Մի քանի ժամ անց ԵԽԽՎ ամբիոնից ելույթ կունենա Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, որը կլինի նրա առաջին ելույթը թավշյա հեղափոխությունից հետո:
Մինչ այդ՝ նախօրեին, իր առաջին ելույթն է ունեցել Վրաստանի վարչապետ Մամուկա Բախտաձեն, որը նույնպես այդ պաշտոնին է հայտնվել Հայաստանի թավշյա հեղափոխությունից հետո, ընդ որում՝ ոչ միայն ժամանակագրական, այլ նաև խորհրդանշական առումով: Բանն այն է, որ Վրաստանում վարչապետի փոփոխություն տեղի ունեցավ Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանի՝ այդ երկիր կատարած այցից օրեր անց: Իհարկե, սա որևէ կերպ առնչություն չուներ այցին, սակայն խորհրդանշականությունն իհարկե դիտարժան է: Առավել ևս, որ թավշյա հեղափոխությունը բավականին նուրբ իրավիճակ է ստեղծել թե՛ հայ-վրացական, թե՛ Կովկասի հարցում եվրոպական քաղաքականության տեսանկյունից:
Բանն այն է, որ Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունը բերեց երկրի վարկանիշի, միջազգային ժողովրդավարական իմիջի մեծ թռիչքի՝ ըստ էության փոխելով Կովկասի ժողովրդավարական բալանսը: Այդտեղ առաջատարը Վրաստանն էր, անխոս առաջատարը, անգամ այն բանից հետո, երբ Սաակաշվիլիի՝ իշխանությունից հեռանալուց հետո շատ դիտորդներ արձանագրում էին Վրաստանի նոր իշխանության որոշակի նահանջ բարեփոխումների դինամիկայի հարցում: Այդուհանդերձ, Թբիլիսին շարունակում էր մնալ ռեգիոնալ ժողովրդավարության կղզյակը՝ մինչև Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունը: 2018-ի մայիսից հետո ստեղծված նոր բալանսը իր հերթին առանձնահատուկ էր նրանով, որ ժողովրդավարության առաջատարի դերում է հայտնվում կամ թռիչքաձև զարգացում է ապահովում պետություն, որը ԵՏՄ անդամ է: Այդ ֆոնին էլ Վրաստանում տեղի է ունենում նախագահի ընտրություն, որը Հայաստանում տեղի ունեցած ընտրությունների ֆոնին արժանանում է ընդհուպ Եվրոպայի խնդրահարույց դիտարկումներին: Ավելին, նախօրեին այդ կապակցությամբ հարցեր են հնչել նաև վարչապետ Բախտաձեին: Եվրոպացիները անգամ պատժամիջոցով էին սպառնում Թբիլիսիին՝ նախագահական ընտրության առաջին փուլից հետո:
Ահա այդ ֆոնին Վրաստանի վարչապետ Մամուկա Բախտաձեն նախօրեին իր ԵԽԽՎ ելույթը կառուցել էր բավականին նախաձեռնողական և լավ իմաստով ագրեսիվ հռետորաբանությամբ՝ հայտարարելով, որ Վրաստանը հավակնում է դառնալ օրինակելի մոդել ռեգիոնալ մյուս երկրների համար: Ակնառու է, որ Վրաստանի վարչապետը ԵԽԽՎ ելույթում շեշտադրելով այն սկզբունքը, որ վրացի՝ նշանակում է եվրոպացի, մեջբերելով հանգուցյալ Զուրաբ Ժվանիային, տողատակում դնում է Վրաստանի եվրոպական քաղաքական ռազմավարության առանցքային հարցը՝ հետ բերել Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունից հետո ռեգիոնալ կղզյակի կորսված դիրքը, ինչը Վրաստանի համար անշուշտ քաղաքական և անվտանգային կարևոր կռվան է: Թեև խորքային առումով, իհարկե, Թբիլիսին այդ տեսանկյունից առնվազն տեսանելի ապագայում անփոխարինելի է՝ առնվազն ռեգիոնում Եվրամիության և հատկապես ՆԱՏՕ ինստիտուցիոնալ ներկայացվածության հարցի տեսանկյունից:
Այդուհանդերձ, նշանակալի է, որ ԵԽԽՎ ամբիոնից անուղղակի, սակայն մարտահրավեր է նետվում Հայաստանին, և Հայաստանի համար շոշափելի է դառնում, որ կա թավշյա հեղափոխությամբ ձեռք բերած առաջատարությունը մշապես պահելու խնդիր:
Ի՞նչ մեսիջներ կհնչեցնի այդ իմաստով Հայաստանի վարչապետը եվրոպական ամբիոնից: Ակնառու է, որ անընդհատ հղումները թավշյա հեղափոխությանը, լինելով շատ կարևոր, այդուհանդերձ այլևս քիչ են լինելու, և հայկական կողմին Եվրոպայի հետ երկխոսության համար անհրաժեշտ են գաղափարներ, որոնք պարունակում են ռեգիոնալ «ասոցացում» եվրոպական քաղաքականության համատեքստում: Միաժամանակ, մարտահրավերն այս դեպքում պետք է դիտարկել դրական իմաստով՝ իբրև մրցակցություն, ոչ թե սպառնալիք կամ ռիսկ:
Այդ իմաստով Հայաստանն ու Վրաստանը կարող են մտնել ժողովրդավարացման և ռեֆորմացիայի մրցակցային փուլ, ինչը զարգացման խթան է երկու պետությունների համար էլ՝ նկատի ունենալով հատկապես այն, որ երկու երկրների համար էլ ժողովրդավարությունն ու ռեֆորմացիան, արդիականացումը բարդ ռեգիոնում ունեն անվտանգային ահռելի նշանակություն: Եվ այստեղ մրցակցության հակառակ կողմը Հայաստանի ու Վրաստանի արդիականացման համատեղ շահն է՝ ազգային անվտանգության խիստ նույնական ռիսկերի ու սպառնալիքների պայմաններում: Ըստ այդմ, Վրաստանն ու Հայաստանն այդ առումով ունեն մրցակցությամբ ոչ թե միմյանց նկատմամբ առավելության, առավել ևս՝ հաղթանակի, այլ միմյանց խթանելու խնդիր: