Հայաստանի դիվանագիտական կորպուսը և միջազգային կառույցներում գործող հայկական պատվիրակությունները պիտի արագ արձագանքեն և բարձրացնեն Մինսկում Բելառուսի իշխանությունների կողմից կալանավորված բլոգեր Ալեքսանդր Լապշինի հարցը, «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց ԱԺ Արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի անդամ, «Հանրապետական» խմբակցության անդամ Շիրակ Թորոսյանը:
Հայկական կողմը, պատգամավորի խոսքերով՝ պիտի հասնի նրան, որ Բելառուսը ոչ միայն չարտահանձնի իսրայելցի բլոգերին, իր բնորոշմամբ՝ խիզախ քաղաքացուն, այլև ազատի նրան կալանքից, քանի որ Լապշինը որևէ հանցագործություն չի կատարել: Բլոգերի կալանավորման պատճառը քաղաքական որոշումն է՝ պայմանավորված «ադրբեջանական նավթադոլարների հաշվին ձևավորված Բելառուս-Ադրբեջան սերտ քաղաքական համագործակցությամբ»:
Արցախ այցելելու համար
Իսրայելի քաղաքացիություն ունեցող Ալեքսանդր Լապշինը կալանավորվել է Մինսկում դեկտեմբերի 15-ին՝ Ադրբեջանի հարցումով: Պատճառը Լապշինի այցելություններն են Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն 2011-ին և 2012-ին: Ադրբեջանի իշխանությունները քրեական գործ են հարուցել Լապշինի նկատմամբ Ադրբեջանի քրեական օրենսգրքի երկու հոդվածներով՝ «Ադրբեջանի պետական սահմանի անօրինական հատում» և «պետության դեմ ուղղված հրապարակային կոչեր»:
Այժմ Ալեքսանդր Լապշինին կարող են հանձնել Բաքվի իշխանություններին, որտեղ նրան կարող են դատել: Բլոգերի ընկերուհին՝ Եկատերինան, հունվարի 7-ին գրառում է կատարել LiveJournal-ում՝ նշելով, որ Մինսկի քրեակատարողական հիմնարկի աշխատակիցները կանչել են Լապշինին և տեղեկացրել, որ նրան Ադրբեջան արտահանձնելու մասին որոշումն արդեն կայացվել է: Ընդ որում, ուշագրավ է, որ Լապշինի սկանդալային կալանավորումը Մինսկում տեղի ունեցավ Բելառուսի ղեկավար Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի՝ Ադրբեջան կատարած այցից ընդամենը շաբաթներ անց: Բաքվում «բատկան» հանդիպել էր իր ադրբեջանցի գործընկերոջ՝ Իլհամ Ալիևի հետ՝ վերջինիս կողմից պարգևատրվելով Ադրբեջանի բարձրագույն՝ Հեյդար Ալիևի անվան շքանշանով:
Հայաստանը կարո՞ղ է կանխել արտանահձնումը
Շիրակ Թորոսյանի մեկնաբանությամբ՝ Լապշինի արտահանձնումով Ադրբեջանը փորձում է նախադեպ ստեղծել և վախեցնել բոլոր այն օտարերկրացիներին, ովքեր ցանկանում են այցելել Արցախի Հանրապետություն:
«Սա բավական տհաճ կլինի մեզ համար՝ աչք վախեցնելու տեսանկյունից, բայց կարծում եմ՝ արդյունավետ չի լինի այն պարզ պատճառով, որ Արցախ են այցելում հիմնականում և առաջին հերթին՝ պաշտոնական պատվիրակություններ, պաշտոնյաներ, միջազգային կառույցները ներկայացնող պաշտոնյաներ, օրինակ՝ ԵԽԽՎ պատգամավորներ, և նրանք չեն էլ հարցնում Ադրբեջանի կարծիքը և գիտակցաբար գալիս են՝ իմանալով, որ հայտնվելու են Ադրբեջանի «սև ցուցակում», բայց իրենց երկրներում որևէ խնդիր չեն ունենալու: Իսկ Բելառուսի հետ կապված՝ եթե մենք մի օր իմանանք, բելառուսական մի պաշտոնյա, պատգամավոր որոշել է այցելել Արցախ, ապա դա անհավատալի է: Այսինքն՝ զուտ նախադեպ ստեղծելու հանգամանքն է, ուրիշ ոչ մի կերպ սա վնաս չի հասցնելու մեզ»:
Պատգամավորի խոսքերով՝ միջազգային տարբեր կառույցներում գործող Հայաստանի խորհրդարանական պատվիրակությունները և ընդհանրապես դիվանագիտական կորպուսը պետք է շատ արագ արձագանքեն այս իրադարձությանը և փորձեն կանխել իսրայելցի բլոգերի արտահանձնումը Բաքվին. «Պետք է փորձենք հասնել նրան, որպեսզի Բելառուսը ոչ միայն չարտահանձնի, այլ նաև կալանքից ազատի բլոգերին՝ այդ խիզախ քաղաքացուն, ով որոշել է պարզապես այցելել հակամարտության գոտի և սեփական աչքերով տեսնել, թե այնտեղ ինչ է կատարվում: Կարծում եմ՝ այստեղ հանցագործություն չկա, և կա քաղաքական որոշում, որը պայմանավորված է ադրբեջանական նավթադոլարների հաշվին ձևավորված Բելառուս-Ադրբեջան սերտ քաղաքական համագործակցությամբ:»
Իսկ Հայաստանը ունի՞ լուրջ լծակներ գործընթացի վրա ազդելու և Լապշինի արտահանձնումը կանխելու համար:
Պատասխանելով հարցին՝ Շիրակ Թորոսյանը նշեց. «Լծակը ակտիվ դիվանագիտությունն է և մամուլը՝ ակտիվ հրապարակումները: Կարծում եմ՝ մենք, որոշակի ակտիվություն այդ ուղղությամբ ցուցաբերելով, մեծ նշանակություն պիտի չտանք սրան, որովհետև դա, մեծ հաշվով, պարսավանքի արժանի քաղաքականություն է, որ իրականացնում է Բելառուսը, և մենք ընդամենը պիտի տեղեկացնենք այդ մասին պետություններին և միջազգային կառույցներին, որը, բնականաբար, կնպաստի, որ Բելառուսի միջազգային հեղինակությունը հարված ստանա, և Բելառուսը հավանաբար կսկսի հաշվարկել՝ իր միջազգային վարկն է այստեղ ավելի կարևոր, թե՞ մնացած շահախնդրությունները: Որոշակի արձագանքի դեպքում նրանք այդ հաշվարկ կանեն»:
ԱԺ Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի անդամը հարցը մեկնաբանեց նաև մեկ այլ տեսանկյունից՝ պատասխանելով մեր դիտարկմանը, որ Բելառուսը Հայաստանի անվանական գործընկերն է ՀԱՊԿ-ում և ԵՏՄ-ում, բայց իրականում նպաստում է Հայաստանի դեմ իրականացվող թշնամական գործողություններին:
«Իհարկե, դա խնդիր է, և մենք բոլորս էլ գիտենք, թե ինչ արժեքների և ինչ շահերի վրա են կառուցված և՛ ՀԱՊԿ-ը և՛ Եվրասիական տնտեսական միությունը, ընդ որում՝ միայն Բելառուսի հետ չէ, որի հետ նման խնդիրներ ունենք: Իմիջիայլոց, ՀԱՊԿ-ի ու ԵՏՄ-ի շրջանակներում ընդգրկված այլ երկրների հետ ևս կարող են լինել նմանատիպ խնդիրներ, բայց այստեղ առաջնայինը մեզ համար այն է, այդ կառույցներին անդամագրվելով՝ մենք հստակ շահեր ենք հետապնդում և պիտի կարողանանք այդ կառույցների հնարավորությունները օգտագործել Հայաստանի բարեկեցության ու անվտանգության համար: Այո, կան այդ խնդիրները, և դրանց ուղղությամբ ծավալուն աշխատանք է տարվում ու պիտի ավելի մեծ աշխատանք տարվի»,- նշեց Շիրակ Թորոսյանը:
