Այսօր ոգեկոչում ենք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը: Մարդկության դեմ գործած ամենածանր հանցագործություններից մեկից անցել է 104 տարի: «Առաջին լրատվական»-ը թեմայի շուրջ զրուցելու համար հյուրընկալել է ցեղասպանագետ Սուրեն Մանուկյանին:
Ոճրագործի դիրքերից բացատրելով Հայոց ցեղասպանության պատճառը՝ մեր զրուցակիցն ասաց. «Օսմանյան կայսրությունն անկում էր ապրում, և նրանք փորձում էին ելք գտնել: Նման ելք գտնվեց, այն է՝ ստեղծել ազգային պետություն, որտեղ այլևս ազգային փոքրամասնությունները տեղ չունեին: Դրա համար ծրագիր մշակվեց, և դա ազգային փոքրամասնություններից, առաջին հերթին՝ հայերից ազատվելու ծրագիրն էր: Իսկ թե ինչու առաջին հերթին՝ որովհետև հայերը առավել կազմակերպված էին, առավել առաջադեմ, թուրքերին մրցակցելու առումով առավել վտանգավոր. այդ մրցակցության համար հայերն ունեին թե՛ ֆինանսական, թե՛ կազմակերպչական, թե՛ ինտելեկտուալ ներուժ»:
Մեր զրուցակցի խոսքով՝ հայերը, ցավոք, սխալ ընկալեցին երիտթուրքական հեղաշրջումը. «Երիտթուրքերը քաղաքակիթ թուրքերն էին, և հայկական էլիտաները ձախողեցին և չձեռնարկեցին համապատասխան քայլեր՝ գոնե կարելի էր կազմակերպել առավել մեծ թափով ինքնապաշտպանություն»:
Խոսելով Հայոց ցեղասպանության ճանաչման դինամիկայի մասին՝ Սուրեն Մանուկյանը նկատեց, որ 2010-ական թվականներին ճանաչման տեմպն ընկավ. «Որովհետև այն երկրները, որոնք պետք է այսպես թե այնպես ճանաչեին, արդեն ճանաչել էին»:
Ցեղասպանագետի կարծիքով՝ վերջին շրջանում ճանաչումները սկսում են ավելի շատ օգտագործվել Թուրքիայի հետ սեփական հաշիվները մաքրելու, Թուրքիայի վրա ճնշում գործադրելու և Թուրքիային ինչ-որ բան բացատրելու համար, ինչը անթույլատրելի է. «Եվ այս տարի առաջին անգամ Հայաստանը ԱԳՆ խոսնակի շուրթերով արտաբերեց այն միտքը, որ Հայաստանն անթույլատրելի է համարում Հայոց ցեղասպանության թեման օգտագործել քաղաքական շահարկումների համար»:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
