«Առաջին լրատվական»–ի զրուցակիցն է ռուսաստանաբնակ գործարար Լևոն Մարկոսը:
– Պարոն Մարկոս, դեկտեմբերի 9-ին Հայաստանում արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ են։ Ի՞նչ սպասելիքներ կան։ Իսկապես ներդրումների հոսքի ականատես կլինե՞նք եկող տարի։
– Նախ ուզում եմ նշել, որ յոթ ամիս առաջ հայ ժողովուրդը առանց չափազանցության իսկական սխրանք կատարեց։ Գիտակցելով, որ հայրենիքը վտանգի մեջ է, մարդիկ կարողացան խաղաղ ցույցերով և քաղաքացիական անհնազանդության այլ ժողովրդավարական գործողություններով ցնցել երկիրը, բողոքի ակցիաների ալիք բարձրացնել և հարկադրել հակաժողովրդական կլանին՝ Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ (որի վարկանիշը վերջին ժամանակներս պլինտուսից ցածր էր իջել, բայց որը, սակայն, ամեն ինչ անտեսելով, Սահմանադրությունը հարմարեցրել էր իրեն՝ մտադիր լինելով անժամկետ իշխել Հայաստանում), քաշել պոչն ու հրաժարական տալ։ Սերժ Սարգսյանը պետության մասին չէր մտահոգվում, այլ փրկում էր սեփական կաշին ու իր գողացված միլիոնները։
Հայաստանում բռնկված աննախադեպ իրադարձությունները 2018 թվականի ապրիլին, որից առաջ թվում էր, թե Սերժ Սարգսյանի և իր մանկլավիկների իշխանությանը ոչինչ չի սպառնում, կարելի է ասել՝ նոր, բարդ, բայց անհրաժեշտ նոր մեկնարկ էին երկրի մաքրման, քրեաօլիգարխիկ ռեժիմից դուրս բերելու ճանապարհին, որտեղ երկիրը հայտնվել էր 1990-ականների վերջից։
Սկզբում ժողովրդական զանգվածների ճնշման տակ ապրիլի 23-ին հրաժարական տվեց Սերժ Սարգսյանը, որը հասցրել էր նախագահից վարչապետ դառնալ, իսկ դրանից կես տարի անց արձակվեց կոռումպացված հակաժողովրդական խորհրդարանը։
Շուրջ 20 տարի հայ ժողովուրդը միմյանց փոխարինող ամբիցիոզ բռնապետներ Ռոբերտ Քոչարյանի ու Սերժ Սարգսյանի պատանդն էր։ Մարդիկ տարիներով դիմանում էին ազգային արժանապատվության ստորացմանը։ Բանը հասել էր նրան, որ սարգսյանական ռեժիմը իր ողջ ուժով փորձելով իր հանցավոր իշխանությանը լեգիտիմություն հաղորդել և երկարաձգել իր հակաժողովրդական իշխանությունը՝ վերաձևել էր Հայաստանի պետական իշխանական համակարգը։ ՀՀԿ-ն, որի ակունքներում ժամանակին կանգնած էր իսկական հայրենասեր Աշոտ Նավասարդյանը, արագ վերածվել էր «սուպեր էլիտար» կազմակերպության, իսկ խորհրդարանը վերածվել էր Հռոմի Կոլիզեի նման մի բանի, որտեղ գործում էին միայն բիրտ ուժի վայրի օրենքները, հայկական քրեական և կիսաքրեական «հեղինակությունների», բանակի բոս-գեներալների ու օլիգարխների մեթոդները։ ՀՀ Ազգային ժողովում գլխավոր տիկնիկավարը հենց ՀՀԿ-ն էր, և փաստացի բոլոր որոշումները ընդունվում էին միայն նրա ցանկությամբ ու թույլտվությամբ։
Ինչ վերաբերում է ներդրումներին, այո՛, ներդրումներ կլինեն, պարզապես ներդրողները սպասում են խորհրդարանական ընտրությունների ավարտին։ Ներդրողն ուզում է տեսնել կայունություն։
– Պարոն Մարկոս, կարծում եք՝ Ձեր գործով նո՞ւյնպես պատասխանատվության կանչվողներ կլինեն։ Դուք նշում էիք, որ նախկին երկու նախագահներն էլ պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն։ Կարծում եք՝ Ձեզ կհաջողվի՞ հետ բերել ձեզնից խլվածը։
– Նորից պնդում եմ, որ պետք է նրանք պատասխանատվության կանչվեն։
