«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Կալիֆոռնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և գլխավոր խմբագիր Հարութ Սասունյանը։
– Պարոն Սասունյան, օրերս Արցախում Դաշնակցությունը Հայաստան-Արցախ ռազմաքաղաքական դաշինք կնքելու շուրջ ֆորում անցկացրեց։ Տեսակետներ էին հնչում, որ այդ դաշինքում պետք է ընդգրկվի Սփյուռքը։ Ինչպե՞ս եք գնահատում՝ արդյոք կա՞ նման դաշինք ունենալու անհրաժեշտություն։
– Ցավոք, ֆորումի մանրամասներին տեղյակ չեմ, բայց, անշուշտ, Հայաստանը և Արցախը պետք է ռազմաքաղաքական դաշինք կնքեն, որովհետև Հայաստանն է, որ պատասխանատու է Արցախի ապահովության և գոյության համար։ Արցախն առանց Հայաստանի տնտեսական և զինվորական օժանդակության չի կարող գոյություն ունենալ։ Եվ եթե որոշեն, որ այդպիսի համաձայնագիր պետք է կնքվի, անշուշտ Սփյուռքը չի կարող դուրս մնալ այդպիսի ծրագրից, որովհետև մենք թեև ապրում ենք Սփյուռքում, բայց մեր միտքը և մեր մտահոգությունը մեր հայրենիքն է, մեր Արցախը և, անշուշտ, Արևմտահայաստանը։ Հայաստանն ու Արցախը մեր մտահոգության կիզակետն են, և ինչ որոշեն Հայաստանի և Արցախի ղեկավարները՝ մենք պատրաստ ենք թիկունք կանգնելու այդպիսի որոշմանը։
– Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարում է, որ Հայաստանի ընդդիմադիր ուժերը միավորվում են մարտահրավեր նետելու գործող իշխանություններին, և որ ինքը միանում է նրանց։ Դաշնակցությունը կդառնա՞ Քոչարյանին սատարող ուժերի առանցքը։
– Այդ հարցը ճիշտ կլինի ուղղել Դաշնակցության ղեկավարությանը։ Քոչարյանի նկատմամբ հսկայական դժգոհություն, անգամ թշնամանք կա ժողովրդի մեջ Հայաստանում և Սփյուռքում, և չեմ կարծում, որ որևէ խմբավորում իր անունը կապի Քոչարյանի հետ. դա մեծ հակազդեցություն կունենա ժողովրդական մասսաների կողմից։ Դրա համար չեմ կարծում, որ նման բան կպատահի։ Ամեն մարդ մի կարծիք ունի, և, դժբախտաբար, ամեն մարդու կարծիք նույն արժեքը չունի։ Այդ կարծիքը պետք է հիմնված լինի տեղեկությունների վրա, և ոչ թե ամեն մեկը իր գլխում ծագածն ասի։ Ինձ համար կարծիք հայտնելն արժեք չունի, եթե այն հիմնված չէ փաստերի վրա։ Հիմա թե Դաշնակցությունն ինչ կանի Քոչարյանի հետ կապված՝ ես կասկածում եմ, որ այդպիսի խոսակցություն տեղի ունենա։
Ինչ վերաբերում է Քոչարյանի հայտարարություններին, ապա հասկանալի են այդ հայտարարությունները։ Այդ մարդը Արցախի նախագահ է եղել, դրանից հետո տասը տարի եղել է ՀՀ նախագահ և հիմա նստել է բանտում։ Նրա կարծիքով՝ ինքն անարդար է բանտարկվել և ունի պատճառ զայրանալու և ասելու, որ ամեն ինչ անելու է ընդդիմանալու ներկա իշխանություններին։ Իսկ թե ովքեր կմիանան իրեն, ՀՅԴ-ն, թե ուրիշները կմիանան՝ չեմ իմանում։ Կուսակցություններն իրենք պետք է որոշեն՝ ինչ են անում կամ չեն անում։
– Դուք նշեցիք, որ Քոչարյանի նկատմամբ հսկայական դժգոհություն, անգամ թշնամանք կա ժողովրդի մեջ Հայաստանում և Սփյուռքում։ Այդ թշնամանքը գալիս է նրա նախագահության տարիների՞ց։ Մենք հիշում ենք՝ ինչպես Քըրք Քըրքորյանը հիասթափվեց և այլևս չաջակցեց Հայաստանին։
– Մինչև բուն հարցին անդրադառնալը՝ նախ կուզեի պարզաբանել Քըրք Քըրքորյանի հետ կապված։ Քըրքորյանի մասին խոսակցություններն արդեն մի քանի տարի է՝ ամեն տեղ լսում եմ, այդ բոլորը սուտ են և կեղծիք։ Քըրքորյանը երբեք չի դադարեցրել իր ծրագրերը, երբեք չի նեղացել, չի հուսախաբվել։ Ճիշտ հակառակը՝ ես այդ բոլոր ծրագրերի անմիջական պատասխանատուն էի։ 242 միլիոն դոլարի ծրագիր ենք իրագործել «Լինսի» հիմնադրամի գումարներով։ Իմ անմիջական պատասխանատվությունն էր վերահսկել այդ աշխատանքները։ Եվ բոլոր ծրագրերը իրագործեցինք հարյուր տոկոսով, բոլոր ծրագրերը ավարտին հասցրինք, հետո փակվեց «Լինսի» հիմնադրամը, և նոր ծրագիր կյանքի չկոչվեց։ Իսկ եթե Քըրքորյանը նեղացած լիներ Հայաստանից, անհրաժեշտություն չկար «Լինսի» հիմնադրամը փակելու, քանի որ այն հարյուրավոր միլիոն դոլարներ տալիս էր ամերիկյան բարեսիրական միություններին, և եթե միայն հայերից նեղացած լիներ, կարող էր Հայաստանին չտալ, բայց շարունակեր տալ ամերիկացիներին։ Ես ամենաշատն եմ իմանում՝ ծրագրերն ինչպես են ընթացել, ինչու ավարտվեցին, թե ինչու Քըրքորյանը ավարտեց ծրագրերը։ Քըրքորյանը ինձ բազմիցս ասել է, որ եթե ավելի տարիքը մեծանա, «Լինսը» փակելու է, դադարեցնելու է բարեգործական աշխատանքը։ Եվ «Լինսի» հիմնադրամը փակեց բոլորի համար՝ թե՛ հայերի, թե՛ ամերիկացիների։ Իր նպատակն այն է, որ խորը ծերության ժամանակ չզբաղվի «Լինսի» հիմնադրամով։ Եվ կարևոր է, որ ժողովուրդն իմանա ճշմարտությունը։
Ինչ վերաբերում է Քոչարյանի նախագահության շրջանում Սփյուռքի հետ աշխատանքներին, սա մի փոքր բարդ հարց է. Քոչարյանը, ինչպես գիտեք, Դաշնակցության և ՀՀԿ-ի հետ կոալիցիա էր կազմել, և նրանք կառավարության մաս էին կազմում, և քանի որ Դաշնակցությունը առաջատար կուսակցություն էր Սփյուռքի մեջ, բավական դրական մոտեցում էր Քոչարյանի նկատմամբ դաշնակցական շրջանակների մեջ, բայց մյուս կողմից հակառակն է՝ Հայաստանի ժողովուրդը, որ արտագաղթել և ապրում էր Սփյուռքում, խիստ զայրացած էր Քոչարյանի իշխանությունից, հետագայում էլ՝ Սերժ Սարգսյանի իշխանությունից, քանի որ հսկայական խնդիրներ կային, և դրա պատճառով էլ մարդիկ թողել էին հայրենիքը և հեռացել, նրանք դժգոհ էին երկրում առկա կոռուպցիայից, իրենց ղեկավարության ապրելակերպից, և նրանք ստիպված եղան թողնել իրենց հայրենիքը և գնալ արտասահման: Այդ մարդիկ ուրախ չէին ո՛չ Սերժ Սարգսյանի և ոչ էլ Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության ժամանակ։ Եվ երբ հեղափոխություն տեղի ունեցավ, բոլորն էլ, ինչպես Հայաստանում, ընդհանուր առմամբ մեծ համակրանք ունեն Փաշինյանի հեղափոխության նկատմամբ։
