Ռուսական կապիտալով աշխատող ՎՏԲ բանկին պատկանող Թեղուտի հանքավայրն առաջիկայում կվերաշահագործվի։ 1200 աշխատակիցներից մի քանիսն արդեն ծանուցումներ են ստացել։ Այդ մասին «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արեն Մկրտչյանը։ Վերջինս մի քանի օր շարունակ ներդրողների, բանկի ներկայացուցիչների հետ շրջել են հանքավայրում, ծանոթացել առկա վիճակին։ Մկրտչյանն ասաց, որ հիմա վերանորոգման աշխատանքներ են գնում, քանի որ հանքավայրը 15 ամիս չի աշխատել։ «Չաշխատելու հետևանքով այնտեղ մի շարք խնդիրներ են առաջացել, տեխնիկայի հետ, ենթակառուցվածքներ են վնասվել, ջրագծերի խնդիր կա։ Հիմա նախնական հաշվարկներով՝ վերանորոգման աշխատանքները կտևեն 40-60 օր, որին ներգրավված կլինեն նաև հանքավայրի բավականին մեծ թվով նախկին աշխատակիցներ, որից հետո արդեն հանքավայրն ամբողջ հզորությամբ կսկսի աշխատել։ Բոլոր 1200 աշխատակիցները կկանչվեն աշխատանքի։ Արդեն իսկ բազմաթիվ աշխատողներ ծանուցագրեր ստացել են։ Աստիճանաբար բոլորին էլ կուղարկվի, և հանքավայրի շահագործումը կվերսկսվի»,- ասաց Մկրտչյանը։
Վերանորոգման և ընթացիկ բոլոր ծախսերն իրականացնում է բանկը և ներդրումներ կատարողը՝ ազգությամբ հայ գործարար Նորիկ Պետրոսյանը։
Կարող ենք վստահաբար պնդել, որ Թեղուտի հանքավայրը նվազագույնը 3 ամսից կշահագործվի։ «Այս պահի տեղեկություններով՝ այո։ Բայց ես ուզում եմ ընդգծել, որ հանքը սեփականության իրավունքով պատկանում է բանկին, և մենք այդտեղ անելիք չունենք»,- ասաց պատգամավորը՝ հավելելով, որ հանքաարդյունաբերությունն այն տեսքով, որը եղել է Թեղուտում՝ անթույլատրելի է, որը հանգեցրել է բնապահպանական և սոցիալական աղետի։ «Հիմա ես վստահ եմ, որ կառավարությունն իր բոլոր լծակներով լուրջ վերահսկողություն կիրականացնի, որպեսզի հանքաարդյունաբերությունը Թեղուտում նոր որակով լինի, և մենք չունենանք այն, ինչ ունեցել ենք նախկինում»,- եզրափակեց Արեն Մկրտչյանը։
Բնապահպանները, սակայն, շարունակում են ահազանգել, որ հանքավայրի շահագործումն անթույլատրելի է և այն կարող է լուրջ խնդիրների հանգեցնել։ Խնդրահարույց է հատկապես Թեղուտի հանքավայրի պոչամբարի պատնեշը, որը անվտանգության որևէ չափանիշի չի համապատասխանում և ամեն պահի կարող է պատվարը վնասվել։
Բացի դրանից, բնապահպանների խոսքերով՝ Թեղուտի հանքավայրի վերաբացումից առաջ նախ պետք է գնահատվի, թե ով ինչ է արել, ու համապատասխան պատժի ենթարկվի ու փոխհատուցում տրամադրի Հայաստանին ու ՀՀ քաղաքացուն։ «Մինչև դա չլինի, ոչ մի վերաբացման մասին խոսել չի կարելի»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասել էր աշխարհագրագետ, Հայկական բնապահպանական ճակատի անդամ Լևոն Գալստյանը՝ հավելելով, որ հատկապես հանքավայրի պոչամբարի պատվարի հետ կապված լուրջ վտանգ կա, որ այն կարող է փլուզվել: «Թեղուտի հանքավայրի շահագործումը կանգնեցվել է հենց այդ՝ պատվարի պատճառով։ Հիմա ոչ մեկը դրանից տեղյակ չի, ու ինչ-որ մարդիկ խոսում են վերաբացման ու շահագործման մասին։ Թեղուտի հանքավայրի շահագործումը ինչպես եղել է անթույլատրելի, այնպես էլ շարունակում է մնալ անթույլատրելի։ Դրա մասին բնապահպանների կարծիքը չի կարող փոխվել»,- ընդգծել էր բնապահպանը։
«Թեղուտի վերաբացում» նախաձեռնության անդամ Կարեն Միքայելյանը, սակայն, բնապահպանների մտահոգությունները չափազանցված է համարում։ Մասնավորապես, պատվարի խնդիրը, մեր զրուցակցի խոսքերով, առհասարակ չկա։ «Որ մասնագետի հետ էլ խոսում ենք, ասում են, որ հնարավոր չի, որ խնդիր առաջանա։ Խնդիր չկա, խնդիրը ստեղծվել է արհեստականորեն, որ կարողանան բանկից որոշակի գումար վերցնել։ Ամեն ինչ նորմալ է, բայց մենք էլ, կառավարությունն էլ հետևողական ենք լինելու, որ վերաբացումից հետո բնապահպանական որևէ նորմի խախտում չլինի։ Մենք ենք հիմա այնտեղ աշխատելու, և մենք ավելի շահագրգռված ենք, որ խնդիր չլինի։ Բնապահպանական խնդիրները առաջնահերթ մեզ են հուզում»,- վերջերս մեզ հետ զրույցում ասել էր Միքայելյանը։
Բնապահպան Կարինե Դանիելյանը ևս սկզբունքորեն դեմ է, որպեսզի հանքավայրը շահագործվի։ «Թեև հայտնի չէ, թե նոր շահագործողը ինչպես, ինչ սկզբունքներով է շահագործելու, բայց սկզբունքորեն ընդունելի չէ և այն ժամանակ, և հիմա հանքավայրի շահագործումը։ Ինչքան շուտ փակվի այդ հանքը, այդքան լավ»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց տիկին Դանիելյանը՝ հավելելով. «Սկզբունքորեն մեզ մոտ որևէ մետաղային հանք չպետք է շահագործվի, քանի որ որևէ նորմատիվ չի համապատասխանում։ Դրա համար հիմա հավատալ, թե բոլորը փոխվելու են, ամեն ինչ լավ է լինելու, այդպես չէ։ Դա սխալ մոտեցում է։ Մեզանում այլևս մետաղային հանքեր չպետք է բացվեն, քանի որ հանրապետությունն այնպիսի վիճակի ենք հասցրել, որ պարզապես նոր կետ ունենալը միայն դժբախտություն է։ Եվ պետք չէ հարցի սոցիալական կողմն առաջ տանել։ Անգամ սոցիալական ֆակտորը չի արդարացնում հանքավայրի վերաշահագործումը»
Կարինե Դանիելյանի խոսքերով՝ կառավարությունը պետք է մտածի այդ տարածքներում այլ տեսակի արտադրություններ հիմնելու մասին, որպեսզի հանուն աշխատատեղի մարդիկ չհամաձայնեն հանքավայրի շահագործմանը։ «Չնայած արդեն շրջակա միջավայրն այնպես է աղտոտվել, թունավորվել, որ հնարավոր չէ պատկերացնել, թե այլևս ինչ կարելի է այդ տարածքում անել»,- եզրափակեց բնապահպանը։
