Պաշտոնական տվյալներով՝ Վրաստանում ավելի քան 11 հազար ընտանիքներ ներկայումս ապրում են բնական աղետների հետևանքով փլուզված կամ վերականգնման համար ոչ պիտանի տներում: Պետությունը խոստացել է վերաբնակեցնել նրանց, սակայն առաջընթաց գրեթե չի նկատվում, և այս մարդիկ ստիպված են ապրել կյանքի համար վտանգավոր պայմաններում:
Վրաստանի կառավարությանն առընթեր բնապահպանական գործակալության տվյալներով՝ բնական աղետների հավանականությունը հատկապես մեծ է երկրի լեռնային շրջաններում: Գործակալության՝ 2006 թվականին իրականացրած ուսումնասիրության ժամանակ հայտնաբերվել են 53 հազար պոտենցիալ սողանքներ, որոնք սպառնում են ընդհանուր առմամբ 1.5 միլիոն հեկտար տարածքների. դրանց 70 տոկոսը գտնվում է բնակեցված շրջանների հարևանությամբ: Ներկայում շուրջ 3 հազար ավաններ ու գյուղեր սողանքների անմիջական սպառնալիքի տակ են գտնվում:
1987-2010 թվականների ընթացքում ավելի քան 400 մարդ է բնական աղետների զոհ դարձել: 2008-ին սևծովյան Աջարա շրջանում սողանքների հետևանքով երկու ընտանիքների բոլոր անդամները զոհվել էին: Գյուղացիները զգուշացվել էին սողանքի վտանգի մասին, սակայն այդպես էլ չէին վերաբնակեցվել:
Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն՝ վերաբնակեցման գործընթացը չափազանց դանդաղ է ընթանում: Փախստականների և վերաբնակեցման հարցերով նախարարության տվյալներով՝ 2007-2009 թվականների ընթացքում բնական աղետներից տուժածներին ընդամենը 429 բնակարան է տրամադրվել: Իսկ 2010-2011 թվականների բյուջեում ընդհանրապես նախատեսված չէ միջոցներ հատկացնել այս նպատակով:
Լուսանկարները կատարվել են Վրաստանի արևելյան Մցխեթա-Մթիանեթի շրջանի Մլեթա և Շարախեվի գյուղերում:
1. 2010 թվականի ապրիլին տեղի ունեցած աղետալի ջրհեղեղի հետևանքով Մլեթա գյուղում (Դուշեթիի շրջան) բնակվող մի շարք ընտանիքներ անօթևան են մնացել: Իշխանությունները պնդում են, որ ներկայում չեն կարող ջրհեղեղից տուժած ընտանիքներին նոր բնակարաններով ապահովել՝ փոխարենն առաջարկելով հարևան գյուղում գտնվող դպրոցի շենքը: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
2.Մլեթայի բնակիչներն ասում են, որ 2010թ. ապրիլի ջրհեղեղի ժամանակ միայն հրաշքով զոհեր չեն եղել, երբ սողանքի հետևանքով խցանված Արագվի գետը վարարելով գիշերվա ընթացքում հեղեղել էր բնակիչների տները: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
3. 87-ամյա Մարիամ Գագաձեն 2010թ. ապրիլի ջրհեղեղի ժամանակ է կորցրել իր տունը: Նրա ընտանիքի անդամներից շատերը լքել են Մլեթան, և Մարիամն իր որդիներից մեկի հետ ներկայում ապրում է հարևանի տանը: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
4. Երբ Մլեթայում հորդառատ անձրևի և ջրհեղեղի վտանգ է լինում, ծնողները 2-ամյա Խաթիային, նրա ութ և մեկ տարեկան եղբայրների հետ միասին ուղարկում են այլ գյուղերում բնակվող իրենց բարեկամների մոտ: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
5. Այն տեղը, որտեղ դրված սեղանին Գիգին իր տնային հանձնարարություններն է կատարում, 2010-ի ապրիլի ջրհեղեղի ժամանակ ընկղմվել էր ջրի մեջ: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
6. Չնայած Մլեթայում բնակվող ընտանիքների դժվար կացությունը, նրանցից ոչ մեկը չի ընդգրկվել անապահով ընտանիքների աջակցության պետական ծրագրում: Այս ընտանիքներն անգամ չեն ընդգրկվել անհապաղ վերաբնակեցման ենթակա 11 հազար ընտանիքների պաշտոնական ցուցակում: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
7. Մլեթայի բնակիչներն ասում են, որ մշտապես վերահսկում են գետի ջրի մակարդակը, որպեսզի ջրհեղեղի դեպքում կարողանան բավականաչափ ժամանակ ունենալ տարահանման համար: (Լուսանկարը՝Գեորգի Կուպատաձեի):
8. Մլեթայում մնացել են միայն նրանք, ովքեր պարզապես այլ տեղ չունեն գնալու: Վրաստանի շրջակա միջավայրի պաշտպանության և բնական պաշարների նախարարությանն Ազգային բնապահպանական գործակալության փորձագետների խոսքերով՝ անհրաժեշտ է վերաբնակեցնել գյուղացիներին: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
9. Անցյալ գարնանը տեղի ունեցած սողանքի արդյունքում Թիանեթիի շրջանի Շարախեվի գյուղում մի շարք տներ են ավերվել, որոնց բնակիչները իշխանությունների աջակցությունն են խնդրում: Փորձագետները նշում են, որ այս շրջանում դեռևս պահպանվում է սողանքների վտանգը: (Լուսանկարը՝Գեորգի Կուպատաձեի):
10. 84-ամյա Մարթա Մգելիաշվիլին ասում է, որ սողանքից հետո մի շարք պաշտոնյաներ այցելեցին Շարախեվի և խոստացան օգնություն տրամադրել, սակայն այս ուղղությամբ այդպես էլ ոչինչ չի արվել առ այսօր: (Լուսանկարը՝ Գեորգի Կուպատաձեի):
11. Շարախեվիում բնակվող ընտանիքները վախենում են, որ մեկ-երկու ամսից լեռներում ձյան հալոցքի հետևանքով նոր սողանքի վտանգ կստեղծվի: (Լուսանկարը՝Գեորգի Կուպատաձեի):
Հոդվածն արտատպվում է Պատերազմի և խաղաղության լուսաբանման ինստիտուտի «Կովկասյան լրատու» պարբերականից:
