Այն, որ իշխանական քաղաքականության ամեն մի դրվագում հանրության տարբեր խավեր և խմբեր փորձում են նկատել, թե ինչքան էր Ռոբերտ Քոչարյանի և ինչքան Սերժ Սարգսյանի ազդեցությունը, վճռորոշությունը բավական է, որպեսզի Ռոբերտ Քոչարյանը պահպանի համակարգում իր ազդեցությունը:
Քանի դեռ կան մտածողներ, որ նա դեռ կա, Քոչարյանը կլինի: Հետևաբար Սերժ Սարգսյանի առաջ ինքնաբերաբար խնդիր է առաջանում` անել այնպես, որ հնարավորինս քչերը մտածեն, իսկ ժամանակի ընթացքում էլ ոչ ոք չմտածի, թե Ռոբերտ Քոչարյանը շարունակում է լինել իշխանական որևէ որոշման հիմքում:
Այդ իմաստով կարծես թե՛ Սերժ Սարգսյանի, թե՛ Ռոբերտ Քոչարյանի անելիքը հստակ է: Մեկը փորձում է հնարավորինս հաճախ հիշեցնել իր մասին, մյուսը փորձում է հնարավորինս արագ մոռացության մատնել նրան: Հարց է առաջանում, թե ի՞նչ պետք է անի այդ իրավիճակի, այդ իրողության առաջ կանգնած ընդդիմությունը` Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գլխավորած շարժումը, քանի որ համենայնդեպս առ այսօր չկան որևէ այլ իրական ընդդիմության գոյության փաստական կամ իրեղեն ապացույցներ:
Ինչպես որ ակնհայտ է իշխանության միջի երկբևեռ պայքարը, գրեթե նույնքան ակնհայտ է նաև, որ այդ պայքարից, ներիշխանական այդ առնվազն մրցակցությունից փորձում է օգտվել ընդդիմությունը: Այդ իմաստով նույնիսկ կարելի է ասել, որ ընդդիմությունն ունի որոշ առավելություն: Բանն այն է, որ լինելով Հայաստանի նախագահ, և փաստացի հրաժարական տալով հենց ներիշխանական հակասությունների իրավիճակում, գուցե դրանց հետևանքով Լևոն Տեր-Պետրոսյանը շատ լավ գիտե, պատկերացնում է, թե հակասությունների, բազմաբևեռության իրավիճակում հայտնված իշխանության համակարգում ինչ սողանցքներ են առաջանում, որոնցից կարելի է օգտվել այդ համակարգը կազմաքանդելու համար: Մյուս կողմից, սակայն, Ռոբերտ Քոչարյանն ու Սերժ Սարգսյանն էլ հենց այդ ներիշխանական բազմաբևեռության հողի վրա են եկել իշխանության, և իրենք էլ, թերևս, լավ են պատկերացնում, թե իշխանությունը ինչ սողանցքներ պետք է փակ պահեր, թույլ չտար դրանց առաջացումը, որպեսզի թեկուզ հենց իրենք չկարողանային լուծել իշխանության գալու խնդիր:
Եթե իշխանության կառուցվածքի, դրա նրբերանգների մասին պատկերացումներով Լևոն Տեր-Պետրոսյանն առավելություն ունի, ապա թերևս ոչ միայն Սերժ Սարգսյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի հանդեպ, այլ պարզապես մնացյալ բոլոր այն ուժերի, որոնք տարբեր ժամանակներում փորձել են Հայաստանում ընդդիմություն լինել և դառնալ իշխանության տեր: Դա է պատճառը, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին իշխանության դեմ պայքարում հաջողվեց ավելին, քան որևէ մեկին մինչ այժմ:
Հետևաբար, այն պարագայում, երբ իշխանության մեջ ընթանում է ազդեցության պայքար, երբ հասարակության մեջ առաջացել են հարցեր Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետագա հաջող և արդյունավետ ընթացքի կապակցությամբ, Տեր-Պետրոսյանի համար կենսական անհրաժեշտություն է դառնում իրավիճակին համարժեք մտածողության և պատկերացման առկայությունը: Երբ հիմնական մրցակցի, այսինքն` իշխանության ճամբարում, մեղմ ասած, որոշակի խառնաշփոթ է բուրգի գագաթի կապակցությամբ, մեծանում է գայթակղությունը, որ իշխանության դեմ քաղաքական պայքարը կարող է տեղավորվել բացառապես հայտնի ասույթի տրամաբանության մեջ` «երբ երկու շուն կռվեն, ճամփորդի գործը կհաջողի»:
Մինչդեռ դա կլինի ներքաղաքական պայքարի բավական պարզունակ տրամաբանություն` նկատի ունենալով շահերի այն պարզ համակարգը, որ Ռոբերտ Քոչարյանին և Սերժ Սարգսյանին հաջողվել է ձևավորել երկրում: Իհարկե, նրանք այժմ իրենք են հայտնվել իրենց ձևավորած համակարգի ցանցում, բայց ընդդիմության խնդիրն էլ հենց այն է, որ ցանցում չդառնա երրորդը: Դրա համար, թերևս, անհրաժեշտ է, որ ընդդիմությունն էլ պահի կամ շարունակի իր պարզ հարաբերությունը հասարակության հետ:
Լուսանկարը` Օննիկ Կրիկորյանի
