Արցախի հերոս է նաև Մանվել Գրիգորյանը, ինչո՞ւ Բակո Սահակյանն ու Արկադի Ղուկասյանը նամակ չեն գրել նրան ազատ արձակելու համար էլ, այլ միայն Ռոբերտ Քոչարյանին: Այդ հարցով արձագանքեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լրագրողների հարցերին՝ կապված Բակո Սահակյանի և Արկադի Ղուկասյանի հայտնի նամակի հետ: Նա միաժամանակ հայտարարեց, թե չի կարծում, որ Սահակյանի կամ Ղուկասյանի պաշտոնավարման օրերին բանտարկված չեն եղել այլ հերոսներ՝ ակնարկելով թերևս նախկին իշխանության շրջանում կալանավորված և դատապարտված բազմաթիվ այլ գործիչների, որոնք բանտում են հայտնվել, այսպես ասած, իշխանության դեմ լինելու պատճառով:
Փաշինյանի գնահատականն այդ առումով պարունակում է խորքային իսկապես կարևոր շերտեր՝ հաշվի առնելով այն, որ հանգամանքը ամենևին նոր չէ, որ շահարկվում է, և ամենևին նախկին իշխանության գործիք չէ նոր իշխանության դեմ: Դա մի գործիք է, որ նախկին համակարգը իր ձեռքին էր պահում և ցած չէր դնում նաև իշխանության երկու տասնյակ և ավելի տարիների ընթացքում՝ իր համար հանրության «ապագայի» վրայով ճանապարհ հարթելով դեպի ավելի շատ իշխանություն ու ավելի շատ փող հենց այդ գործիքը աշխուժորեն կիրառելով՝ հաղթանակ, հերոսություն, «վոյինություն», միասնություն և այլն, և այլն:
Եվ այս հարցը առանձնահատուկ է նաև այսօր, երբ համայն հայությունը նշում է հայ ժողովրդի պատմության փառահեղ հաղթանակներից մեկը՝ Շուշիի հաղթանակը, ինչը գործնականում ասոցացվում է Արցախի ամբողջ պատերազմի հաղթանակի հետ, քանի որ Շուշին մեծ հաշվով եղավ հանգուցային կետ հայ ժողովրդի հոգեբանության փոփոխության և մարտական գործողությունների հետագա ընթացքի առումով:
Այս առանձնահատուկ պատմականությամբ օրը առավել ևս լրջագույն ուշադրության է արժանի այդ հաղթանակի խնամքի խնդիրը, որ այն դադարի գործիք լինել որևէ մեկի ձեռքին, որովհետև դա «գողացված» գործիք է՝ հայ ժողովրդից գողացված: Բոլոր պատերազմներին է իհարկե բնորոշ «ինքնիրավչությունը»՝ երբ մի շարք անհատներ և խմբեր փորձում են շահադիտական նկատառումով յուրացնել բոլորի հաղթանակն ու օգտագործել բոլորի դեմ: Այդպիսի էջեր ունեն դրանով անցած բոլոր ժողովուրդները, որոնք կանգնել են տարատեսակ բարդույթների և «սինդրոմների» առաջ: Հայ ժողովուրդը և հայկական պետականությունը բացառություն չեն: Սակայն միաժամանակ ակնհայտ է, որ մենք պետք է հաղթահարենք այդ «օրինաչափությունը», և թավշյա հեղափոխությունը դրա հնարավորությունն էլ տվել է:
Հաղթանակը եղել է համայն հայությանը՝ անկախ այն բանից, թե ով ինչպիսի մասնակցություն է ունեցել դրան: Որևէ մեկը չունի հաղթանակի հետ առանձնակի ասոցացման արտոնություն և առավել ևս՝ դրա վրա կառուցված «անձեռնմխելիություն»: Ավելին, շատերը պետք է պատասխան տան, թե ինչ են արել այդ հաղթանակի հետ տարիներ շարունակ՝ բերելով և հանգեցնելով իրողությունը նոր զոհերի և նոր քառօրյա պատերազմի, որին իբրև պետականություն մենք անպատրաստ էինք և աղետից զերծ մնացինք միայն զինվորականների անձնազոհության ու խիզախության շնորհիվ: Եվ այդ հարցերը մեկ օրում, տարում կամ տասնամյակում չէ, որ կուտակվել են:
Այսօր տոն է, և թվում է, որ այդ մասին խոսելու ժամանակը չէ: Սակայն տոնին ընդառաջ որոշ նախաձեռնություններ տվեցին խոսելու առիթը և անհրաժեշտությունը, քանի որ դրանում նշմարվեց նաև հետհեղափոխական մի տրենդ, երբ համազգային հաղթանակի հանգամանքը փորձ է արվում վերածել յուրօրինակ մի քաղաքական պլատֆորմի՝ այդ հաղթանակից տարիներ անց նաև ներքին քաղաքացիաիրավական հաղթանակ տարած և իր ռազմաքաղաքական հաղթանակը դրանով վերստին իմաստավորած և արժևորած հանրության դեմ: Յուրաքանչյուրը, անգամ նախկին իշխող համակարգից, ազատ է և ունի Հայաստանում քաղաքական գործունեության և հետաքրքրությունների իրավունք, բայց ոչ ոք չունի այդ ամենի համար համազգային հաղթանակը շահարկման առարկա կամ գործիք դարձնելու իրավունք:
Մեր պետական և ազգային զարգացման ու արդիականացման հրամայականը էապես պայմանավորված է նաև այն հանգամանքով, թե մեր հանրային տիրույթում որքանով կհաջողվի ձևավորել այն բարոյաքաղաքական զրահը, որը հաղթանակը զերծ կպահի որևէ շահադիտական նենգափոխման տեսքով ոտնձգությունից: