«Սպայկա» ընկերության շուրջ զարգացումները շարունակվում են։ Նրա տնօրեն Դավիթ Ղազարյանը կալանավորված է, ընկերության աշխատանքը փաստացի կազմալուծված է, հարցականի տակ է գյուղացիներից մթերումների իրականացման գործընթացը։ Իշխանությունը, ինչպես արդեն առիթ ունեցել ենք արձանագրելու, կոնկրետ այս ընկերության հետ հարաբերություններում ընտրել է ռեպրեսիվ մեթոդը, ինչի վկայությունն էին նաև Նիկոլ Փաշինյանի երեկվա հայտարարություններն այն մասին, որ որևէ մեկը պետության հետ չի կարող խոսել շանտաժի լեզվով։ Իրականում որևէ մեկը շանտաժով չի էլ խոսել պետության հետ։ Հակառակը՝ «Սպայկայի» ղեկավարությունը հայտարարել է, որ ապացուցվելու դեպքում պատրաստ է վճարել պետությանը պատճառված վնասը։ Հարցն այն մեթոդների մեջ է, որով պետությունը փորձում է լուծել առաջացած խնդիրը։
«Սպայկայի» շուրջ ստեղծված իրավիճակը կարող է նախադեպային լինել, և կա անգամ տեսակետ, որ այսպիսով պետությունը ուղերձ է հղում բոլոր խոշոր գործարարներին այն մասին, որ ցանկացած պահի կարող է փորփրել անցյալն ու անօրինականություններ հայտնաբերել։ Իրականում Հայաստանում դժվար կլինի գտնել որևէ ընկերություն, առավել ևս՝ խոշոր ընկերություն, որը գործել է նախկին իշխանությունների ժամանակաշրջանում և ապօրինություններ թույլ չի տվել։ Դա նախկին տնտեսաքաղաքական համակարգի բնույթն էր, այդ համակարգը կառուցված էր ապօրինությունների, ստվերային պայմանավորվածությունների ու կանոնների հիման վրա, որոնց ենթարկվել են առանց բացառության բոլոր բիզնեսները։ Դա իրականություն է, որի հետ հնարավոր չէ հաշվի չնստել։ Ինչպես որ իրականություն է այն, որ լավ է դա, թե վատ, բայց այդ ընկերությունները, խոշոր ընկերությունները Հայաստանի տնտեսության ողնաշարն են, և նրանց նկատմամբ ռեպրեսիաները իրականում ռեպրեսիա են նաև տնտեսության, տնտեսական աճի դեմ։
Ասվածն ամենևին չի նշանակում, թե իշխանությունը պետք է ների անցյալի ապօրինությունները, կամ որ այդ ընկերությունները չպետք է վճարեն պետությանը պատճառված վնասները։ Ոչ։ Պարզապես կարելի է գտնել այդ ապօրինությունները վերացնելու ու պետությանը պատճառված վնասները վերադարձնելու ավելի արդյունավետ, ավելի անցնցում մեթոդներ, որոնք չեն հարվածի խոշոր ընկերությունների գործունեությանը՝ այդպիսով հարված հասցնելով նաև տնտեսական կյանքին ընդհանրապես։ Ի վերջո, իշխանությունը բավական արդյունավետ կերպով կիրառում է առանց կալանավորման պետությանը պատճառված վնասները փոխհատուցելու պրակտիկան մի շարք նախկին պաշտոնյաների ու նրանց ազգականների նկատմամբ։ Ուրեմն ինչո՞ւ նույն պրակտիկան չի կարելի կիրառել նաև խոշոր բիզնեսի նկատմամբ։ Այս հարցի պատասխանն իշխանությունը չի տալիս ու, չտալով, կյանքի իրավունք է տալիս այն վարկածներին, որ այդ ճանապարհով իրականում Հայաստանում ներկայումս տեղի է ունենում սեփականության վերաբաշխում։
Տնտեսական կյանքում ռեպրեսիվ մեթոդով խնդիրների լուծումը հին Հայաստանի, նախկին իշխանության գործելաոճն էր։ Այդ ճանապարհով էր նախկին իշխանությունը ազդեցության ոլորտներ սահմանում տնտեսության մեջ կամ լռեցնում, ճնշում քաղաքական հակառակորդներին։ Նույնը, փոքր-ինչ այլ դրսևորումներով, մենք տեսնում ենք նաև մեր օրերում, ինչպես, օրինակ, «Առինջ մոլում» Պետեկամուտների կոմիտեի սկսած ստուգումները երեկ։ Շատ «պատահաբար» դրանք համընկան վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության հասցեին հնչեցված քննադատություններին։ Խնդիրն, իհարկե, «Առինջ մոլը» չէ, գուցե այնտեղ իսկապես առկա են հարկային չարաշահումներ։ Խնդիրն այն մթնոլորտն է, որը ստեղծվել է պետություն-բիզնես հարաբերություններում, և այն մեթոդները, որոնք իշխանությունը կիրառում է առաջացած այս կամ այն խնդիրը լուծելու նպատակով։
Վերջին շրջանի իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ գնալով իշխանությունն ավելի շատ է հակվում ռեպրեսիաների ու տարբեր մեթոդներով ուժի ցուցադրություններ է կազմակերպում։ Հենց այդպիսի ցուցադրություն էր նաև Նիկոլ Փաշինյանի՝ Նորագավիթի մաքսատուն կատարած այցը, որի ողջ ընթացքում նա մտել էր «խիստ ղեկավարի» կաղապարի մեջ։ Ըստ ամենայնի, առաջիկայում ականատես կլինենք «ուժեղ ղեկավարի» կերպարի այլ դրսևորումների ևս։
Մեկ տարի առաջ տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխությունը, որը Նիկոլ Փաշինյանը անվանում է սիրո և հանդուրժողականության հեղափոխություն, աստիճանաբար տրանսֆորմացվում է ուժի և անհանդուրժողականության իրականության։
