Ադրբեջանական Аze.az կայքի փոխանցմամբ, ԱՄՆ Պետքարտուղարության 2010 թվականի «Մարդու իրավունքների» զեկույցում անհանգստություն է հայտնվել այն կապակցությամբ, որ Իրանից ու Աֆղանստանից թմրանյութերը Եվրոպա են ներթափանցում Ադրբեջանի, Վրաստանի ու Թուրքիայի տարածքով:
Պետքարտուղարության զեկույցում ուշադրության է արժանացել այն հանգամանքը, որ հունվարից Իրանի և Վրաստանի միջև ուժի մեջ մտած անցագրային ռեժիմի մեղմացումը Վրաստանին դարձնում է թմրանյութերի առաքման խոշորագույն միջանցքներից մեկը` հաշվի առնելով նաև նրա աշխարհագրական դիրքը:
Վիզային ռեժիմի վերացումը նշանակում է, որ Վրաստանով տարանցվող թմրանյութերի հոսքը կմեծանա, քանի որ սահմանի հատման ժամանակ Իրանի քաղաքացիներն այլևս լիարժեք ստուգման չեն ենթարկվի: Նշվում է, որ Աֆղանստանից ափիոնի 40 տոկոսի առաքումն իրականացվում է Իրանի միջոցով:
Զեկույցում նշված է նաև այն մասին, որ Աֆղանստանից ու Իրանից թմրանյութերը համայն աշխարհ են առաքվում երկու ճանապարհով: Դրանցից մեկն ունի հետևյալ երթուղին. Աֆղանստան-Իրան-Ադրբեջան-Ռուսաստան-Արևմտյան Եվրոպա, իսկ երկրորդը` Աֆղանստան-Իրան-Ադրբեջան-Վրաստան-Թուրքիա-Հունաստան-Եվրոպա:
Հիշեցնենք, որ դեռևս 2008 թվականի օգոստոսի վերջին հրապարակված ՄԱԿ-ի թմրանյութերի և հանցագործությունների վարչության (United Nations Office on Drugs and Crime, UNODC) տարեկան զեկույցում նշված էր, որ աշխարհի և ոչ մի երկիր, չհաշված 19-րդ դարի կեսերի Չինաստանը, չի արտադրում այնքան թմրանյութ, որքան ժամանակակից Աֆղանստանը:
UNODC-ի տվյալներով, համաշխարհային շուկայում հայտնված ափիոնի 90 տոկոսն ունի աֆղանական ծագում: Գերմանացի քաղաքագետ Վիլյամ Էնգդհալի կարծիքով, ամերիկյան զինուժը Աֆղանստանում է գտնվում նաև այն նպատակով, որ վերահսկի ափիոնի աճեցման և առաքման աշխարհի ամենախոշոր աֆղանական շուկան, և թմրանյութերն օգտագործի հատկապես Ռուսաստանի դեմ, իսկ ստացված գերշահույթներն ուղղի ճգնաժամից տուժած ամերիկյան ֆինանսական համակարգի վերականգնմանը։
2001թվականին Թալիբանի վարչախմբի իշխանության օրոք Աֆղանստանում հավաքում էր ընդամենը 185 տոննա ափիոն, իսկ դրանից 8 տարի անց` 43 անգամ ավելի՝ 8000 տոննա։
UNODC-ի 2009 թվականին հրապարակած տվյալներով, Ռուսաստանը դարձել է հերոինի խոշորագույն շուկա՝ սպառելով այդ թմրանյութի տարեկան արտադրանքի 20 տոկոսը։ ՄԱԿ-ի տվյալներով, վերջին 10 տարում թմրամոլների թիվը Ռուսաստանում աճել է 10 անգամ `հասնելով 1,5 միլիոն մարդու։
Ռուսաստանում տարեկան օգտագործում են 75-80 տոննա հերոին, այսինքն՝ ավելի շատ, քան Չինաստանը (45 տոննա), ԱՄՆ-ը ու Կանադան (20 տոննա) միասին, իսկ թմրանյութերի գնման համար Ռուսաստանում ծախսվում է 13 միլիարդ դոլար:
