«Ժամանակ»-ի զրուցակիցն է վրաց ռազմական փորձագետ Տորնիկե Շարաշենիձեն
– Վրաստանի խորհրդարանի որոշումը` դադարեցնել Վրաստանի տարածքով ռուսական ռազմամթերքի եւ անձնակազմի փոխադրումը արտերկրում գտնվող ռուսական ռազմաբազաներ, Հայաստանին որոշակիորեն անհանգստացնում է, քանզի այնպես է ստացվել, որ այս պահին Հայաստանի անվտանգության երաշխավորը Ռուսաստանն է, եւ Ադրբեջանի հետ պատերազմի վերսկսման դեպքում վրացական վերջին որոշումը շատ դժվարություններ կառաջացնի Հայաստանի համար: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այս հանգամանքը:
– Դժվար թե Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ պատերազմ սկսվի, քանզի միայն ռուսական ռազմաբազաների ներկայությունը Հայաստանում արդեն իսկ վերջինիս անվտանգության երաշխիք է, եւ Ադրբեջանը նման պայմաններում չի ցանկանա իր համար ավելորդ խնդիրներ ստեղծել:
– Բայց եթե Ռուսաստանը հնարավորություն չունենա իր ռազմական տեխնիկան հասցնել Հայաստան, ինչպե՞ս կարող է Հայաստանի անվտանգությունն ապահովված լինել հավանական պատերազմի պարագայում:
– Չեմ կարծում, որ Վրաստանի արգելքը նշանակում է, որ Հայաստանում գտնվող ռուսական ռազմաբազան կթուլանա: Ավելին` բացարձակապես նշանակություն չունի, թե Ռուսաստանը Վրաստանի տարածքով ռազմական տեխնիկա կհասցնի՞ իր բազաներ, թե՞ ոչ, քանի որ այդ բազաները ոչ այնքան գործնական նշանակություն ունեն, որքան ռազմական, եւ միայն դրանց առկայության փաստը բավական է:
– Պարոն Շարաշենիձե, Դուք որեւէ կապ տեսնո՞ւմ եք Վրաստանի պաշտպանության նախարարի Հայաստան այցելության եւ Վրաստանի խորհրդարանի որոշման միջեւ:
– Ըստ երեւույթին, Վրաստանի պաշտպանության նախարարը բացատրել է իր հայ գործընկերներին վրացական կողմի դիրքորոշումը: Կարծում եմ` Սաակաշվիլին անհրաժեշտ է համարել բացատրել հայկական կողմին իր որոշման հանգամանքները եւ պաշտպանության նախարարի այցն էլ հենց դրա հետ էր կապված:
– Այսինքն` կարելի՞ է ասել, որ վրացական խորհրդարանի որոշումը չի ազդի հայ-վրացական հարաբերությունների վրա:
– Տեսնենք, իմ համոզմամբ, որեւէ փոփոխություն չի լինի:
– Իսկ չե՞ք կարծում, որ այս որոշումը է՜լ ավելի կբարդացնի առանց այն էլ լարված ռուս-վրացական հարաբերությունները եւ կհանգեցնի անսպասելի զարգացումների:
– Սրանից ավելի լարվածություն է՜լ հնարավոր չէ, եթե, իհարկե, ռուսները ռազմական երթով չմտնեն Թբիլիսի: Վերջինը, կարծում եմ, չի լինի: Այնպես որ, ռուս-վրացական հարաբերությունները այլեւս վատանալու տեղ չունեն: Այդուամենայնիվ, այս պահին Ռուսաստանից է կախված, թե ինչպիսի զարգացումներ կլինեն, մենք չենք օկուպացնում ուրիշների տարածքները, այլ ռուսները:
– Ռուսական կողմը հաճախ է օգտագործում Ջավախքի խնդիրը Վրաստանի իշխանություններին ճնշելու համար: Պարոն Շարաշենիձե, Ձեր կարծիքով, վրացական խորհրդարանի վերջին որոշումից հետո Ռուսաստանը կարո՞ղ է հակավրացական շարժում սկսել Ջավախքում:
– Ես եղել եմ Ջավախքում եւ տեսել, թե ինչպես է իրավիճակն այնտեղ գնում դեպի լավը, ամեն տարի Ջավախքում դրական փոփոխություններ են լինում: Վրաստանի իշխանությունն աջակցում է Ջավախքին` կառուցվել են նոր ճանապարհներ, ենթակառուցվածքները բարելավվել են, նոր աշխատատեղեր են ստեղծվել: Ջավախքի հայությունը կամաց-կամաց ինտեգրվում է Վրաստանին եւ դրական է վերաբերվում վրացական իշխանություններին: Այնպես որ, չեմ կարծում, որ եթե անգամ Ռուսաստանը շատ ցանկանա, կկարողանա Ջավախքի հայությանը տրամադրել Վրաստանի դեմ: Ավելին` այդ ամենի համար Ռուսաստանը պետք է ունենա Հայաստանի աջակցությունը, սակայն այդ աջակցությունը Ռուսաստանը չունի:
