Երբ խոսում ենք տարածաշրջանում և աշխարհում Հայաստանի մրցունակության բարձրացման, արդիականության, որակական վերափոխումների անհրաժեշտության մասին, մենք առաջին հերթին համեմատության օբյեկտ ենք ընտրում Ադրբեջանը: Ու մեր այդ «ընտրությունը» դեռ համարում ենք միանգամայն բնական ու բավարար:
Մինչդեռ, տարածաշրջանում Հայաստանի մրցակիցը ամենևին էլ միայն Ադրբեջանը չէ: Եվ ավելին, թող տարօրինակ չթվա, բայց Հայաստանի գլխավոր մրցակիցն էլ չէ Ադրբեջանը: Թող սա էլ տարօրինակ չթվա, բայց Հայաստանի գլխավոր մրցակիցը Վրաստանն է: Մրցակիցը, ոչ հակառակորդը: Եվ այդ տեսակետից թող չոգևորվեն ծովից ծով Հայաստանի կամ «երրորդ ճակատի» հետևորդները, Ջավախքի «քաջարի» պաշտպանները: Բանն այն է, որ մրցակցությունը Վրաստանի հետ ամենևին էլ այդ տիրույթում չէ: Վրաստանի հետ մրցակցությունը տնտեսական, քաղաքական, մշակութային, իրավական ռեֆորմների այն համալիր գործընթացի մեջ է, որ այսօր տեղի է ունենում այդ երկրում:
Վրացի ուսուցիչների հետ հանդիպման ընթացքում Վրաստանի նախագահ Սաակաշվիլին հայտարարել է, որ Հայաստանը օրինակ է վերցնում Վրաստանի ռեֆորմներից: Իհարկե, ուր էր թե այդպես լիներ իրականում, քանի որ Սաակաշվիլին կարծես մի փոքր չափազանցնում է: Բայց խնդիրն այստեղ այն է, որ անհերքելի է Վրաստանի առաջատարությունը ռեֆորմացիոն քաղաքականության արդյունավետության և դինամիկայի առումով: Եվ ահա այդ իմաստով է, որ Վրաստանը տարածաշրջանում Հայաստանի գլխավոր մրցակիցն է, որովհետև այդ Հայաստա՛նն է, որ պետք է տարածաշրջանում լինի առաջատարը, Հայաստանի՛ համար է, որ դա գերկարևոր խնդիր է, ռազմավարական նշանակության խնդիր:
Հայաստանը Հարավային Կովկասում անվտանգ կարող է լինել ոչ թե ռուսական սապոգի ներկայությամբ, այլ տեխնոլոգիական, արժեքային, քաղաքակրթական համընդհանուր առաջընթացով: Կա՛մ մենք պետք է լինենք առաջինը, առաջատարը, կա՛մ նշանակություն չունի, թե որը կլինենք: Եվ քանի որ այսօր առաջատարն ակնհայտորեն Վրաստանն է, հենց նա է մեր գլխավոր մրցակիցը, որովհետև քանի դեռ մենք արժեքային, քաղաքկրթական, տեխնոլոգիական, ինովացիոն գործընթացների առումով չենք հասել ու անցել Վրաստանին, մենք չունենք Ադրբեջանի հետ այլ որակի մրցակցությունում հաղթելու շանս: Իսկ Վրաստանին անցնելու հարցը զենքով չէ, որ պետք է լուծել, այլ մտքով, քաղաքական կամքով, տաղանդով: Եվ այդ կարևոր նախապայմաններից երկուսը մենք ունենք` մեր հասարակությունը տաղանդավոր է, մտածող է: Բացակայում է միայն քաղաքական կամքը, որ Հայաստանի իշխանությունը համառորեն չի ցանկանում դրսևորել: Իսկ դա ստրատեգիական խնդիր է, որը ներկայումս փայլուն կերպով լուծում է Վրաստանը, քաղաքական բարձրագույն իշխանության մակարդակով գիտակցելով, որ ժամանակակից աշխարհում արժեքներն են անվտանգության հենասյուները, ոչ թե օտար զինվորների կրունկները, որքան էլ որ նրանք ներկայանան որպես բարեկամ կամ ազատարար:
Չի կարող անվտանգ լինել հասարակությունն ու պետությունը, եթե անվտանգության մասին պատկերացումների ելակետում այդ կրունկներն են դրված: