Մարտի 1-ի գործով մեկնարկած դատավարությունն անշուշտ հասարակական-քաղաքական քննարկման թիվ մեկ թեման է։ Առայժմ Քոչարյանի թիմի հակադարձումներն ավելի շատ սոցիալական ցանցերի ֆեյքային հարձակումների տիրույթում են, ինչպես նաև դատարանի դիմաց հավաքված փոքրաթիվ մարդկանց խմբակների, որոնք տարբեր առիթներով ծառայել են նաև նախկին իշխանություններին կամ էլ մերժվել են գործող իշխանությունների կողմից ու հարմար տեղավորվել քոչարյանական ճամբարում։
Որքան էլ, սակայն, գործող իշխանությունները նշում են, որ հարցը պետք է քննարկել իրավական տիրույթում, ամբողջությամբ քաղաքականությունից զերծ մնալ չի ստացվում։ Քաղաքական և ընտրական տեխնոլոգիաների փորձագետ Արմեն Բադալյանը նշում է՝ երբ ասում ենք գործընթացը մաքուր իրավական տիրույթում չէ, ամենևին էլ չի նշանակում, որ իշխանությունները քաղաքական խնդիրներ են լուծում, օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ բազմաթիվ պատճառներով հարցը մաքուր իրավական տիրույթում լինել չի կարող: «Մենք արդեն տեսնում ենք, որ այս դատական գործընթացը մի շարք քաղաքական երանգներ է ստանում՝ ինչպես երկրորդ նախագահի աջակիցների, այնպես էլ հակառակ կարծիքն ունեցողների կողմից։ Բավականին ակտիվ քաղաքական գործընթացներ են սպասվում, և հիմա խնդիր է, որ դրանք ամբողջությամբ չփոխարինեն իրավական գործընթացներին»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Մեր զրուցակիցը հավելեց՝ այժմ լուրջ խնդիր է այն, որ այս դատական գործընթացը չվերածվի ներքաղաքական թիվ մեկ օրակարգի. «Քանի որ գործող իշխանությունների կողմից զարգացման օրակարգ չի ներկայացվում, տեղը դատարկ է, այն կարող է լցվել այս դատական գործընթացով։ Այն կարող է շատ երկար տևել՝ նույնիսկ տարիներ, և չպետք է թույլ տալ, որ այն դառնա ներքաղաքական թիվ մեկ օրակարգ։ Եթե հանկարծ դառնա այդպիսին, ապա ուզենք, թե չուզենք՝ երկրորդ նախագահը կդառնա գործող իշխանությունների հիմնական հակառակորդը, թիվ մեկ մրցակիցը՝ գոնե հասարակության մի զանգվածի մոտ»։
Արմեն Բադալյանը նաև չի բացառում, որ ժամանակի ընթացքում այս դատավարությունը կարող է հասարակության շրջանակներում իր հետաքրքրությունը կորցնել և դառնալ սովորական. «Ինչ վերաբերում է Քոչարյանի աջակիցների դաշինքին, ապա դեռ հստակ չէ՝ նրանք կմնան մարգինա՞լ տիրույթում, թե՞ հետագայում մեծ ազդեցություն կունենան։ Առաջին նախագահն էլ հեռանալիս իր թիմով մարգինալ էր, հետո շատ պահանջված դարձավ։ Այս պահի դրությամբ նրա աջակիցները չունեն այն ազդեցությունը, որը ցանկալի կլիներ նախկին իշխանությունների համար, բայց միայն այս պահի դրությամբ, և դա կախված է իշխանությունների վարող քաղաքականությունից ու Հայաստանի զարգացման օրակարգից։ Եթե իրադարձությունները զարգանան այնպես, որ մենք զարգացման լուրջ օրակարգեր տեսնենք, այս դատական գործընթացի վրա ուշադրությունն այդչափ չի բևեռվի»։
Սոցիոլոգ Կարեն Սարգսյանի կարծիքով՝ մեղադրվող Քոչարյանի կողմնակիցները փորձում են իրավիճակը տանել սրման: «Եվ սա ընդամենը հասարակ կոնֆլիկտ է։ Իսկ հետագա զարգացումները կախված են կողմերի կամ հիմնական տեսակետն առաջ տանողների որոշումներից։ Եթե հրահրեն, մյուս կողմն էլ իրեն չկարողանա տիրապետել՝ կվերածվի ծեծկռտուքի, որն ընդհանուր առմամբ խուլիգանության հոդված է»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Մեր զրուցակիցը շարունակեց. «Քաղաքական հետևանքներ չեն լինի, որովհետև հասարակությունն իր պատասխանը վաղուց տվել է, ոչ ոք չի կարող ասել՝ ինչ եղել է, լավ է եղել, սա քաղաքական շարժման վերածվել չի կարող։ Մարտի 1-ի դեպքերի արդարացումը չի կարող դառնալ ինչ-որ քաղաքական ուժի հենարան։ Այսպես թե այնպես՝ եթե նույնիսկ մեկ պատգամավոր խոսի թեմայի մասին, թեման արդեն քաղաքական է, այսինքն՝ սա պետք է տարանջատել։ Բայց խոսել Մարտի 1-ի մասին դրական ֆոնով կամ փորձել մեղադրել ոչ թե իշխանություններին, այլ այն ժամանակվա ընդդիմությանը՝ դա չի կարող լինել որևէ քաղաքական ուժի հենարան։ Հիմա նույնիսկ ՀՀԿ-ն իրեն նման բան չի կարող թույլ տալ, չեմ պատկերացնում՝ ինչ քաղաքական ուժ պետք է ստեղծվի, որ իրեն նման բան թույլ տա։ Այսինքն՝ խնդիրը քաղաքական չէ, բայց եթե կոնֆլիկտ եղավ, ֆիզիկական ուժի կիրառում՝ դա կլինի խուլիգանություն, ոչ թե քաղաքականության արտացոլում»։
Ըստ նրա՝ այժմ կուսակցությունները վատ վիճակում են, հասարակությունը պատրաստ չէ սոցիալական խնդիրները փոխարինել քաղաքականով ու զբաղվել այդ քաղաքական տարանջատումներով. «Կա՛մ պետությունից են պահանջում, կա՛մ թողնում գնում, ընդդիմադիր որևէ շարժում մեծ հաջողություն ունենալ չի կարող»։
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
