Ադրբեջանահայերի լիազոր ներկայացուցիչների համագումարն արդեն գործում է մոտ ութ ամիս։
«Մինչ այդ Հայաստանում եղել են փախստականների 40-ի չափ կազմակերպություններ, հայրենակցական միություններ, որոնք ի սկզբանե խնդիր են ունեցել զբաղվել ադրբեջանահայության պահանջներով, իրավունքներով, սակայն առանձին-առանձին, բնականաբար, մեծ հաջողությունների չեն հասել»,- այսօր Հայազն երիտասարդական միաբանության հետ հանդիպման ընթացքում նշեց Արա Ծատուրյանը, ով ադրբեջանահայերի լիազոր ներկայացուցիչների համագումարի նախագահության անդամներից է։
Արա Ծատուրյանն ասաց, որ նկատի ունենալով այդ հանգամանքը, իրենք նախևառաջ նպատակ էին դրել համախմբել բոլոր այդ ուժերին և պայքարել մեկ միասնական ճակատով, փախստականների խնդիրներին, պահանջներին, իրավունքներին տալ քաղաքական տեսք, դրանք ներկայացնել միջազգային կառույցներին։
Նա նշեց, որ դիմել են նաև Հայաստանի քաղաքական կուսակցություններին, մի շարք պաշտոնյաների՝ աջակցություն ստանալու ակնկալիքով, սակայն նրանցից շատերի խոստումներն ու ծրագրերն այդպես էլ մինչ օրս իրականություն չեն դարձել։
Համագումարի մյուս ներկայացուցիչը՝ Մարիամ Ավագյանը, խոսելով Թուրքիայի և Ադրբեջանի տարածքում իրականացված հայերի բնաջնջման մասին, նախ նշեց.
«Այս ամենի կուլմինացիան 88 թվականն էր, Սումգայիթի, Բաքվի, Գանձակի ջարդերը, երբ ակամայից Ադրբեջան պետության տարածքում հայտնված բնիկ հայությունը փաստի առաջ կանգնեց, որ պետք է տեղահան լինի, և Ադրբեջանն ի վերջո ձերբազատվեց հայկական գործոնից»։
Մարիամ Ավագյանը կարծում է, որ Հայաստանում հայտնվելով՝ որոշակիորեն լուծվեցին փախստականների սոցիալ-տնտեսական հարցերը, բնակության խնդիրը, մնացած առումներով ոտնահարվեցին նրանց իրավունքները։ Ըստ նրա` հատկապես միջազգային կառույցները տրամադրված էին այնպես, որպեսզի հայ փախստականին մեկուսացնեն, չտան որևէ մարդկային կարգավիճակ։
«Մեր իշխանություններն էլ են այս ամենին տեղի տվել. հարցը հասցրել են նրան, որ հայ փախստականությունը ընդհանրապես բանակցային գործընթացներից դուրս է մնացել և որպես քաղաքական ուժ չի գործում»։
Մարիամ Ավագյանը պատահական չի համարում, որ երբ ՄԱԿ-ի փախստականների հարցով գլխավոր հանձնակատարը վերջերս եկավ Հայաստան, Սերժ Սարգսյանը, «ստիպված կամ համամիտ էր, գոհունակությամբ հայտարարեց, որ Հայաստանը երբեք փախստականների հարցը չի քաղաքականացրել»։
«Միջազգային կազմակերպությունները շատ լավ հասկանում են, որ քաղաքականացված, կազմավորված, ձևավորված ադրբեջանահայ փախստականությունը կունենա առանցքային նշանակություն հատկապես արցախյան հարցի լուծման առումով, «և որպեսզի կարողանա թրքահաճ քաղաքականություն վարի, ամեն ինչ անում է, որ հայ փախստականությունը որպես քաղաքական գործոն, սուբյեկտ չձևավորվի»։
