Սերգեյին «դավադիտ են արել» ու մղել ինքնասպանությա՞ն

Բանակում կատարված ամեն մի հանցագործություն, սպանություն, ինքնասպանություն մեր բոլորի ամոթն է, իհարկե, առաջին հերթին` իշխանության, որն ամեն մի նման դեպքից հետո տվյալ զորամասը չի մաքրում հանցագործներից, նրանց հովանավորներից ու կատարողներից: Ցավոք, մենք հարմարվել ենք հարմարվելուն և չենք կարողանում ստիպել իրավապահներին` օբյեկտիվ քննության արդյունքում բացահայտել բանակային հանցագործությունների իրական մեղավորներին: Եվ միշտ կասկած է մնում` ով է ում հովանու ներքո ում «գլխին սարքել» ու սպանությունը գլխին կոտրել… Ու ոմանց «ազարտի» վերածված այս խաղի արդյունքում հայրենի հողը շարունակում է իր գիրկն առնել զինվորական համազգեստով իր զավակներին և թրջվել սևազգեստ մայրերի արցունքներից:

Հերթական ողբերգական դեպքը տեղի է ունեցել 2009-ի նոյեմբերի 10-ին` Սիսիանի զորամասերից մեկում. ժամկետային զինծառայող Սերգեյ Մանուկյանը, ըստ պաշտոնական վարկածի, ճնշման ենթարկվելով զորամասի հրամանատար Գեղամ Ասատրյանի և սպա Վահագն Գասպարյանի կողմից` դիմել է ինքնասպանության` ինքնաձիգով կրակելով իր բերանի մեջ: Կոնկրետ Վահագն Գասպարյանը, հանդիսանալով ՀՀ ՊՆ թիվ N զորամասի 3-րդ տանկային վաշտի 1-ին տանկային դասակի հրամանատար` պաշտոնատար անձ, 2009թ. սեպտեմբերին` երկու տարբեր օրերի, զորամասի պահակախմբի պետի հանգստի սենյակում անցել է իր պաշտոնեական լիազորությունների սահմանը. իր` պահակախմբի պետի հանգստի սենյակից հեռանալու հանձնարարությունն անմիջապես չկատարելու համար ոտքով հարվածել է 3-րդ տանկային վաշտի 2-րդ տանկային դասակի հրամանատարի տեղակալ, շարքային Գ.Մուրադյանի սրունքներին` պատճառելով թեթև մարմնական վնաս:

Իսկ դրանից ամիսներ առաջ` 2009թ. մայիսի 14-ին ժամը 04-ից 06-ի սահմաններում ծխախոտ ունենալու, սակայն իրեն ստելու և չտալու համար, պահակապետի հանգստի սենյակում ապտակել է մեկ այլ զինվորի` նույն դասակի 3-րդ տանկի մեխանիկ-վարորդ, շարքային Սերգեյ Մանուկյանին ու միաժամանակ նշել, որ ծխախոտ ունենալ և ուզողին չտալը լավ բան չէ: Սերգեյը դեպքից անմիջապես հետո պահակատան հետնամասում ածելու կտորով իր ձախ նախաբազկի մակերեսին կատարել է 2 կտրվածքներ, որոնցից արնահոսություն է սկսել: Այսինքն` Ս.Մանուկյանի առողջությանը պատճառվել է թեթև վնաս` կարճատև քայքայումով: Դեպքի օրը` 2009թ. նոյեմբերի 10-ին, ժամը 10-12-ի սահմաններում Վ.Գասպարյանն ընդգրկված է եղել օրվա վերակարգում` որպես պահակապետ: Պահակապետի սենյակում, ծխախոտ լինելու և չտալու հարցի շուրջ Վահագն Գասպարյանը կրկին վիճաբանության մեջ է մտել նույն պահակախմբի կազմի մեջ ընդգրկված Սերգեյի հետ և իմանալով, որ վերջինս նախկինում ինքնավնասում է արել իր գործողության պատճառով, կրկին անցել է իր պաշտոնեական լիազորությունների սահմանը` հայհոյել և բռունցքներով հարվածել Սերգեյին: Ըստ գործի նյութերի` Վահագն Գասպարյանի գործողությունները Սերգեյին հասցրել են հոգեկան խիստ լարված վիճակի, և նա նոյեմբերի 10-ին, ժամը 16.00-ի սահմաններում իրեն ամրակցված ինքնաձիգով ինքնասպանություն է կատարել:

Ինչ վերաբերում է զորամասի հրամանատար Գեղամ Ասատրյանին, ապա նա մեղադրվում է իր հրամանատարության ներքո գտնվող զորամասում տեղի ունեցած դեպքերը չգրանցելու համար, որով փորձել է իր զորամասը վերադաս հրամկազմի մոտ ձևականորեն բարձր կարգապահության ցուցանիշներ ունեցող զորամաս ներկայացնել ու դրական վերաբերմունքի արժանանալ: Այսինքն` իշխանական անգործություն է դրսևորել. իմացել է Վահագն Գասպարյանի կողմից շարքայիններ Գ.Մուրադյանի և Ս.Մանուկյանի նկատմամբ կիրառված բռնությունների և հետևանքների մասին, սակայն չի հայտնել իրավապահներին ու չի պատժել մեղավորին, ինչը հանգեցրել է Սերգեյի մահվան:

Բացի դա, Գ.Ասատրյանն անցել է իր պաշտոնեական լիազորությունների սահմանը. ՀՀ ԶՈՒ ներքին ծառայության կանոնագրքով սահմանված կարգին հակառակ` անօրինական բանավոր հրամանով հարկադրել է զորամասի 2-րդ պահակակետի ժամապահին ՀՀ ԶՈՒ կանոնագրքի կանոնների խախտմամբ` առանց օրվա պահակապետի կամ նրա օգնականի ուղեկցության և թույլտվության, իր և իր ավտոմեքենայի դիմաց բացել պահակակետում գտնվող դարպասները: 2009թ նոյեմբերի 10-ին, ժամը 15.50-ի սահմաններում, Գ.Ասատրյանն իր անձնական օգտագործման ավտոմեքենայով զորամասի տարածքից դուրս գալու ընթացքում 20-25 վայրկյան կանգնած է մնացել պահակակետի դարպասների դիմաց` մինչև ժամապահի կողմից բացելը, որից հետո իջել է ավտոմեքենայից և իր դիմաց դարպասները ուշ բացելու համար բռունցքով հարվածել է նույն զորամասի ժամկետային զինծառայող, օրվա վերակարգում ընդգրկված շարքային Սերգեյ Մանուկյանի դեմքին ու պատճառել առողջությունը կարճատև քայքայող թեթև վնաս` դրանով անզգուշությամբ առաջացնելով ծանր հետևանք. դրանից րոպեներ անց Սերգեյը պահեստի և լիցքավորման կայանի պատերի միջև ընկած տարածքում իրեն ամրակցված ինքնաձիգով ինքնասպանություն է գործել: Այժմ Գեղամ Ասատրյանը և Վահագն Գասպարյանը մեղադրվում են ՀՀ քրօրի 375 հոդվածի 1-ին ՘իշխանազանցությունը կամ իշխանական անգործությունը` կատարված անձնական այլ շահագրգռվածությունից կամ խմբային շահերից ելնելով, ինչը էական վնաս է պատճառել՗ և 2-րդ մասերով ՘նույն արարքները, որոնք անզգուշությամբ մահ են առաջացրել՗ նախատեսված հանցանքները կատարելու մեջ:

Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանը` նախագահությամբ դատավոր Հ.Դավթյանի, զորամասի հրամանատար Գ.Ասատրյանին, ով միայն 1-ին մասով է ընդունել մեղքը, դատապարտել է 7 տարվա ազատազրկման, իսկ սպա Վ.Գասպարյանին ՘նա լիովին ընդունել է մեղքը՗` 6,5 տարվա ազատազրկման: Այս գործով որպես մեղադրյալ է անցնում նաև Մհեր Սիմոնյանը` իմանալ-չհայտնելու համար, և դատարանը նրա նկատմամբ պատիժ է նշանակել ազատազրկում 2 տարի ժամկետով և «Համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ ԱԺ 19.06.2009թ. որոշման կիրառմամբ նրան ազատել պատժից` խափանման միջոց բնակավայրից չհեռանալու ստորագրությունը թողնելով ուժի մեջ` մինչև դատավճռի ուժի մեջ մտնելը:

Մինչդեռ տուժողի իրավահաջորդները` «ինքնասպանվածի» ծնողները, չեն հավատում ինքնասպանության վարկածին. կարծում են, որ իրենց որդուն սպանել են և դատարանից ավելի խիստ պատիժ էին ակնկալում երեք ամբաստանյալների համար: Սակայն Գեղամ Ասատրյանի պաշտպան Ստեփան Ոսկանյանը չի հավատում իր պաշտպանյալի կողմից` Սերգեյ Մանուկյանին ինքնասպանության հասցնելու փաստին, քանի որ նրա` ապտակելու պահը վերակարգում ընդգրկվածներից ոչ ոք չի տեսել. միայն մեկն է նախաքննության ընթացքում նման բան ասել, սակայն փաստաբանի հարցումների արդյունքում զինվորներից մեկն ասել է, որ տվյալ անձը պահասենյակում չի եղել և չէր կարող ապտակի դրվագը տեսնել` եթե նույնիսկ նման բան եղել է: Ուստի, պաշտպան Ս.Ոսկանյանը կարծում է, որ որոշ մարդիկ պարզապես շահագրգռված են եղել ազատամարտի մասնակից Գեղամ Ասատրյանին աշխատանքից հեռացնելու հարցում: Նա միաժամանակ հավելում է, որ վկաներն իրենց ցուցմունքներում նշել են, որ Վահագն Գասպարյանի հետ վեճից հետո է Սերգեյն իր մտադրության մասին ակնարկել. «Դե արդեն դավադիտ արիք, հեսա տեսեք ինչ եմ անելու» և ժամը 2-ին ընդունելով իր հերթապահությունը` գնացել է իր պահակետ:

Այժմ հարց է` զորամասի հրամանատարն իսկապե՞ս մեղավոր է բուն սպանության կամ ինքնասպանության հասցնելու մեջ, քանի որ նրա հեռանալուց հետո 10 րոպեի ընթացքում է դեպքը կատարվել, թե՞ նա հայտնվել է ոչ ճիշտ տեղում` ոչ ճիշտ ժամին… ու պարզապես նրա «գլխին սարքել են»: Թեև, եթե զորամասում նման արատավոր երևույթներ կան, զորամասի հրամանատարն արդեն ունի մեղքի իր չափաբաժինը: Այդուհանդերձ, նրա պաշտպանը վերաքննիչ բողոքով դատարանից ակնկալում է այդ մասով մեղմացնել իր պաշտպանյալի` դատավճռով սահմանված պատիժը, իսկ 375-ի 2-րդ մասով կարճել գործը և արդարացնել: Սերգեյի ծնողները մեղադրյալների համար պահանջում են առավելագույն պատիժ:

Գործը ապացույցների հետազոտման փուլում է:

«Ժամանակ» օրաթերթ