Մեր տրամադրության տակ է «ԱՄՆ-ն ընդդեմ Արմեն Ղազարյանի եւ մյուսների» քրեական գործը, կամ այլ կերպ ասած` Պզոյի քրեական գործը, որ մեկ ամիս առաջ բացահայտեցին եւ հանրությանը ներկայացրին ԱՄՆ իրավապահները: Առաջին հայացքից քրեական գործն իր մեջ որեւէ էական նորություն չի պարունակում, ընդամենը ներկայացված են հանցագործության, հայկական հանցախմբի գործունեության մանրամասները: Այդ թվում` նաեւ Հայաստանի հետ կապի առումով, որը մատնանշել էր ամերիկյան կողմը` հայտարարելով հանցախմբի բացահայտման մասին: Սակայն խնդիրն այն է, որ քրեական գործը պարզապես մանրամասնորեն բացահայտում է այն, թե ինչ ասել է հանցախմբի կապ Հայաստանի հետ: «Այն Հայաստանում ամուր կապեր ուներ. կազմակերպության անդամների եւ դրան հարողների մեծ մասը ազգությամբ հայ էին (հիմնականում՝ ներգաղթածներ) եւ հիմնավոր կապեր ունեին Հայաստանի հետ, այդ թվում` պարբերական այցեր ՀՀ, հանցավոր կապեր հայաստանաբնակ անհատների հետ, հանցավոր հասույթի փոխանցում Հայաստան, հանցավոր եկամուտների հաշվին անշարժ գույքի եւ այլ ակտիվների ձեռքբերում եւ Միացյալ Նահանգներում ստացված հանցավոր հասույթով ֆինանսավորվող բիզնեսներ Հայաստանում». «Նրանք նաեւ քայլեր են ձեռնարկել Միացյալ Նահանգներ իրենց մուտքն ու բնակությունն ապահովելու համար` լրացնելով ներգաղթի կեղծված դիմումներ եւ պայմանավորվածություններ ձեռք բերելով արտասահմանյան կառավարական պաշտոնյաների հետ, որպեսզի վերջիններս հրաժարվեն ընդունել արտաքսվածներին, այնպես որ` Միացյալ Նահանգները չկարողանա նրանց արտաքսել». «Մի քանի դեպքերում գումարները` տասնյակ հազարավոր դոլարներ, փոխանցվել են Հայաստան կուրիերային ճանապարհով, ինչպես նաեւ այլ ուղիներով»: Սրանք պարբերություններ են քրեական գործից, որոնց ծանոթանալիս պարզ է դառնում, որ հայկական հանցախմբի կապը Հայաստանի հետ ոչ թե սահմանափակվում է անհատ պաշտոնյաների հետ հնարավոր փոխհարաբերություններով, այլ կրում է համակարգային բնույթ եւ ներառում է պետական կառավարման համակարգի տարբեր ինստիտուտներ: Այլ կերպ ասած` Պզոյի քրեական գործը բացահայտում է ոչ միայն ԱՄՆ-ում հայտնաբերված հայկական հանցախմբի, այլ Հայաստանի պետական կառավարման համակարգի մեջ սերտաճած հանցավոր ցանցի էությունը: Այսինքն` եթե մի փոքր պատկերավոր ներկայացնենք խնդիրը, Պզոյի գործով ամերիկյան դատարանում ընթանալու է ոչ միայն եւ գուցե ոչ այնքան Պզոյի եւ մյուս հանցագործների, այլ Հայաստանի իշխանական համակարգի դատավարությունը: Այսինքն` ԱՄՆ-ը դատում է Հայաստանի Հանրապետության իշխանությանը: Հայաստանի իշխանական համակարգը հայտնվել է մի ջրում, որից չոր դուրս գալը գործնականում անհնար է լինելու եւ խնդիրն այս դեպքում ընդամենը այն է, թե ինչքան է թրջվելու եւ ինչ գնով է հետո չորանալու իշխանությունը, եթե ընդհանրապես ինչ-որ կերպ հաջողի փրկվել ջրում «խեղդվելուց»:
