Բաքվի պաշտոնյաները շարունակում են զարմացնել իրենց անհեթեթ հայտարարություններով: Այս անգամ աչքի էր ընկել Ադրբեջանի նախագահի օգնական Ալի Հասանովը, որը Եվրոպայի ադրբեջանցիների կոնգրեսի համագումարին հայտարարել է, թե Ադրբեջանը կարող է մեկ շաբաթում վերադարձնել Ղարաբաղը:
«Ադրբեջանի բանակն ամենամարտունակն է տարածաշրջանում: Ադրբեջանն ամեն տարի 3-4 միլիարդ դոլար է ծախսում իր անվտանգության ապահովման վրա: Եվ մեր պետությունը ցույց է տվել իր ուժը Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ: Եթե մեզ չխանգարեն, մենք մի շաբաթում, առավելագույնը՝ մեկ ամսում կարող ենք ազատագրել օկուպացված բոլոր տարածքները», – հայտարարել է Ալիևի օգնականը:
Ռազմական փորձագետներն ու վերլուծաբանները, սակայն, լուրջ չեն վերաբերվում նմանատիպ հայտարարություններին՝ հիշեցնելով, որ Ադրբեջանի ղեկավարությունն առաջին անգամ չէ նման բան ասում:
Ալի Հասանովի հայտարարությունը Թվիթերի իր միկրոբլոգում մեկնաբանել է Ադրբեջանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Ռիչարդ Կոզլարիչը՝ նշելով, որ «սա ոչ թե լուրջ դիվանագիտություն է, այլ շատ վտանգավոր խոսակցություն»:
Ռազմական վերլուծաբան Լեոնիդ Ներսիսյանի կարծիքով՝ նման հայտարարությունները շատ ծիծաղելի են հնչում հատկապես Ապրիլյան պատերազմից հետո: Ներսիսյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում հիշեցրեց, որ Ապրիլյան պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանը չկարողացավ լուրջ արդյունքի հասնել՝ գրավելով ընդամենը մի քանի բարձունք:
– Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Ալի Հասանովի խոսքերը: Պե՞տք է արդյոք լուրջ վերաբերվենք նմանատիպ հայտարարություններին:
– Նմանատիպ հայտարարությունները նորություն չեն: Ադրբեջանի ղեկավարները նման մտքեր շատ հաճախ էին արտահայտում մինչև 2016 թ. Ապրիլյան պատերազմը, սակայն պատերազմից հետո՝ բավական երկար ժամանակ, ադրբեջանցի պաշտոնյաներն ավելի համեստ էին իրենց պահում: Ըստ երևույթին, դրա էֆեկտը կամաց-կամաց հավասարվում է զրոյի, և մարդիկ սկսում են մոռանալ այն փաստը, որ Ադրբեջանը (2016 թ. ապրիլին) չորս օր ծախսեց Ալի Հասանովի նշած մեկ շաբաթից Լեռնային Ղարաբաղի «ազատագրման» վրա, բայց փաստացի փոքրիկ լոկալ հաջողության կարողացավ հասնել միայն առաջին գիշերը, երբ տեղի ունեցավ հարձակումը, և կարողացան գրավել ընդամենը մի քանի բարձունքներ: Իսկ դրանից հետո, ընդհակառակը, հայկական զորքերն անցան հակահարձակման և ադրբեջանական կողմը սկսեց կամաց-կամաց նահանջել: Ադրբեջանը չկարողացավ լուրջ հաջողությունների հասնել: Իսկ եթե մենք խոսում ենք լուրջ «բլից-կրիգի» մասին, որը նկարագրում է Ալի Հասանովը, ապա ադրբեջանական կողմը չորրորդ օրը պետք է մի քանի խոշոր բնակավայրեր գրաված լիներ, վերահսկողություն սահմանած լիներ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնական ճանապարհների նկատմամբ: Մենք այս ամենը չտեսանք: Եվ չկա որևէ նախադրյալ իրականացնելու այն, ինչի մասին խոսում է Հասանովը: Եթե նույնիսկ որպես փաստ ընդունենք այն պնդումը, թե իբր չորրորդ օրը ինչ-որ մեկը խանգարել է ադրբեջանական կողմին, լինի Ռուսաստանը կամ մեկ այլ երկիր, ապա, միևնույն է, տեսնում ենք, որ այդ խոսքերը չեն համապատասխանում իրականությանը:
– Բայց ո՞վ է նրանց խանգարում կամ տեսականորեն ո՞վ կարող էր խանգարել Ադրբեջանին: Եթե խոսքը Ռուսաստանի մասին է, ապա Ռուսաստանն ավելի շուտ Հայաստանի՛ն թույլ չտվեց շարունակել հարձակումը:
– Իմ կարծիքով՝ Ռուսաստանը պարզապես ուզում էր դադարեցնել այդ պահին բոցավառվող հակամարտությունը, ոչ թե դիտավորյալ գործեց ի վնաս Հայաստանի: Այդպես ստացվեց: Բայց փաստն այն է, որ զինադադարի մասին բանավոր պայմանավորվածությունը ձեռք բերվեց Մոսկվայում, իսկ դա նշանակում է, որ հենց այդ երկիրն է նպաստել ռազմական գործողությունների դադարեցմանը: Բայց ես չեմ կարծում, թե ինչ-որ մեկի, բացի Թուրքիայից, կարող է ձեռնտու լինել այս հակամարտության բռնկումը: Դա հաստատ ձեռնտու չէ Ռուսաստանին, որը մի կողմից պատերազմում է Սիրիայում, մյուս կողմից ունի սառեցված պատերազմ Ուկրաինայում: Իսկ Թուրքիան օգտագործեց կոնֆլիկտը՝ Մոսկվայի հետ առևտուր անելու նպատակով: Այն ժամանակ՝ Սիրիայում ռուսական Սու-24 ինքնաթիռի կործանումից հետո, Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները շատ լարված էին:
– Ուզում եք ասել, որ Հասանովի հայտարարությունը պետք է գնահատվի ոչ թե ռազմական, այլ քաղաքակա՞ն տեսանկյունից:
– Այդ հայտարարությունը կարելի է տարբեր տեսանկյուններից գնահատել, բայց ակնհայտ է, որ այն չի համապատասխանում իրականությանը: Ինձ թվում է՝ դա նախընտրական քայլ է՝ ուղղված ներքին լսարանին, որովհետև նման հայտարարությունները ծիծաղելի են Ապրիլյան պատերազմից հետո, երբ մենք մեր աչքով տեսանք, որ ադրբեջանական կողմը չկարողացավ որևէ առաջխաղացման հասնել: Պատերազմի չափանիշներով՝ նրանց արդյունքները հավասար են զրոյի:
– Բայց որտեղի՞ց է գալիս ադրբեջանցիների այդ ինքնավստահությունը: Հասանովն ասում է, թե իրենց բանակն ամենամարտունակն է տարածաշրջանում: Դա ճի՞շտ գնահատական է:
– Ինչ վերաբերում է մարտունակությանը, ապա մենք տեսանք, որ Ադրբեջանն ուներ շատ մարտունակ հատուկ ջոկատայինների բրիգադ՝ էլիտար զորքեր, որոնք հասցրեցին առաջին հարվածը, բայց ադրբեջանցիների կանոնավոր բանակը, որը պետք է ամրապնդեր հաջողությունը, ամբողջությամբ ձախողեց առաջադրանքը և չհասավ որևէ արդյունքի: Ադրբեջանական բանակն, իհարկե, սպառազինության քանակով գերազանցում է և՛ հայկական, և՛ վրացական բանակներին, բայց կան սպառազինության որոշակի կատեգորիաներ, որտեղ Ադրբեջանը հետ է մնում Հայաստանից: Իհարկե, Ադրբեջանում ժամանակակից զինատեսակներն ավելի շատ են, բայց չի կարելի է ասել, թե դրանք այնքան շատ են, որ թույլ կտան Ադրբեջանին արագ հաջողության հասնել հարձակման դեպքում: Հայկական կողմն ունի բավարար միջոցներ՝ պաշտպանվելու ադրբեջանական բանակից: Ավելին, վերջին մեկուկես-երկու տարիների ընթացքում՝ Ապրիլյան պատերազմից հետո, ձեռք է բերել մեծ թվով ժամանակակից զինատեսակներ՝ համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր, «Իսկանդեր» օպերատիվ-տակտիկական հրթիռներ, հակատանկային զինատեսակներ: Վերջերս, օրինակ, ցուցադրվեցին «Կորնետ» հակատանկային հրթիռային համալիրները, որոնք այս կատեգորիայում աշխարհում ամենաարդյունավետ զինատեսակներից են և կարող են դիմահար կրակով խոցել ցանկացած տանկ:
