ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը երեկ զեկույց է հրապարակել աշխարհում 2010 թվականին Կրոնի ազատության վիճակի մասին, որտեղ անդրադարձ կա նաև Հայաստանին:
Զեկույցում նշվում է, որ Հայաստանում առանձնակի դեր ունի Հայ Առաքելական եկեղեցին, և համեմատություններ են անցկացվում եկեղեցու և կրոնական այլ կազմակերպությունների իրավունքների միջև, որոնք զգալի պակաս են` ի տարբերություն եկեղեցու: Զեկույցի հեղինակները նաև նշում են, որ կրոնական կազմակերպություններն ու նրանց անդամները Հայաստանում ենթարկվում են սոցիալական խտրականության և Հայ Առաքելական եկեղեցու սպասավորների հակաքարոզչությանը:
ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի զեկույցը հատկապես հատկանշական է այն ֆոնին, որն այժմ առկա է Հայաստանում, երբ կարծես թե պետական մակարդակով հալածանքներ են սկսվել պատանիների և աղջիկների հանդեպ` նրանց վերագրելով այս կամ այն կրոնական կազմակերպությանը կամ այս կամ այն դավանանքին պատկանելություն: Մասնավորապես սրա ցցուն օրինակ է այն, որ մի քանի պատանի աղջիկների ոստիկանները, առանց որևէ հիմնավորման, նախօրեին բերման են ենթարկել ոստիկանություն` հայտարարելով, թե նրանք Էմո-ի հետևորդներ են, և այդ պատրվակով մի քանի ժամ պահել են ոստիկանության բաժանմունքում` նրանց հանդեպ ցուցաբերելով արհամարհական վերաբերմունք:
Խնդիրն այն է, որ կրոնական պատկանելությունը կամ Հայ Առաքելական եկեղեցուն չպատկանելությունը Հայաստանում վերածվել է զենքի, որ իշխանությունը փորձում է կիրառել հասարակության, հատկապես դրա ամենաակտիվ մասի` երիտասարդության, մասնավորապես հենց տեսակով ակտիվ երիտասարդության հանդեպ, որը առավել զգայուն է ազատության և ազատ ապրելակերպի հարցում: Այլ կերպ ասած` կրոնը Հայաստանում իշխանության ձեռքին վերածվել է մի գործիքի, որով փորձ է արվում բռնանալ հասարակության վրա: Սա չափազանց վտանգավոր երևույթ է, որն, ըստ էության, շատ ավելի ծանր հետևանքներ կարող է ունենալ հասարակության և պետության համար, քան, օրինակ, ընտրակեղծիքներն են:
Փաստորեն, Հայաստանում կրոնական ֆաշիզմի կամ կրոնական նացիզմի ծիլեր են հայտնվում, և էթնո-կրոնական կարգախոսների ներքո իրականում փորձ է արվում լուծել իշխանության պահպանման խնդիրներ և կաղապարների մեջ պահել հանրային իրավագիտակցությունը:
