բովում բաց մնացին օրերս ԱՄՆ նախագահ Թրամփի՝ Ադրբեջանի նախագահ Ալիևին հղված երկու ուղերձներ, մեկը՝ Ադրբեջանի անկախության օրվա, մյուսը՝ Բաքվում էներգետիկ հարցերի միջազգային ավանդական համաժողովի առիթով: Թրամփի այս նամակ-ուղերձների «բացթողումը» հատկանշական է հատկապես նախորդ տարի դրանց առնչությամբ մեծ կենտրոնացվածության առիթով, երբ Հայաստանում տեղեկատվական որոշ շրջանակներ լայն թափով գեներացնում էին աղմուկը այն կապակցությամբ, որ Թրամփը Ալիևին հղված ուղերձներում խոսել էր մոտ ապագայում արցախյան հարցի լուծման հնարավորությունների մասին: Դա նախորդ տարի էր, ինչը հայաստանյան տեղեկատվա-փորձագիտական մի շարք շրջանակներ օգտագործում էին թավշյա հեղափոխության դեմ: Ահա նախորդ տարվա այդ ֆոնին հատկանշական է այս տարվա լռությունը՝ Թրամփի՝ Ալիևին հղված ուղերձների կապակցությամբ: Մինչդեռ դրանք իրապես հետաքրքիր են, թեև թավշյա հեղափոխության դեմ օգտագործելու տեսանկյունից ոչ ինտրիգային:
Բանն այն է, որ 2019-ի մայիսի վերջին օրերին Վաշինգտոնից Բաքու հղած ուղերձներում Թրամփը գերազանցապես խոսում է Ադրբեջանի, այսպես ասած, էներգետիկ նշանակությունից, որպես էներգետիկ միջանցք, և այդ համատեքստում հիշեցնում ռեգիոնալ կայունության մասին: ԱՄՆ նախագահը փաստացի ակնարկում է Ադրբեջանի իշխանությանը այդ երկրի, մեծ հաշվով, միակ միջազգային նշանակության՝ էներգետիկ բովանդակության մասին, և միաժամանակ ակնարկում կամ պարզորոշ ցույց տալիս այդ բովանդակությունը պահպանելու միակ նախադրյալի՝ ռեգիոնալ կայունության մասին:
Ադրբեջանին պարզորոշ ասվում է, որ միայն ռեգիոնալ կայունությունն է, որ Բաքվին թույլ կտա իրացնել իր միջազգային նշանակությունը: Ամերիկյան ուղերձը հստակ է՝ անկայունության դեպքում թիրախ են դառնալու Բաքվի նավթագազային ենթակառուցվածքները, ինչի հետևանքով Բաքուն ուղղակի կորցնելու է իր նշանակությունը միջազգային օրակարգի համար:
Միաժամանակ, ԱՄՆ նախագահ Թրամփը Ադրբեջանի նախագահին հիշեցնում է ժողովրդավարական ռեֆորմների անհրաժեշտությունը ու նաև շնորհակալություն հայտնում արցախյան կարգավորմանը «անձնական» ներգրավվածության համար՝ այդպիսով մեծ հաշվով մատնանշելով նաև ռեգիոնալ կայունության և խաղաղության համար Ալիևի անձնական պատասխանատվությունը:
Այս ուղերձները, անշուշտ, հետաքրքիր են ինքնին, հայկական շահերի և անվտանգության խնդիրների, նաև արցախյան հարցի և Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների վարքագծի տեսանկյունից՝ առավել ևս համանախագահների ռեգիոնալ նոր այցի, ինչպես նաև Վաշինգտոնում Փաշինյան-Ալիև հանդիպման հավանականության համատեքստում, ինչի հնարավորության մասին բարձրաձայնել էր Երևանը: Սակայն Թրամփի ուղերձն ու Ադրբեջանի համար ըստ էության «ցավոտ» կետերի մատնանշումը հատկապես ուշագրավ է ամերիկա-իրանյան հարաբերության ճգնաժամային ֆոնի նոր ալիքի և տագնապալի սպասումների ֆոնին: Վաշինգտոնն այդ ֆոնին փաստորեն զգուշացնում է Ադրբեջանին շնորհավորական ուղերձներով, որ Բաքուն հանկարծ չտրվի Իրանի շուրջ լարվածության աճից բխող որևէ գայթակղության, թե կարող է այդ լարվածությունն օգտագործել ռեգիոնալ սադրանքներ թույլ տալու համար:
