Հայաստանի իշխանության և այսպես կոչված ընդդիմության թեթև ձեռքով, արդեն տարիներ ի վեր, Հայաստանի ներքաղաքական զարգացումները կարծես թե փորձ է արվում հմտորեն տեղափոխել Արևմուտք-Ռուսաստան դիմակայության ոլորտ, այսինքն ներքաղաքական գործընթացները Հայաստանի քաղաքացիների համար ներկայացնել հենց այդ համատեքստում:
Անշուշտ, կասկածից թերևս վեր է, որ Հայաստանի ներքաղաքական կյանքը չէր կարող զերծ լիներ համաշխարհային և տարածաշրջանային քաղաքական գործընթացների ազդեցությունից, եթե չասենք, որ չէր կարող չլինել հենց այդ գործընթացների ածանցյալ արտահայտումը: Եվ դրա պատճառը ոչ միայն Հայաստանի ծավալային և ռեսուրսային փոքրությունն է, այլ պետական որակի բացակայությունը, ինչը մեզ դարձրել է առավելապես արտաքին ազդեցությունների ենթակա սուբյեկտ: Ու թերևս միանգամայն բնական է, որ ներքաղաքական գործընթացները նաև վերլուծվում են աշխարհաքաղաքական գործընթացների համատեքստում:
Սակայն վտանգավոր է, երբ փորձ է արվում հենց ա՛յդ ամենը դնել հանրային ուշադրության առանցքում, քանի որ այդպիսով հասարակությունը կարող է ներշնչվել այն համոզումով, որ սա իր խաղը չէ, որ այստեղ ինքը կապ չունի և անելիք չունի: Հենց դա է վտանգավորը, քանի որ հասարակական ուշադրությունն ու ակտիվությունը մնացել է ներքաղաքական գործընթացների արդյունավետության միակ երաշխիքը: Եթե դա չլինի, ապա վաղ թե ուշ չի լինելու անգամ այդ գործընթացը, եթե նույնիսկ համարենք, որ տեղի ունեցողն ընդամենն իմիտացիոն խաղի փորձ է:
Աշխարհաքաղաքական գործընթացները, Արևմուտք-Ռուսաստան դիմակայությունը միանգամայն հասկանալի են և տրամաբանական, սակայն խնդիրն այն է, որ այդ ամենում անշուշտ հաշվի են առնվում նաև Հայաստանում առկա հասարակական տրամադրությունները, քաղաքացիական ակտիվությունը, որ նկատվում է վերջին տարիներին: Հետևաբար, սա նաև հասարակության խաղն է, ու պետք է խրախուսել ոչ թե հասարակության անտարբերությունը, այլ հենց խաղային ակտիվությունն ու նախաձեռնությունը՝ խաղից դուրս չմնալու համար: Մոսկվան, Վաշինգտոնը, կամ որևէ այլ աշխարհաքաղաքական կենտրոն Հայաստանի վերաբերյալ իր մոտեցումները մշակելիս չի կարող հաշվի չառնել հանրային կարծիքը, հանրային տրամադրվածությունը, հանրային նախաձեռնողականությունն ու ակտիվությունը:
Եվ վերջապես, եթե սա նույնիսկ հասարակության խաղն էլ չէ, ապա պետք է դառնա այդպիսին, ոչ թե հասարակությունը պետք է թողնի այս խաղն ինքնահոսի, իսկ ինքը մտածի այլ խաղերի մասին: Այլ խաղ չկա, խաղը մեկն է, ու խնդիրն էլ մեկն է՝ հասարակությունն ունենո՞ւմ է կամք և հնարամտություն այդ խաղն իրենը դարձնելու, թե՞ չի ունենում:
Առայժմ իրավիճակը կարելի է գնահատել 50-50, երբ մեր քաղաքացիները զգալի դերակատարում ունեն ներքաղաքական գործընթացում, բայց այն դեռ չի վերաճել վճռորոշ դերակատարության: Բայց խնդիրը պետք է լինի հենց վճռորոշի հասնելը, ոչ թե խաղից դուրս գալը կամ դրա մեջ չմտնելը:
