«Ես ներկա դրությամբ շարունակելու եմ պայքարել՝ համաներումը ոչ մի նշանակություն չունի:
Նման հայտարարությամբ հանդես եկավ Արցախյան ազատամարտի հերոս, ԱԺ նախկին պատգամավոր և արդեն նախկին քաղբանտարկյալ Սասուն Միքայելյանը` դուրս գալով Արդարադատության նախարարության «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿՀ-ից: Նրան դիմավորելու էին եկել նրա երկու որդիները, հարազատները, Հայ ազգային կոնգրեսի առաջնորդներն ու երեք տարի շարունակ անդադար պայքարի մեջ մտած ՀՀ ազատ քաղաքացիները: Իսկ «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿՀ-ից Կոնգրեսի առաջնորդներն ու ակտիվիստները նրան ձեռքերի վրա պահած դուրս բերեցին:
Սասուն Միքայելյանը պատրաստակամորեն պատասխանեց նաև լրագրողներին հետաքրքրող հետևյալ հարցերին
– Իշխանության կողմից տեսակետ է հնչում, թե պետությունը համաներմամբ իր գթասրտությունն է հայտնում սխալված մարդկանց նկատմամբ: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս հայտարարությունը:
– Ես գիտակից տարիքից, հատկապես 88թ.-ից հետո երբեք չեմ սխալվել: Եղել եմ իմ ազգի զինվորը: Ավելին` իմ կրած այս երեք տարի 3 ամիս կալանքը էլի իմ ազգի ազատության համար է եղել: Սակայն ինչ նեղություն, դժվարություն էլ լինի, ես շարունակելու եմ պայքարել:
– Իսկ ինչո՞ւ 2009թ.-ի համաներմամբ Ձեզ ազատ չարձակեցին, այլ հիմա են ազատում: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեիք այս հանգամանքը:
– Դա հարցրեք իշխանություններից:
– Ձեր կարծիքով, ինչ-որ խնդիր լուծե՞ց այս ընթացքում իշխանությունը:
– Խնդիրը լուծեց նրանով, որ ես մնացի այստեղ: Չգիտեմ: Չեմ ցանկանում քաղաքականացնել, թող իրենք իրենց մեղքը գնահատեն: Ես ոչ մի մեղք չեմ գործել: Իսկ ինչ վերաբերում է ընդհանուր իշխանության արած քայլին` ես ճիշտ չեմ գնահատում: Հատկապես իմ հանդեպ: Ես ամբողջ կյանքս ծառայել եմ իմ ազգին, իմ ժողովրդին: Երկար տարիներ ընտրված պատգամավոր, քաղաքապետ եմ եղել: Նման քայլ գիտակցաբար իմ հանդեպ պետք է չանեին:
– Ի՞նչ քաղաքական ծրագրեր ունեք ազատվելուց հետո:
– Ինչ կոնգրեսն է որդեգրել, շարունակելու եմ իրենց հետ իրականացնել: Հիվանդությանս համար էլ չեմ գնա Հայաստանից: Ես փախնող չեմ որոշ մարդկանց պես: Ես մնալու եմ և պայքարելու եմ: Թեկուզ հարթակում մեռնեմ, սիրտս այնտեղ կանգնի` ես իմ ժողովրդի հետ եմ լինելու:
– Այս ամբողջ զրկանքներից հետո, ինչպե՞ս եք վերաբերվում իշխանության և ՀԱԿ-ի միջև հնարավոր համագործակցությանը, երկխոսությանը:
– Ինչ-որ տեղ Հայաստանում նման երևույթ առաջին անգամ է ձևավորվել` կառուցողական ընդդիմության և իշխանության միջև հրապարակային երկխոսություն է սկսվել: Եթե օձի, արջի պատմություն չլինի, եթե իրոք մաքուր երկխոսություն է` ես ընդունում եմ, որովհետև այսօրվա մեր ներքաղաքական իրավիճակը, արտագաղթը, սոցիալ-տնտեսական վիճակը, ընդհանուր մեր երկրի վիճակը, Ղարաբաղի հարցը ճակատագրական են: Իսկ եթե պատմությունը ուսումնասիրենք, կտեսնենք, որ ճակատագրական, վճռական պահին մենք միշտ մասնատվել ենք և չենք կարողացել մեր սկիզբը վերջի հետ կապել: Եթե Կոնգրեսը գտնի, որ իրոք ճիշտ նորմալ երկխոսության է գնում, ես Կոնգրեսի հետ պատրաստ եմ ընդառաջել ու գնալ երկխոսության:
– Ի՞նչ է, կասկածնե՞ր ունեք, որ մաքուր չէ:
– Ես մաքուր տղա եմ և երբեք կասկած չեմ ունենում: Ես միշտ գնում եմ այնտեղ, որտեղ համարում եմ ճիշտ:
– Գաղտնիք չէ, որ Դուք քաղաքական գործընթացներից զատ, Սերժ Սարգսյանի հետ անձնապես մտերիմ հարաբերություններ ունեք: Ձեր անձնական հարաբերություններում սև բծեր կա՞ն, թե՞ դրանք կվերականգնվեն:
– Իմ և Սերժ Սարգսյանի միջև երբեք սև բծեր չեն եղել և չեն էլ կարող լինել, որովհետև ես և Սերժ Սարգսյանը եղել ենք մարտական ընկերներ: Եկեք այս ամենը երկու հարթության վրա դնենք: Ես և Սերժ Սարգսյանը եղել ենք մարտական ընկերներ, պատերազմի դաշտում ունեցել ենք մեկ թշնամի և պայքարել ենք թշնամու դեմ: Մարտական ընկերները երբեք չեն բաժանվում: Իսկ եթե գանք քաղաքական դաշտ, ապա քաղաքական հարաբերությունների մեջ մենք չենք կարողացել համագործակցել: Ես ասել եմ այն, ինչ ասել եմ երեք տարի առաջ` լինելով «Հանրապետական» կուսակցության անդամ: Ոչ մի բան չի փոխվում իմ անձնական հայացքների մեջ: Այս ընթացքում որոշ մարդիկ ասում էին` Միքայելյան Սասունը դավաճանել է Սերժ Սարգսյանին: Հիմա ես առաջին անգամ հայտարարություն եմ անում. ես Սերժ Սարգսյանի վարչապետ եղած ժամանակ իր աշխատասենյակում ասել եմ, եթե նման մարդկանց հետ գնաս ընտրությունների` ես չեմ գա քո հետ նախագահական ընտրություններին: Ավելին` եթե Սերժ Սարգսյանը այս տարիների ընթացքում երկրում ընդհանուր ներքաղաքական, սոցիալ-տնտեսական վիճակը կարգավորած լիներ` ես գոռոզ տղա չեմ, ես ներողություն կխնդրեի իմ ընկերոջից: Բայց այն, ինչ ասում էի 3 տարի առաջ, այսօր կատարվեց: Հիմա մարդիկ թող մտածեն` ումից պետք է ներողություն խնդրեն: Ե՞ս պետք է ներողություն խնդրեմ, թե՞ «Հանրապետական» կուսակցությունը:
– Կպահանջե՞ք Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը:
– Ինչի՞ համար Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը պահանջեմ: Կոնգրեսը կորոշի:
– Առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններում առաջադրելո՞ւ եք ձեր թեկնածությունը:
– Եթե իմանամ երբ է առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունները` կասեմ: Նկատի ունեմ արտահերթ և հերթական ընտրությունների հավանականությունը:
– Հերթականի դեպքում` 2012թ.-ի խորհրդարանական ընտրություններում առաջադրելո՞ւ եք ձեր թեկնածությունը:
– Եթե պետք լինի Կոնգրեսին` կմասնակցեմ: Բայց մեծամասնական ընտրությամբ:
– Իսկ դիմելո՞ւ եք դատարան ձեր արդարացման համար:
– Ես արդար տղա եմ, աշխարհն էլ եթե շուռ գա: Ես դատարան չեմ դիմում, դատարա՞նը ինձ պետք է արդարացնի: Ես հոգով եմ ազատ և արդար:
– Քաղաքական գործընթացները հնարավոր է հանգեցնեն նրան, որ Ղարաբաղի ազատազրկված տարածքները հետ վերադարձվեն: Դուք ի՞նչ դիրքորոշում ունեք այս հարցում:
– Ես կռվող տղա եմ և ոչ մի տարածք չունեմ վերադարձնելու` անկախ քաղաքական հայացքներից: Ես եղել եմ զինվոր, հետագայում նաև քաղաքական գործիչ, սակայն իմ քաղաքականության մեջ միշտ հոգի եմ դրել: Ես չեմ կարող ազատազրկված տարածքները հետ վերադարձնել: Չեմ էլ ժխտում, որ ընդհանուր ներքաղաքական վիճակում ամեն ինչ հնարավոր է:
– Իսկ եթե Կոնգրեսն էլ համաձայնի տարածքները վերադարձնելո՞ւն:
– Ես վերադարձնելու տարածք չունեմ: Ես զինվոր եմ: Ես տարածքներ եմ գրավել: Կներեք` չեմ գրավել, ազատագրել եմ:
– Այս երեք տարիների ընթացքում ի՞նչ եզրահանգումների եք եկել:
– Երեք տարվա ընթացքում ես միշտ միասնության կոչ եմ արել, որովհետև ճակատագրական պահերին, եթե ուսումնասիրում ենք պատմությունը, մենք միշտ չենք կարողացել համախմբվել, ինչպես ասացի` սկիզբը վերջի հետ կապել: Այսօրվա իմ հիմնական միտքը, գաղափարը, կյանքը, որ դրել եմ զոհասեղանին դեռ 88թ.-ից, նպատակը այն է, որ իրոք կարողանանք այս սկիզբը վերջ ի վերջո մի անգամ վերջին կապենք: Դրա համար ես սատանի հետ էլ կգնամ: Միայն թե իմ ազգի համար լավ լինի: Ես ցանկանում եմ նաև ողջունել այս պատերից հետ մնացած իմ ընկերներին: Այս տարիների ընթացքում սա էլ մի դպրոց էր, որ ես անցա: Այնտեղ շատ մարդիկ կան, շատ ճակատագրեր կան, որ խեղվում են: Հետևաբար` կդիմեի դատական մարմիններին, որ նրանց գործերը վերանայեն: Ոչ մի իշխանություն իրավունք չունի մարդկանց ճակատագրերի հետ խաղալ: Այնտեղ արդար մարդիկ են նստած: Կապ չունի, որ նրանք քաղաքական գործիչ չեն, կապ չունի: Երեք տարի նրանց հետ հաց ենք կտրել, շատ մարդիկ կան, որ անմեղ նստած են: Հերիք է, վերջ տվեք: Մեր նախանձը, որ մեզ ժանգի պես ներսից է ուտում պետք է կարողանանք հանել մեր ներսից:
– Ինչպե՞ս է ձեր առողջությունը:
– Իմ առողջությունը իմ ազգինն է: Երբ ազգը կանգնի` իմ առողջությունն էլ կկանգնի: Իմ սիրտը լեռներում է:
Հ.Գ. Սասուն Միքայելյանը երեկ ավելի ուշ այցելեց Սարյանի արձանի մոտ, իսկ այսօր պատրաստվում է վերադառնալ Հրազդան` հայրենի Վանատուր, որտեղ յուրաքանչյուր ընտանիք պատրաստ է մեկական անասուն մատաղ անել նրա վերադարձի համար: Իսկ դպրոցականները Հրազդանի մուտքի մոտից մինչև Վանատուր ծաղիկներով են դիմավորելու նրան: Եվ այդ ամենը զուգորդվելու է տոնական միջոցառումներով` երգ ու պարով: