«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցը ՀՀ Արտակարգ եւ Լիազոր դեսպան, Արցախի նախկին արտգործնախարար Արմանի Մելիքյանն է։
–Պարոն Մելիքյան, ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, թե Մոսկվան կօգնի Ադրբեջանին և Հայաստանին՝ իրականացնելու Վիեննայի հանդիպման արդյունքները։ Արդյո՞ք Փաշինյանի և Ալիևի հանդիպումից հետո արված այս հայտարարությունը նշանակում է, որ Ռուսաստանը փորձում է առավել մեծ ազդեցություն ստանալ ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացի վրա։
-Ռուսաստանի ազդեցությունը հակամարտության կողմերի վրա առանց այդ էլ շատ մեծ է: Այդուհանդերձ, հիշենք նաև, որ Վիեննայում նախագահ Ալիևի ու վարչապետ Փաշինյանի միջև ինչ-որ մարդասիրական խնդիրների լուծման շուրջ է համաձայնություն ձեռք բերվել: Ուստի, տեսականորեն, այս փուլում հենց վերոհիշյալ խնդիրների լուծման հետ կապված էլ պետք է որ Ռուսաստանն իր աջակցությունը ցուցաբերի: Ի դեպ, ի լրումն վերը ասվածի, չմոռանանք նաև, որ նաև անձամբ Գարեգին Բ Կաթողիկոսն է դիմել ՌՈՒԵ առաջնորդ Պատրիարք Կիրիլին՝ ադրբեջանական գերության մեջ գտնվողների մասով հումանիտար բնույթի խնդրանքով: Այսինքն, այսօր Վիեննայի բանակցային դրվագի արդյունքում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները ոչ միայն քաղաքական, այլև կրոնա-հոգևորական երկխոսության համար են ծառայեցվում:
–Վիեննայի հանդիպումից հետո կարգավորման ուղղությամբ առաջընթացի հույսերի մասին հայտարարել է թե պաշտոնական Մոսկվան, թե ԵՄ գերագույն հանձնակատարը, որոնք դրական են գնահատել հանդիպման փաստը։ Ըստ Ձեզ, կա արդյո՞ք հակամարտության կարգավորման առաջընթացի հույս, թե՞ դրանք հերթապահ հայտարարություններ են։
-Ներկա բանակցային օրակարգն ու ձևաչափը հակամարտության իրական կարգավորման, կայուն խաղաղության հաստատման և ժողովուրդների հաշտեցման նախադրյալներ չեն ապահովում: Առկա օրակարգն էլ, ձևաչափն էլ ի սկզբանե նպաստել են ստատուս քվոյի պահպանմանը, սակայն 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմը սանձազերծելով, ադրբեջանական կողմը նոր իրավիճակ ձևավորեց՝ անպատիժ կերպով խախտեց մինչ այդ առկա ստատուս քվոն և ցույց տվեց, որ պաշտոնական Երևանի ու Ստեփանակերտի համար Արցախի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության պահպանման և անվերապահ պաշտպանության սկզբունքը չի գործում: Այսպիսով քաղաքական իմաստով նաև դուռ բացվեց հավանական հետագա տարածքային կորուստները գլխանց անտեսելու, այդ կորուստների իրավաչափությունը ճանաչելու համար: Ի դեպ, սեփական տարածքային ամբողջականության հանդեպ այս հանձնողական մոտեցումն ամրագրված է նաև Արցախի Հանրապետության սահմանադրությամբ: Վիեննայի հանդիպման մեզ համար տեսանելի միակ քաղաքական արդյունքն առայժմ այն է, որ պաշտոնական Երևանը համաձայնվել է շարունակել մասնակցել բանակցություններին նախկին օրակարգով ու երկկողմ՝ Բաքու-Երևան ձևաչափով: Վարչապետ Փաշինյանի կողմից արված նոր առաջարկությունների վերաբերյալ հիշատակում անգամ չկա ՄԽ համանախագահների ու բանակցող կողմերի արտգործնախարարների համատեղ հայտարարության մեջ: Հավելենք նաև, որ ՀՀ ԱԳՆ կողմից վերջերս արված հայտարարության մեջ հատուկ ընդգծվում է, որ բանակցային գործընթացը կարող է ընթանալ բացառապես Մինսկի խմբի հովանու ներքո:
–Ադրբեջանի ԱԳՆ նախարար Էլմար Մամեդյարովն ասում է, որ ԱԳ նախարարների հաջորդ հանդիպումը պետք է լինի Մոսկվայում, մի բան էլ, դրան մասնակցելու է Սերգեյ Լավրովը։ Վտանգ չկա՞, որ սրանով փորձում են հայկական կողմին վտանգավոր արկածախնդրության մեջ ներքաշել։
-Միջազգային հարաբերություններում առկա շատ կոշտ մրցակցությունը քաղաքական գթասրտության կամ փափուկ, արտոնյալ պայմանների հույս չի կարող տալ որևէ մեկին: Առավել ևս շատ բարդ աշխարհաքաղաքական ու ռազմաքաղաքական իրավիճակում գտնվող և, փաստորեն, պատերազմող Հայաստանին: Այս պայմաններում գործող իշխանության պատասխանատվությունը հսկայական է և այն պետք է լավ գիտակցվի մեր որոշում կայացնողների կողմից: Մեզ արկածախնդրության մղելու փորձեր կարող են արվել ցանկացած պահի և դրանում արտառոց բան պետք չէ փնտրել, արտառոց կլինի, եթե այդ փորձերը հաջողությամբ պսակվեն:
-Որքան էլ հայկական կողմը խոսում է բանակցային գործընթացին Արցախի ներգրավման անհրաժեշտության մասին, առայժմ որևէ գործուն քայլ տեսանելի չէ այդ ուղղությամբ։ Արդյո՞ք կա բանակցություններում Արցախի ներգրավման հնարավորություն։
– Այդ հնարավորությունն իրապես գոյություն ունի, սակայն հասկանալի չէ առայժմ, թե կոնկրետ ինչ կերպ է պաշտոնական Երևանը պատրաստվում այս հարցը լուծել:
Լուսանկարը՝ panorama.am-ի