Ֆորմալ առումով Հայաստանը պահպանել էր պետական իշխանության բոլոր ատրիբուտները՝ նախագահ, խորհրդարան, կառավարություն, դատական իշխանություն, գլխավոր դատախազություն և այլն, սակայն իրականում բոլոր պետական ինստիտուտները ուղղորդում էին Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի կլանները։ Պետական կառավարման այդ արատավոր համակարգը սպասարկում էր միայն Հայաստանի կառավարիչներին։ Նրանք ամբողջությամբ բաժանել էին հանրապետությունն իրենց թիմերի միջև։ Ազդեցիկ կառավարիչների ու օլիգարխների «հզոր» խումբը փաստացի տեր ու տնօրինություն էր անում Հայաստանում՝ անխնա շահագործելով այն։ Կեղծավոր կերպով խոսելով հասարակ ժողովրդի նկատմամբ ուշադրության մասին՝ այդ հանցագործները լցնում էին սեփական գրպանները և թալանում ժողովրդին։ Նրանք հարկատուների գումարները տեղափոխում էին օտարերկրյա օֆշորներ ու բանկեր՝ գնելով այնտեղ շքեղ անշարժ գույք։ Անզուսպ կերպով հարստանալով ժողովրդի հաշվին՝ մնացած քաղաքացիներին մատնել էին աղքատության, որի հետևանքով զանգվածային արտագաղթ էր տեղի ունենում երկրից։
Հայաստանում վերոնշյալ բռնապետների կառավարման տարիներին ծաղկում էին այնպիսի վատ երևույթներ, ինչպիսիք են ուրիշի սեփականության զավթումը, իշխանության համար ոչ հաճելի, իրենց ճանապարհին կանգնած անձանց կոմպրոմատների օգնությամբ չեզոքացումն ու ֆիզիկական հեռացումը, օլիգարխների մենաշնորհների հաստատումը։ Շատերն են հիշում Սաշիկ Սարգսյանի «սխրանքները», որին այլոց ունեցվածքը խլելու անօրինական գործողությունների պատճառով կնքել էին «Սաշիկ 50 տոկոս» անվամբ։ Բայց ամեն ինչին վերջ կա, և այդ վերջն այսօր եկել է։
– Ըստ Ձեզ՝ այս բոլոր խնդիրներն ընտրություններից հետո լուծում կստանա՞ն։
– Արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները պետք է կանխորոշեն երկրի հետագա զարգացումն ու ճակատագիրը։ Արդար ու ազնիվ էլեկտորալ գործընթացը կոչված է դառնալու Հայաստանի նոր իշխանությունների ստեղծման չափանիշը։ Այն իշխանության, որին պետք է ընտրի հայ ժողովուրդը, և որը իրականում հաշվետու կլինի իրեն։
Առաջիկա ընտրությունները, որոնք տեղի են ունենալու դեկտեմբերի 9-ին, պետք է անցնեն արդար, առանց տարբեր «բարերարների» և գլխավոր տիկնիկավարների, ընտրակաշառքների, որոնք վերջին տարիներին Հայաստանը վերածել են սեփական «ֆազենդայի»՝ վստահ լինելով, որ դա հավերժ է լինելու։
Հայաստանի իրական հայրենասերները՝ ժողովրդական առաջնորդ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, արդար ընտրությունների համոզված կողմնակիցներն են։ Միայն այդպիսի ընտրությունները հնարավորություն կտան Հայաստանում ձևավորելու նոր ժողովրդական իշխանություն։
– Որքանո՞վ է այսօր հայկական Սփյուռքը պատրաստ աջակցելու օրվա իշխանությանը։
– Հայկական Սփյուռքն ամբողջությամբ աջակցում է «թավշյա հեղափոխությունից» հետո ձեռնարկված փոփոխությունները ու քայլերը և պատրաստ է ցանկացած պահի կանգնել իր ժողովրդի կողքին՝ թույլ չտալու համար հակաժողովրդական և հակահեղափոխական ուժերին անվանարկել ժողովրդական իշխանության ձեռքբերումները։
Ես հավատում եմ, որ մեր հայ ժողովուրդը կցուցաբերի իմաստնություն և ընտրությունների ժամանակ կքվեարկի այն քաղաքական ուժերի և գործիչների օգտին, որոնք իրապես կարող են բարձրացնել ու առաջ տանել Հայաստանը, համախմբել մեր ժողովրդին և արձագանքել բոլոր ժամանակակից մարտահրավերներին։
Կոչ եմ անում բոլոր հայրենասերներին և ՀՀ քաղաքական ուժերին, հայկական Սփյուռքի ողջամիտ գործիչներին, բոլոր համաքաղաքացիներին՝ լինել զգոն, ապահովել ընտրությունների թափանցիկությունն ու արդարությունը, արժանի հակահարված տալ քաղաքական մերժվածներին ու ազգային շահերի դավաճաններին։ Դրանով նրանք կմիավորեն հայ ժողովրդին միասնական հայրենիքի՝ Հայաստանի, Արցախի ու Սփյուռքի գաղափարի շուրջը։
