Բելառուսի պաշտպանության նախարարությունում «Կոմերսանտ» թերթին մոտ կանգնած աղբյուրը պատմել է, թե Բելառուսը 2018 թվականին պատրաստվում է «Պոլոնեզ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր (ՀԿՌՀ) արտահանել այլ երկրներ, և հավանական պատվիրատուն Ադրբեջանն է: Ըստ տեղեկությունների՝ առաջին պայմանագրով Ադրբեջանին կմատակարարվի «Պոլոնեզի» 10 կոմպլեկտ, որի մեջ մտնում են հրթիռները, տրանսպորտային լիցքավորման մեքենաները, կառավարման կետը, ռադիոտեղորոշիչ կայանները և այլն:
Կվաճառի՞, թե՞ չի վաճառի
Այս թեման մամուլում քննարկվում է դեռևս 2017 թ. հոկտեմբերից, երբ Մինսկ այցելեց Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը՝ հանդիպելով Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի հետ: Շատ չանցած ռազմական փորձագետ Ալեքսեյ Ալեսինը հայտարարեց, թե հնարավոր է՝ Լուկաշենկոյի և Հասանովի հանդիպման ընթացքում բելառուսական կողմն առաջարկած լինի Ադրբեջանին մատակարարել «Պոլոնեզ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր:
«Ռուսաստանը մատակարարել է Հայաստանին «Իսկանդեր Է» համակարգեր, որոնք կարող են խոցել թիրախը 280 կմ հեռավորության վրա, և չեմ բացառում, որ հավասարակշռության պահպանման համար Բելառուսը կարող է 200 կմ հեռահարության «Պոլոնեզ» համակարգեր մատակարարել Ադրբեջանին»,- ասել էր փորձագետը:
Ավելի ուշ նույն Ալեսինը հայտարարեց, թե Բելառուսը չի վաճառել Ադրբեջանին «Պոլոնեզ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր (ՀԿՌՀ) այն պատճառով, որ ՀԱՊԿ-ում Բելառուսի գործընկեր Հայաստանն է դրան դեմ եղել:
«Պոլոնեզի» հնարավորությունները
Բոլոր դեպքերում Ադրբեջանում մտահոգված են այն փաստով, որ Հայաստանն ունի Ռուսաստանի կողմից մատակարարված «Իսկանդեր» օպերատիվ-տակտիկական հրթիռային համալիրներ, որոնք խոցում են թիրախները մինչ 300 կմ հեռավորության, և փորձում է ամեն կերպ հակակշիռ գտնել այս համակարգերին:
Հենց այս իմաստով է կարևորվում «Պոլոնեզի» ձեռքբերումը, թեև «Պոլոնեզը», իհարկե, այլ դասի զինատեսակ է և հզորությամբ զգալիորեն զիջում է «Իսկանդերին»: Սրանք իրականում չինական տեխնոլոգիաների հիման վրա արտադրված համակարգեր են: «Պոլոնեզը» արտադրվել է չինական Ա-200 համակարգերի հիման վրա: Այն կարող է խոցել թիրախները ավելի քան 200 կմ հեռավորության վրա, սակայն, ըստ մասնագետների, չունի այն ճշգրտությունը, ինչ «Իսկանդերը»: «Պոլոնեզը» առաջին անգամ փորձարկվել է 2016 թ. հունիսին, որից հետո այս համակարգերը մատակարարվել են Բելառուսի զինված ուժերին:
Չինաստանը թույլ չի տա
Մոսկվայի Քաղաքական և ռազմական վերլուծությունների կենտրոնի փոխտնօրեն, ռազմական փորձագետ Ալեքսանդր Խրամչիխինը կասկածում է, որ Բելառուսը կվաճառի «Պոլոնեզ» համակարգեր Ադրբեջանին, քանի որ դրանք իրականում չինական համակարգեր են, իսկ Չինաստանը դժվար թե վաճառքի թույլտվություն տա: Իսկ Հայաստանի դեմ լինելը դժվար թե ազդի գործարքի վրա, քանի որ Բելառուսին փող է պետք, իսկ Ադրբեջանը պատրաստ է վճարել:
Փորձագետը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց. «Այն, որ Հայաստանը դեմ է «Պոլոնեզի» վաճառքին, չեմ կարծում, որ վճռական նշանակություն կունենա Բելառուսի համար, որովհետև Բելառուսին պարզապես փող է պետք: Նա որևէ այլ մոտիվ չունի: Այլ հարց է, որ շատ եմ կասկածում, որ այս համակարգի վաճառքն իսկապես հնարավոր է, որովհետև այս համակարգը, ըստ էության, չինական է, ոչ թե բելառուսական: Թե որքանով է Չինաստանը պատրաստ տալ վաճառքի թույլտվություն, բարդ հարց է: Այնքան էլ ակնհայտ չէ, որ պատրաստ է»:
Ինչ վերաբերում է «Պոլոնեզի» հնարավորություններին, Ալեքսանդր Խրամչիխինն ասում է, որ ընդհանրապես չինական արտադրության համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգերը լավագույնն են աշխարհում, և ռուսական և ամերիկյան համակարգերը զգալիորեն հետ են մնում չինականից: Սակայն «Իսկանդերը» այլ դասի համակարգ է և դժվար է այն համեմատել «Պոլոնեզի» հետ: Հայաստանն էլ, ի դեպ, ունի համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր՝ ոչ միայն ռուսական «Սմերչը», այլև չինական «AR1A» համակարգերը, որոնք ավելի հին են, քան «Պոլոնեզը»:
Խրամչիխինի կարծիքով՝ եթե Ադրբեջանին մատակարարվի «Պոլոնեզ», դա ամեն դեպքում կազդի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմական ուժերի հավասարակշռության վրա. «Զենքի ցանկացած մատակարարում այսպես թե այնպես ազդում է հավասարակշռության վրա: Սխալ է, երբ ասում են, թե սա չի ազդի հավասարակշռության վրա: Մեկ Կալաշնիկով ավտոմատի մատակարարումը, այո, չի ազդի, բայց նման համակարգերը, բնականաբար, կազդեն»:
