«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է քաղաքական և ընտրական տեխնոլոգիաների փորձագետ Արմեն Բադալյանը։
– Պարոն Բադալյան, մենք տեսնում ենք, որ վերջին օրերի ընթացքում նորից բողոքի ալիք է բարձրանում վարչապետ Փաշինյանի և ընդհանրապես իշխանությունների դեմ։ «Սպայկա»-ի աշխատակիցներն են ցույց անում, ԱԺ-ի դիմաց տրանսգենդերի հայտնի ելույթի հետ կապված է բողոքի ակցիա… այս ամենը ի՞նչ վտանգ է սպառնում իշխանությանը։
– Խնդիրները պետք է առանձին դիտարկել՝ բոլորը մեկ հայտարարի տակ տանելն այնքան էլ ճիշտ մոտեցում չեմ համարում։ Ազգային ժողովում հնչած ելույթը և «Սպայկա»-ի աշխատակիցների ցույցը առանձին պետք է դիտարկել, իրար հետ առնչություն չեմ տեսնում։
«Սպայկա»-ն կապված է իշխանությունների անհասկանալի քաղաքականության հետ։ Մինչ այս պահը մենք ունեինք «Լիդիանի» խնդիրը, որը դեռևս չի հանգուցալուծվել, հիմա էլ ՊԵԿ-ի կողմից «Սպայկա»-ի դեմ են գործողություններ իրականացվում, ընկերության աշխատակիցները փակել էին փողոցը, հետո բացեցին, ոստիկանների հետ բախումներ եղան։ Կարող ենք բազմաթիվ բողոքի միջոցառումներ նշել, որոնք հիմնականում ընթանում են այն մեթոդոլոգիայով, ինչ որ քաղաքացիական անհնազանդության շրջանում՝ անցած տարվա ապրիլ-մայիս ամիսներին։ Բայց պետք է նշել, որ այն ժամանակ դա արդարացված էր, որովհետև պայքարի այլ տարբերակ չկար, իսկ հիմա արդարացված չէ։ Խնդիրը հիմա բազմաշերտ է։ Մենք տեսնում ենք, որ «Սպայկա»-ի դեպքում աշխատակիցները պահանջում են Փաշինյանի ներկայությունը, իրենք հասկացել են, որ երկրում միակ հարց լուծողը վարչապետն է, պետական կառավարման համակարգը չի աշխատում։ Բոլորը մի կողմ են քաշվել, հարցի միակ լուծումը դրված է վարչապետի վրա։
Սա ցույց է տալիս, որ Հայաստանում սոցիալական տարբեր խմբերի շահերի լուծման մեխանիզմը դադարել է գոյություն ունենալ, չի աշխատեցվում։ Հասկանալի է, որ տնտեսական հարցերի շահառուները պետք է համապատասխան կառույցների միջոցով հարցերը լուծեին, դա վերաբերում է գրավատներին, փոխանակման կետերի աշխատակիցներին, բայց նրանք բոլորը թիրախ են ընտրում վարչապետին՝ որպես միակ հարց լուծող։ Այսինքն՝ պետական կառավարման համակարգը, իշխող քաղաքական ուժը, նույնիսկ ընդդիմադիրները բացակայում են հարցերի լուծման ամբողջ գործընթացից։ Սա ամենամեծ վտանգն է հենց վարչապետի համար, փաստորեն բողոքարկող խմբերն ուրիշ ոչ ոքի չեն վստահում։
– Այո, խնդիրն արդեն տևական ժամանակ է՝ առկա է, վարչապետը գնում է գյուղեր, լսում բնակիչներին, դպրոցի տնօրենի դեմ բողոքող ցուցարարներին հանդիպում, ավագանու նիստին մասնակցում։
– Բազմաթիվ այդպիսի օրինակներ կարող ենք բերել։ Փաստորեն ամբողջ Հայաստանում ձևավորվել է վարչապետի անձի իշխանություն, և միայն վարչապետն է, որ այս կամ այն ձևով հարցերը լուծում է։ Իսկ խնդիրը շատ դեպքերում վարչապետի իրավասության ներքո չի։ Սա ցույց է տալիս, որ իշխող ուժը չի կարողանում աշխատեցնել պետական կառավարման համակարգը, չեն աշխատում համապատասխան սոցիալական խմբերի շահերը ներկայացնող կազմակերպությունները, չեն աշխատում արհմիությունները, չի աշխատում իշխող ուժը։ Ստացվում է՝ հասարակություն-վարչապետ՝ արանքը ոչինչ չկա։
– Պատճառն այն է, որ ընդհանուր ապարա՞տը չի աշխատում, թե՞ հասարակությունն է՝ ի դեմս վարչապետի, փրկչի կերպար ձևավորել։
– Վարչապետը չի կարողանում աշխատեցնել ո՛չ պետական կառավարման համակարգը, ոչ էլ իր կուսակիցներին։ Վարչապետը պետք է հանձնարարեր իր կուսակիցներին ու համապատասխան աշխատակիցներին խոսել շահառուների հետ ու հասկանալ, թե ինչ խնդիրներ կան։ Օրինակ՝ ինչ խնդիրներ կան գազավորված խմիչքների հետ կապված։ Սուպերվարչապետի համակարգը վերցրել է ու չի ենթարկվում բարեփոխման։ Շատ դեպքերում մարզերում խնդիրները լավագույն դեպքում մարզպետի մակարդակով պետք է լուծվեն։
– Որքան էլ խնդիրները առանձին և տարբեր թեմաներով են, փաստորեն սրանք մեծ հաշվով Նիկոլ Փաշինյանի դեմ են։ Սրանով նրա իշխանությանը վտանգ սպառնո՞ւմ է։
– Սա բավականին մեծ խնդիրներ կարող է առաջացնել։ Ինչո՞ւ են բոլորը դիմում վարչապետին. որովհետև չնայած նրա վարկանիշի անկմանը՝ այն մնում է բարձր։ Որոշ ժամանակ անց նրա վարկանիշը կարող է շատ ընկնել, այդ ժամանակ արդեն վարչապետին կդիմեն՝ հասկանալով, որ նա չի կարող այդ հարցերը լուծել, ու կստեղծվի քաոսային իրավիճակ։ Սա չի նշանակում, որ ամեն օր ցույցեր կլինեն, բայց դա կարող է վատ մթնոլորտ ստեղծել, ինչից լավ կարող են օգտվել թե՛ իշխանության ներսի, թե՛ խորհրդարանի, թե՛ արտախորհրդարանական դաշտում առկա ուժերը։ Որոշ ուժեր կստեղծեն կառավարելի քաոս։ Ոչ ոք չի կարող ասել՝ այդ կառավարելի քաոսի դեպքում ընդդիմությունը միասնակա՞ն, թե՞ առանձին կգործի։
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
