Երբ խոսք է գնում Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացի ու մասնավորապես status quo-ի պահպանման մասին, Հայաստանի հասարակական-քաղաքական միջավայրի մի զգալի, գրեթե գերակշիռ մասի կարծիք է հնչում, որ Հայաստանն աստիճանաբար թուլանում է, հետևաբար քանի շատ չենք թուլացել՝ ավելի լավ է հիմա գնանք status quo-ի փոփոխության, քանի որ վաղը ավելի վատ փոփոխության ենք արժանանալու:
Մինչդեռ թվում է, թե կարող էր լինել նաև հակառակ տրամաբանությունը, ու թերևս հաղթած պետության և հասարակության համար դա կլիներ ավելի բանական և բնական տրամաբանություն: Այն է՝ եթե մենք աստիճանաբար թուլանում ենք, ինչն իսկապես այդպես է, քանի որ չենք կարողանում կառուցել մրցունակ պետություն, ուրեմն պետք չէ ընդհանրապես մտածել status quo-ի փոփոխության մասին, այլ պետք է թողնել այդ ամենը և անցնել հենց այդ մրցունակ պետություն կառուցելու խնդրին: Եթե մենք թուլանում ենք, ապա status quo-ի աննշան փոփոխությունն անգամ ոչ թե կանխելու է մեր թուլացումը, այլ էլ ավելի է մեզ թուլացնելու, քանի որ Հայաստանն այժմ եթե ինչ-որ բան ունի ռեգիոնալ առումով, ապա դա հենց status quo-ն է և դրա պահպանությունը: Եթե դա էլ հանվի Հայաստանի տակից, ապա Հայաստանը կարող է ուժեղանալ, սակայն ուժեղանալ այնպես, ինչպես ասենք Բանգլադեշի կամ Հրազդանի տոնավաճառները, երբ դրանք հացի խնդիր ու հարստության աղբյուր են տարբեր մարդկանց համար, բայց երբեք չեն կարող պետական սուբյեկտ լինել: Այդպես էլ առանց status quo-ի՝ ուժեղացած Հայաստանը լինելու է ընդամենը մի մեծ ու ընդհանրական տոնավաճառ, որը կլուծի մի 2 միլիոն 950 հազարի հացի ու մի 50 հազարի էլ հարստության խնդիրը:
Հետևաբար, պետք է մոռանալ status quo-ն ինչքան հնարավոր է շուտ «մանրելու» մասին և ձեռնամուխ լինել մրցունակ պետության կառուցմանը: Իսկ այդ հարցում status quo-ն և Ղարաբաղի խնդիրն ամենևին էլ խոչընդոտ չեն, ինչպես մտածում են որոշ շրջանակներ: Դա հասկանալու համար փորձենք հասկանալ, թե ինչ է նշանակում մրցունակ պետություն: Մրցունակ պետությունը նախ այն պետությունն է, որտեղ իրադարձությունները, երևույթները, վարքն ու բարքը չափվում են օրենքի և իրավունքի, Սահմանադրության չափով: Այսինքն՝ մրցունակն այն պետությունն է, հատկապես ածխաջրածնային ռեսուրսներով աղքատ պետության պարագայում, որտեղ առկա է օրինականության և իրավականության, օրենքի առաջ հավասարության եթե ոչ բացարձակ, ապա գոնե հնարավորինս բարձր մակարդակ: Այդ պայմաններում արդեն ինքնաբերաբար չեզոքանալու են մեր անմրցունակության շատ այլ պատճառներ՝ տնտեսական մենաշնորհները, օլիգոպոլիաները, կեղծ ընտրությունները, բիզնես-իշխանություն սերտաճումը:
Այլ խնդիր է, որ տնտեսական շրջափակումը, որը զգալիորեն խոչընդոտում է Հայաստանի զարգացմանը, դրանից ամենևին չի վերանա: Այդ շրջափակումը կարող է վերանալ միայն Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորումից, այսինքն status quo-ի փոփոխությունից հետո, թեև, իհարկե, պետք է նկատի ունենալ նաև, որ կարգավորում ու status quo-ի փոփոխություն հասկացություններն ամենևին էլ հոմանիշ չեն, եթե չասենք, որ հականիշներ են: Բայց Հայաստանի գլխավոր խնդիրը գծված ներքին սահմաններն են, որոնք հասարակությանը բաժանել են շերտերի և ամեն շերտի համար գծել են իր սահմանը: Սահման չկա միայն իշխանության շերտի համար: Նրանք կարող են անել ինչ ուզում են, իսկ ահա հասարակության մյուս բոլոր շերտերը իրենց հատկացված սահմաններից կարող են դուրս գալ և անցնել միայն իշխանության հատուկ թույլտվության պարագայում:
Ահա թե որ status quo-ն պետք է փոխել, եթե կա պետությունն ամրացնելու ցանկություն:
