Հայաստանի ԵՏՄ-ին ադամակցելուց հետո որոշ տնտեսվարողներ սկսեցին Հայաստան ռուսական արտադրության ալյուր ներկրել: Ալյուրի ներկրումը հնարավոր դարձավ ոչ միայն այն պատճառով, որ ԵՏՄ անդամակցությունից հետո վերացավ մաքսատուրք վճարելու անհրաժեշտությունը, այլ նաև ռուսական ռուբլու կուրսի անկման արդյունքում: Ռուսական ալյուրի ներկրման արդյունքում էականորեն նվազեց Հայաստանում վաճառվող ալյուրի գինը:
15 տարի է, ինչ Հայաստանում ալյուրի գինը թելադրում է Սամվել Ալեքսանյանին պատկանող «Ալեքս Գրիգ» ՓԲԸ-ի Բաղրամյանի ալաղաց գործարանը: Տարեսկզբին այս գործարանը 50-կիլոգրամանոց մեկ պարկ ալյուրը վաճառում էր 29,2 դոլարով, իսկ Ռուսաստանից ալյուրի ներկրումից հետո Ալեքսանյանը առաջին անգամ մրցակցության արդյունքում ստիպված էր ալյուրի գինը աստիճանաբար իջեցնել մինչև 22 դոլարի: Ալյուրի գները նշում ենք դոլարով, քանի որ տնտեսվարողները հավաստիացնում են, որ Ալեքսանյանին պատկանող գործարանից ալյուրը կարելի է ձեռք բերել բացառապես դոլարով:
«Գործարանի դրամարկղում վճարումները իրականացվում են միայն դոլարով, և դա այն դեպքում, երբ ամբողջ երկրով մեկ գոռում են, որ դոլարով առևտուրն արգելված է: Բայց այդ արգելքը Ալեքսանյանի վրա չի տարածվում: Կարող էին գոնե դոլարին համարժեք դրամով վճարումներն ընդունել, բայց իրենք նախընտրում են կանխիկ դոլար»,- ասում են այդ ընկերության հետ գործ ունեցած առևտրականները:
Սակայն Սամվել Ալեքսանյանը գտել է Ռուսաստանից Հայաստան ալյուրի ներկրումները արգելելու և իր ապրանքը մենաշնորհային գնով վաճառելու հնարավորությունը: Այն անհատները կամ ընկերությունները, որոնք մի քանի անգամ Ռուսաստանից ալյուր են ներմուծել Հայաստան, հայտնվել են ստուգող կազմակերպությունների տեսադաշտում: «Ընդամենը երկու բեռնատար ալյուր եմ ներկրել Հայաստան, ու դրանից հետո Հայաստանում որքան ստուգող կազմակերպություն գիտեք՝ հետաքրքրվել է ինձանով՝ սկսած հարկայինից, վերջացրած սննդի անվտանգության տեսչությունով, սանէպիդկայանով:Կազմակերպություններ կան, որոնց անուններն առաջին անգամ եմ լսում, եկել են, թղթաբանությունը ստուգել, ալյուրից փորձանմուշներ վերցրել: Եթե մի պարկի մեջ հազար դրամ եկամուտ պետք է ունենայի, այնքան են զզվեցրել, որ որոշել եմ ո՛չ ալյուր բերել, ոչ էլ անցավ գլուխս ցավի տակ դնել»,- ասում է ալյուրի ներկրում իրականացրած անհատ ձեռներեցներից մեկը:
Նա վստահ է, որ այդ կազմակերպություններն ուղղորդվում են Ալեքսանյանի կողմից, որովհետև տեղեկություն ուներ, որ Ռուսաստանից ալյուրի ներկրումների հետևանքով նրան պատկանող գործարանը սկսել էր կա՛մ չաշխատել, կա՛մ աշխատել ոչ նախկին բեռնվածությամբ: Մեր զրուցակիցն ասում է, որ ինքը ալյուրը հացի արտադրամասերին վաճառել է ավելի էժան, քան վաճառում էր Ալեքսանյանի ընկերությունը, և արդյունքում ալյուրի ու հացի գինը նվազում էր:
Երբ ալյուր ներկրողները կանգնել են անհաղթահարելի խնդիրների առաջ, Ալեքսանյանը սկսել է կրկին բարձրացնել ալյուրի գինը: Առաջին քայլն արված է. 50 կիլոգրամանոց ալյուրի պարկը նախկին 22-ի փոխարեն այժմ վաճառվում է 23 դոլարով: Հացի արտադրամասերի սեփականատերերը տեղեկություններ ունեն, որ թանկացումը շարունակական է լինելու, և առաջիկայում սպասում են ալյուրի գնի նոր թանկացում:
«Ընդհանուր տնտեսական տարածքի» մասին հեքիաթը սուտ դուրս եկավ, և եթե վաղը ռուսները որոշեն արգելել Հայաստանից ինչ-որ ապրանքների արտահանումը Ռուսաստան, նրանք իրենց գործողությունները կարող են հիմնավորել նրանով, որ իրենք ընդամենը պատասխանում են Հայաստանին, և ոչ ավելին: Այնպես որ մրցակցություն ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա չկա, անկախ նրանից՝ Հայաստանը ԵՏՄ անդա՞մ է, թե՞ ոչ:
Լուսանկարը՝ armtimes.com-ի
