Նախորդ շաբաթ ուշագրավ այցով Հայաստանում էր Վրաստանի փոխվարչապետ, ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիան: Փետրվարի 24-ին նախագահականում նրան ընդունել է հանրապետության ղեկավար Սերժ Սարգսյանը: Հայաստանի նախագահը երկկողմ հարաբերությունների ամրապնդման գործում մեծապես կարևորել է հաճախակի փոխայցերը և հույս հայտնել, որ նախարար Գախարիայի այցը Հայաստան նոր խթան կհաղորդի Հայաստանի և Վրաստանի իրավապահ մարմինների միջև համագործակցության խորացմանը: Նախարար Գախարիան Հայաստանի նախագահին ներկայացրել է ՀՀ ոստիկանության պետի հետ ունեցած արդյունավետ հանդիպման ժամանակ համագործակցության խորացման ուղղությամբ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները: Ըստ նրա՝ այդ պայմանավորվածություններն առնչվում են նաև սահմանամերձ տարածաշրջաններին, որտեղ նույնպես կան «յուրահատուկ մարտահրավերներ»: Նախարար Գախարիայի համոզմամբ՝ այդ մարտահրավերներին միասնաբար ավելի հեշտ կլինի դիմագրավելը:
Մաքսանենգություն, քրեական հանցագործություններ և սադրանքներ
Ինչպես Գախարիայի այցը, այնպես էլ սահմանամերձ շրջաններում առկա «յուրահատուկ մարտահրավերների» մասին նրա ձևակերպումը ինքնին շատ հետաքրքիր են, բայց պետք է հասկանալ, թե կոնկրետ ինչի՞ մասին է խոսքը: Այս խնդիրն ինչ-որ կերպ կապվա՞ծ է Վրաստանի հայաբնակ Ջավախքի շրջանի հետ:
Վրացի քաղաքագետ, Black Sea Press գործակալության գլխավոր խմբագիր Գելա Վասաձեն չի բացառում, որ բանակցությունների ընթացքում հայկական և վրացական կողմերը քննարկած լինեն Ջավախքի խնդիրը, բայց միաժամանակ կարծում է, որ «յուրահատուկ մարտահրավերները» կապված են այլ խնդիրների՝ մաքսանենգության և քրեական հանցագործությունների հետ:
«Յուրահատուկ մարտահրավերները սահմանամերձ շրջաններում, որպես կանոն, կապված են մաքսանենգության, քրեական գործունեության հետ: Երկու երկրների սահմանը բավական թափանցիկ է, և դա, բնականաբար, կարող է օգտագործվել զանազան քրեական տարրերի կողմից, ուստի այս իմաստով համագործակցությունը բնական է և միանգամայն հասկանալի: Ներքին գործերի համակարգի մեջ է մտնում նաև սահմանային ծառայությունը: Այս ոլորտում միշտ էլ եղել են խնդիրներ՝ առավել ևս այնպիսի տարածաշրջանում, ինչպիսին մերն է: Ներքին գործերի նախարարության գծով երեք խնդիր կա: Դրանք են՝ մաքսանենգությունը, քրեական հանցագործություններն ու թմրաբիզնեսը և երրորդը՝ հնարավոր սադրանքները, որոնք կարող են կազմակերպվել այս տարածաշրջանում: Բայց ես կարծում եմ, որ երրորդ խնդիրն այժմ այնքան էլ արդիական չէ», – «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում մեկնաբանեց Վասաձեն:
Հեռատես քաղաքական քայլ
Ինչ վերաբերում է Գախարիային Հայաստանում նման բարձր մակարդակի ընդունելության արժանացնելուն, մեր զրուցակցի գնահատմամբ՝ սա խոսում է Վրաստանի ղեկավարության մեջ նրա քաղաքական կշռի մասին: Գախարիան հեռանկարային քաղաքական գործիչ է, ուստի այսօր նրա հետ անձնական կապերը խորացնելով՝ Հայաստանի ղեկավարությունը պայմաններ է ստեղծում հետագայում նրա հետ ավելի բարձր մակարդակի համագործակցության և հայ-վրացական հարաբերությունները խորացնելու համար. «Գախարիան պարզապես նախարար չէ, նա բավական լուրջ քաղաքական դեմք է՝ շատ լուրջ քաղաքական հեռանկարով: Կարծում եմ՝ նրանք խոսելու շատ բան ունեին»:
Ջավախքի խնդիրներն ավելի շատ տնտեսական են
Ջավախքի խնդրի հետ հնարավոր առնչության մասին Գելա Վասաձեն նշեց հետևյալը. «Կասկածում եմ, որ ուղղակիորեն կապված լինի: Բնականաբար, դրա մասին ևս խոսել են, բայց հավատացեք, ես շատ լավ եմ պատկերացնում իրավիճակը Ջավախքում: Ես եղել եմ այնտեղ: Եվ այն սադրանքները, որոնք կազմակերպվել են այնտեղ, կազմակերպվել են երրորդ երկրի կողմից: Ինչ վերաբերում է Ջավախքի բնակիչների խնդիրներին, ապա դրանք ավելի շատ կապված են տնտեսության հետ»:
Քաղաքական ենթատեքստ կա և չկա
Վրացագետ Ջոնի Մելիքյանը համոզված է, որ այս թեման կապ չունի Ջավախքի խնդրի հետ: Գախարիայի հանդիպումները Երևանում ունեն քաղաքական որոշակի ենթատեքստ, բայց այդ ենթատեքստը կապված է Վրաստանի քաղաքական վերնախավում Գախարիայի ազդեցիկ դերակատարության հետ: Առաջնահերթն այստեղ երկու երկրների իրավապահ մարմինների, հատուկ ծառայությունների համագործակցության խորացումն է՝ դիմագրավելու տարաբնույթ մարտահրավերներին՝ ներառյալ ահաբեկչության սպառնալիքները:
«Նախորդ տարեվերջին Թբիլիսիի կենտրոնում տեղի ունեցած ահաբեկչությունը ևս մեկ ապացույց է մեր երկրների համար, որ այդ խնդիրը կա: Թեև Հայաստանն այս առումով ավելի անվտանգ է, բայց քանի որ տարածաշրջանի մի մասն ենք, պարզ է, որ պետք է լինի երկու երկրների հատուկ ծառայությունների ավելի ակտիվ համագործակցություն այդ ոլորտում: Եվ առհասարակ կա հնարավորություն և անհրաժեշտություն խորացնելու երկկողմ հարաբերությունները իրավապահ մարմինների համագործակցության ուղղությամբ: Գախարիայի այցելությունը կարևոր է նաև քաղաքական տեսանկյունից: Նա վերջերս է նշանակվել ներքին գործերի նախարարի պաշտոնում: Նա եղել էր Հայաստանում անցած տարի՝ Վրաստանի էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում: Եվ իմ կարծիքով՝ նա այսօրվա դրությամբ վրացական քաղաքական վերնախավի և իշխող կուսակցության կարևորագույն գործիչներից է, որը դեռևս ունի իր ասելիքը ապագայում, և կարծում եմ՝ նա հետագայում կստանա հնարավորություն ավելի բարձր պաշտոններ զբաղեցնելու: Սա է այցելության քաղաքական ենթատեքստը: Չեմ կարծում, թե այս այցը կապ ունի Ջավախքի հետ: Այսօր Վրաստանում շատ են քրեական հանցագործությունները՝ ապօրինի ոսկեղեն, զենք-զինամթերք, թմրանյութեր, որոնք արտահանվում են Վրաստանից կամ այստեղից ներմուծվում Վրաստան, և այս ամենը մեծացնում է երկու երկրների իրավապահ մարմինների համագործակցության անհրաժեշտությունը: Այս իմաստով քաղաքական ենթատեքստ չկա: Այցն ունի իր քաղաքական ենթատեքստը, որի մասին ես նշեցի վերևում», – «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց Ջոնի Մելիքյանը՝ ավելացնելով, որ իր տեղեկություններով՝ մոտ ժամանակներում ևս լինելու են Վրաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների այցելություններ Հայաստան:
