Friday, 29 03 2024
Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ-ի աջակցությունը Հայաստանում արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին
Ու՞մ է զգուշացնում Իրանը
Սիրիայի զորքերը պատասխան հարվածներ են հասցրել ավազակային կազմավորումներին
Գազայում հայտնել են, որ իսրայելական հարվածներից զոհերի թիվը գերազանցել է 32 600-ը
Իսրայելական հրետանին հարվածներ է հասցրել Լիբանանի հարավի երկու ավանների. ԶԼՄ-ներ
17:20
Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում 45 մարդ է զոհվել կամրջից ավտոբուսի ընկնելու հետևանքով
17:10
Կիևը և Վարշավան մտադիր են անվտանգության երաշխիքների մասին համաձայնագիր կնքել
17:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
16:50
Ֆրանսիան կարող է չեղարկել Փարիզում Օլիմպիադայի բացման արարողությունը
16:40
Բրիտանիան չեղարկել է 100-ամյա արգելքը և թույլ կտա զինվորականներին մորուք պահել
ՌԴ ԱԳ փոխնախարարը հանդիպել է Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի ներկայացուցիչներին
16:20
«Արաբական երկրները պատրաստ են ճանաչել Իսրայելը». Բայդեն
16:10
Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան
Ադրբեջանցիները մշտապես ատել են հայերին. մեր խնդիրն է ցույց տալ սա
Դեղձենու մասսայական ծաղկում Արարատյան դաշտում՝ ժամկետից շուտ
Ո՞նց են որոշել, որ դա Հայաստանի տարածքը չ,է, եթե սահմանը հստակեցված չէ ․ Արա Պապյան
Փորձ է արվում 3 անձերի կատարածը ԱԺԲ ամբողջ կառուլցի հետ կապել. Պապյան
15:45
«ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ը Հայաստանի հետ անվտանգային հարցեր չեն քննարկելու». Ստանո
ՊՆ կոլեգիայի նիստում քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման հարցեր
«Ցուցադրությունն անպայման տեղի կունենա». Բաքվում պարզաբանում են տարածել Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի վերաբերյալ
Եթե դելիմիտացիա, ապա հավասարության սկզբունքով, ոչ թե՝ «ատրճանակի սպառնալիքի տակ»
15:30
Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին
Վարագույրից այն կողմ կան շահեր, որոնք թույլ չեն տալիս Մարտի 1-ի բացահայտումը
15:10
Ճապոնիայում կենսաբանական հավելումների օգտագործման հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի
Այո՛, օրենք են խախտել, երկրով մեկ օրենքի խախտումներ են հենց վարչապետի մասնակցությամբ
Խորհրդարանական լսումներ կհրավիրվեն Եվրաինտեգրման նոր հեռանկարները և մարտահրավերները թեմայով
Թող դատարանը որոշի ահաբեկչությո՞ւն էր, թե ապստամբություն.Պապյան
15:01
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ինչի՞ է նախապատրաստվում Ալիեւը
«Կրոկուս սիթի հոլ»-ում ահաբեկչության վիրավորների թիվը հասել է 382-ի, ևս 1 մարդ զոհվել է

ԵՄ-ն ցանկանում է խաղաղապահ առաքելությամբ հանդես գալ շփման գծում

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Անվտանգության և միջազգային հարաբերությունների գերմանական ինստիտուտի փորձագետ Ուվե Հալբախը


– Ապրիլի 28-ին Վաշինգտոնում ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշչիկը հանդիպել են քաղաքական հարցերով ԱՄՆ փոխպետքարտուղար Ուիլիամ Բըրնսի հետ և քննարկել ղարաբաղյան հարցը: Հատկանշական է այն, որ հանդիպումից հետո լրատվամիջոցների համար որևէ մեկնաբանություն չի արվել: Պարոն Հալբախ, Ձեր կարծիքով, այդ լռությունն ինչո՞վ է պայմանավորված և նման հանդիպումներն ի՞նչ կարող են տալ ԼՂ հարցի կարգավորման գործընթացին:


– Խիստ գաղտնիությունը ՄԽ շրջանակներում կազմակերպվող հանդիպումների համար նորություն չէ, ավելին` դա այդ ֆորմատի ներկայացուցչական նշանն է: Ես այնքան էլ լավատես չեմ, որ նման հանդիպումները կարող են առաջընթաց արձանագրել խաղաղ կարգավորման գործընթացում, բայց ամեն դեպքում դրանք որոշակի նշանակություն ունեն այն իմաստով, որ միջազգային դիվանագիտությունը կարող է գործուն դեր ունենալ հակամարտության էսկալացիայի թուլացման և դանդաղեցման գործում` հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ վերջին շրջանում շատ փորձագետներ են խոսում այդ կոնֆլիկտի ռազմական բախման վերածվելու վտանգի մասին:


– 2008թ. սկսած Ռուսաստանն է հանդիսանում ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գլխավոր միջնորդը, սակայն մինչ օրս էական առաջընթաց չի արձանագրվել, ավելին` ներկայիս իրավիճակը համեմատում են հետպատերազմյան շրջանի հետ: Ինչպե՞ս եք գնահատում Ռուսաստանի առաջնային միջնորդությունը վերջին տարիներին, և կարելի՞ է ասել, որ նման հանդիպումներով ԱՄՆ-ն ցանկանում է գործընթացը վերցնել իր ձեռքը ու առավել ակտիվ մասնակցություն ունենալ:


– Այո՛, 2008թ. Ռուսաստանն ակտիվացրեց իր դերը ղարաբաղյան հարցի խաղաղ կարգավորման գործընթացում` դա անելով ցուցադրաբար, որպես հակադրություն իր` Վրաստանի նկատմամբ կիրառած ռազմական քաղաքականության: Այդ ակտիվ միջնորդությունը որոշ առումներով դրական, որոշ դեպքերում էլ կասկածելի հետևանքներ ու կողմեր ունի: Դրական նշանակությունն այն է, որ Ռուսաստանի քաղաքներում Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների միջև կազմակերպված հանդիպումների արդյունքում տեղի ունեցավ ռազմագերիների և դիակների փոխանակում , ինչպես նաև երկու կողմերն էլ հաստատեցին իրենց դիրքորոշումներն, այսպես կոչված, Մադրիդյան կամ հիմնական սկզբունքների շուրջ: Իսկ այդ միջնորդությունը կասկածելի է այն առումով, որ հարց է առաջանում, թե ինչքանո՞վ է Ռուսաստանը գործում Մինսկի խմբի շրջանակներում և համագործակցում ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հետ, թե՞ այնուամենայնիվ, Ռուսաստանը  ղարաբաղյան հակամարտության հարցում համաշխարհային քաղաքականության մեջ վարում է սեփական խաղը: Ես չեմ տեսնում, որ ԱՄՆ-ն ակտիվացնում է իր մասնակցությունը և ցանկություն ունի իր վրա վերցնել կարգավորման գլխավոր դերը:


– Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործում Եվրոպան բավականին պասիվ կեցվածք է դրսևորել. ինչո՞վ եք դա բացատրում: Օրեր առաջ Հայաստան կատարած իր այցի ժամանակ ԵՄ ընդլայնման և «Եվրոպական հարևանության քաղաքականության» հարցերով հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեն հայտարարեց, որ մայիսին Հայաստան կայցելեն Եվրոպական խորհրդարանի նախագահ Եժի Բուզեկը, հետագայում էլ` ԵՄ արտաքին քաղաքական հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Քեթրին Էշթընը: Կարելի՞ է ասել, որ ԵՄ-ն ևս քայլեր է անում, որպեսզի ակտիվացնի իր դերակատարությունը կարգավորման գործընթացում:


– Եվրամիությունը երկար ժամանակ ԼՂ հակամարտությանը վերաբերվում էր որպես իր արևելյան հարևանությամբ գտնվող ամենահեռու «սառեցված հակամարտություն» և երկար ժամանակ ակնարկում էր, որ այլ միջազգային կառույց` ԵԱՀԿ-ն է խաղում միջնորդի դեր: Սակայն հարց է, թե դեռ ինչքա՞ն երկար կարող է ԵՄ-ն պահել այդ հեռավորությունը: Վերջին շրջանում Եվրոպայում, մասնավորապես եվրոպական խորհրդարանում, առաջարկներ կային ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում ԵՄ-ի առավել ակտիվ ընդգրկման վերաբերյալ, օրինակ` շփման գծում խաղաղապահ կամ  փաստահավաք առաքելությամբ հանդես գալով:


– Տարածաշրջանային վերջին այցից հետո ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները հայտարարություն տարածեցին, որտեղ նշվում էր, որ խաղաղ կարգավորման համաձայնագրի մշակման ժամանակն է: Ձեր կարծիքով, իրականում այդ ժամանակը եկե՞լ է, և այսօրվա դրությամբ հակամարտության կողմերը կարո՞ղ են գալ ընդհանուր համաձայնության:


– Նման հայտարարություններին ես հոռետեսորեն եմ վերաբերվում: Հիշում եմ, որ սկսած 2001թ. Ֆլորիդայի հանդիպումից ՄԽ համանախագահները  ցանկացած հանդիպումից առաջ անընդհատ հայտարարում էին, թե խաղաղ կարգավորման գործընթացում առաջընթաց է սպասվում, և հանդիպումներից հետո էլ անհրաժեշտ էր ցուցադրել այդ առաջընթացը:


– Պարոն Հալբախ, անցած շաբաթ Վրաստանի խորհրդարանը որոշում կայացրեց դադարեցնել Ռուսաստանի հետ կնքված համաձայնագիրը, որով կարգավորվում էր Վրաստանի տարածքով ռուսական ռազմական տեխնիկայի փոխադրումը Հայաստանում գտնվող ռուսական ռազմակայաններ: Այդ որոշման նախորդ օրը Հայաստանում էր Վրաստանի պաշտպանության նախարարը, որոշումից հետո Հայաստան ժամանեց Վրաստանի արտգործնախարարը: Ձեր կարծիքով, ինչո՞վ են պայմանավորված այդ այցերի ակտիվացումը, և հնարավո՞ր է, որ Վրաստանի խորհրդարանի որոշումն ազդի հայ-վրացական հարաբերությունների վրա` հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ռուսական այդ ռազմակայանները նաև հանդիսանում են Հայաստանի անվտանգության երաշխավորը:


– Վերջին շրջանում վրացի պաշտոնյաները հաճախ են խոսում վրացական արտաքին քաղաքականության տարածաշրջանային ուղղության, հարևանների հետ հարաբերությունների մասին, ինչպես նաև անդրադառնում են չլուծված հակամարտություններին տարածաշրջանային անվտանգության տեսանկյունից և հենց այդ շրջանակներում ընդգծում են Հայաստանի հետ համագործակցության կարևորությունը: Բայց հստակ է, որ այս երկու երկրների արտաքին քաղաքականության և տարածաշրջանային անվտանգության հարցում Ռուսաստանի դերի վերաբերյալ էական տարբերություն կա: Վրաստանը չի կարող թույլ տալ Ռուսաստանի ռազմական մեծաքանակ առկայությունը Հարավային Կովկասում, և դա հասկանալի է 2008թ. ռուս-վրացական պատերազմից հետո, և այս պայմաններում Վրաստանի համար չափազանց դժվար է պահպանել ռուսական ռազմական տեխնիկայի տրանզիտը սեփական տարածքով: Սակայն մյուս կողմից` Հայաստանը Ռուսաստանին համարում է իր անվտանգության երաշխավորը: Վրաստանի և Հայաստանի ռազմավարական կողմնորոշումների նման էական տարբերությունը սահմանափակում է հայ-վրացական համագործակցությունը տարածաշրջանային անվտանգության տեսանկյունից:


– Իսկ ինչպիսի՞ն կլինի այս իրավիճակում Թուրքիայի դերը` հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ այժմ խոսվում է այն մասին, որ ռուսական ռազմական տեխնիկան կարող է Հայաստան հասնել Թուրքիայի տարածքով:


– Եթե Վրաստանը չի ցանկանում ապահովել այդ տրանզիտը, ապա դժվար է պատկերացնել, թե ինչո՞ւ պետք է այդ դերը ստանձնի Թուրքիան: Եթե Վրաստանը նման որոշում կայացրել է` արտահայտելով իր թշնամական վերաբերմունքը Ռուսաստանի նկատմամբ, ապա Թուրքիան դա կանի, քանի դեռ Հայաստանին է վերաբերվում որպես թշնամու:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում