Հանրապետական կուսակցության պատգամավոր, նախկին գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանն անսպասելի հայտարարություն է արել Նիկոլ Փաշինյանին և ԱԺ արտահերթ ընտրության օրակարգն աջակցելու մասին՝ ասելով, որ Նիկոլ Փաշինյանի շուրջ կա կոնսոլիդացիա, և նա ազնիվ է իր մղումներում, հետևաբար պետք է մի կողմ դնել կուսակցական շահն ու մտածել պետության շահի մասին: Այդ հայտարարությունից հետո, իհարկե, առաջինը, որ հիշում ես, հայտնի անեկդոտն է՝ «մտածում եմ, թե որտեղ են ուզում մեզ գցած լինել»:
Մյուս կողմից, սակայն, հոկտեմբերի 2-ը ցույց տվեց, որ իրավիճակը շատ լուրջ է, և կատակել հանրության հետ այդ իրավիճակում, մեղմ ասած վտանգավոր է: Այսօր ՀՀԿ խմբակցությունը լքելու մասին է հայտարարել նախկին ոստիկանապետ Ալիկ Սարգսյանը: Հիշարժան է, որ շաբաթներ առաջ նա ներգրավվել էր ապօրինի հարստացման մի գործով, որով անցնում է նաև նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը: Իրադարձությունները սկսել են զարգանալ նոր արագությամբ, սակայն դրանք թերևս ոչ թե խթանել են ՀՀԿ ներսում նոր պրոցեսներ, այլ նախկինում եղած խնդիրների պարզապես նոր, արագացված ընթացքով դրսևորում:
Արձակուրդային շրջանից հետո ՀՀԿ ԳՄ նիստերի վերսկսումը՝ Սերժ Սարգսյանի նախագահությամբ, ըստ էության դրսևորեց ՀՀԿ ներսում առկա խնդիրները: Մենք առիթ ունեցել ենք անդրադառնալու դրան՝ ուշադրություն դարձնելով հանգամանքին, որ այդ նիստերից հետո ՀՀԿ-ն ըստ էության չի ներկայանում հանրությանը որևէ ասելիքով: Կամ Գալուստ Սահակյանն էր նիստից հետո խոսնակը, կամ ընդամենը եղել է մամուլի համար տարածված հաղորդագրություն: ՀՀԿ-ն ասելիք չունի, որովհետև ՀՀԿ ըստ էության վաղուց չկա, և այդ կուսակցության ներսում պարզապես առկա է նոր իրավիճակում շահերի և տեսակետների ուժգին բախում, այդ թվում՝ նաև Ռոբերտ Քոչարյանի միջամտությամբ: Հատկանշական է, որ այդ ֆոնին ԳՄ նիստերի ռեժիմ վերադառնում է Սերժ Սարգսյանը՝ թերևս թույլ չտալու համար, որ կուսակցությունն ամբողջությամբ անցնի կամ կուսակցությունում գերակայի Ռոբերտ Քոչարյանի քաղաքական ժամանակացույցը և տրամաբանությունը:
Գևորգ Կոստանյանի դիրքորոշումը հատկապես առանցքային է դառնում հենց այդ կոնտեքստում: Հատկանշական է նաև, որ տրոհման գործընթացում է նաև ԲՀԿ-ն, որտեղ ևս նկատելիորեն ի հայտ են գալիս բաժանարար գծերը: Սա ևս զարմանալի չէ՝ հաշվի առնելով այն, որ ի վերջո այդ առումով նախկին համակարգը տասը տարի և ավելի պարփակված է եղել երկփեղկ ռեժիմում, և ըստ էության գոյություն է ունեցել հայելային արտացոլում, ինչն էլ դրսևորում է այժմ:
Դրան զուգահեռ՝ իրավիճակը բավականին սրում է նաև անհատական ռեժիմում առանձին պատգամավորների խնդիրը, որոնք տեսնում են, որ կարող են պարզապես դառնալ նախկին համակարգի խմբային որոշակի հաշիվների պարզաբանման զոհը: Այդ տեսանկյունից էլ նախկին գլխավոր դատախազի քայլը խիստ հատկանշական է, որը հուշում է ոչ միայն համակարգային տրոհումների և բաժանարար գծերի սրված ռեժիմի մասին, այլ նաև անհատական ռեժիմում առկա սահմանային իրողությունների: Պատգամավորները գիտակցում են, որ քայլում են նույնիսկ ոչ թե բարակ թելի, այլ դանակի սայրի վրայով, ընդ որում՝ առանց իրենց համար շոշափելի հեռանկարի: Ոչ ոք չի ուզում ենթարկվել իրավաքաղաքական «զոհաբերության», իսկ դրա հեռանկարը դառնում է ավելի ու ավելի տեսանելի:
Եվ նաև խորհրդանշական է, որ առաջին դիմադրությունն ըստ էության ցուցաբերում է Գևորգ Կոստանյանը՝ նախկին գլխավոր դատախազ և Մարդու իրավունքի եվրոպական դատարանում Հայաստանի կառավարության նախկին ներկայացուցիչ, որը թերևս առավելագույն խորությամբ է պատկերացնում նախկին համակարգի անատոմիան և դրանից բխող ներկայիս թե՛ խմբային, թե՛ անհատական ռիսկերը այդ համակարգի դիմադրության պարագայում: Պարզապես այս դեպքում դիմադրություն է ոչ թե հանրությանը, այլ հեռացող համակարգին. հենց դրանով է այն առաջինը: Ու թերևս վերջինը չի լինելու ամենևին:
