«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Լոռու նախկին մարզպետ Վիգեն Խաչատրյանը:
– Պարոն Խաչատրյան, Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞ւ հանկարծ Սերժ Սարգսյանն այդպես ուժեղ բարկացավ Գագիկ Ծառուկյանի վրա և անցած շաբաթ նրան ուղղված այդպես կոշտ ելույթ ունեցավ: Գ. Ծառուկյանն իր գործունեությամբ վտա՞նգ էր ներկայացնում իշխանությունների համար:
– Ես կարծում եմ, որ Ս. Սարգսյանը, ըստ իրեն, իր տեսակետը հիմնավորված ներկայացրել է: Նա ինչ ասաց, փորձեց հիմնավորել: Հիմնավորեց, որ ինքը չարիք է տեսնում, ինքը անհանգստանում է, որ մեր պետությունը վերածվի կրկեսի: Բայց եթե մենք ընդունենք, որ այս դեպքում կա երկու կողմ, երկու կողմից էլ հասարակության հանդեպ դրսևորվեց բացարձակ արհամարհանք: Իմիջիայլոց՝ կարծում եմ, որ հասարակությունն արժանի է նման վերաբերմունքի:
– Ս. Սարգսյանն ինչո՞վ արհամարհեց հասարակությանը:
– Եթե Ս. Սարգսյանը ենթադրում է, որ հասարակությունն է որոշում, թե ինչպիսին պիտի լինի իշխանությունը, և գտնում է, որ հասարակությունը կարող է պետությունը վերածել կրկեսի, ապա դա արհամարհանք է հասարակության հանդեպ: Չեմ կարծում, որ հասարակությունը երբևիցե պետությունը վերածի կրկեսի: Սա ես համարում եմ հասարակության նկատմամբ արհամարհանք: Եթե, իհարկե, մենք համոզված ենք, որ ամեն ինչ տեղի է ունենում օրինական դաշտում՝ նկատի ունեմ ընտրությունները: Ես համոզված եմ, որ ցանկացած օրինական ընտրություն չի բերի նրան, որ պետությունը վերածվի կրկեսի: Ուրեմն նշանակում է՝ մարդը գիտի, որ ընտրություն, որպես այդպիսին, չկա տարածքում, որը կոչվում է պետություն: Կամ ձև է անում, թե ընտրություն կա: Իսկ դա էլ նշանակում է, որ արհամարհում է հասարակությանը:
– Իսկ մյուս կողմն ինչպե՞ս է արհամարհում:
– Նույնն էլ երկրորդ կողմին է վերաբերում: Եթե մարդիկ դիմում են ժողովրդին, բայց հետո այլ բան են ասում, դա արհամարհանք է հասարակության նկատմամբ: Բայց ես նորից եմ պնդում, որ հասարակության՝ գոյություն ունեցող միջին որակը երկու կողմերից էլ արժանի է այդ վերաբերմունքին:
– Իսկ հասարակությունն ինչո՞ւ է արժանի նման վերաբերմունքի: Որովհետև համարժեք արձագանք չի՞ ցուցաբերում տեղի ունեցող իրադարձությունների նկատմամբ:
– Այո, իհարկե: Ինչպես առաջին, այդպես էլ երկրորդ դեպքում հասարակությունը մնում է դիտորդի դերում, իսկ դիտողին միշտ արհամարհում են:
– Դուք հավատացի՞ք Ս. Սարգսյանի այն պատճառաբանություններին, թե Գ. Ծառուկյանը չարիք է Հայաստանի համար և կրկեսի է վերածելու մեր երկիրը, դրա համար էլ նա պետք է հեռանա քաղաքականությունից: Թե՞ դա չէ նրան քաղաքական դաշտից հեռացնելու իրական պատճառը:
– Ես կարծում եմ, որ իրական պատճառն այն է, որ Ս. Սարգսյանը մտավախություն ունի, որ կարող է կորցնել իշխանությունը:
– Այսինքն՝ Գ. Ծառուկյանը կամ ոչ իշխանական եռյակն արդեն նման վտա՞նգ էին ներկայացնում:
– Վտանգը Գ. Ծառուկյանի կամ ոչ իշխանական թևի մեջ չէ: Վտանգը նրանում է, որ հասարակությունը, որպես այդպիսին, իր հոգու խորքում երազում է ազատվել նման ոճի իշխանությունից: Բայց երազանքը մի բան է, իրականությունը՝ մեկ այլ բան: Դժբախտաբար, ես էլ ասում եմ, որ հասարակությունը արժանի է արհամարհանքի, որովհետև իր թաքնված իղձերը չի իրականացնում: Եվ պետք չէ այստեղ դերակատարներ փնտրել: Մեր հասարակությունը ձևավորման մի փուլ է ապրում և դեռ կայացած չէ, հետևաբար իր գլխին ինչ օյին ասես՝ կարող են բերել: Եվ բերում են:
– Ս. Սարգսյանի այդ կոշտ ելույթի հաջորդ օրը ոչ իշխանական եռյակի ուժերը հավաքվեցին, իսկ Գ. Ծառուկյանը նույնպես բավականին կոշտ պատասխան տվեց՝ ասելով, թե մինչև վերջ գնալու է: Բայց ընդամենը մի քանի օր հետո այլ հայտարարություն տարածեց, որով հասկանալի էր, որ նահանջում է: Ինչո՞ւ այդպես արեց:
– Նորից ասեմ՝ նման հայտարարություն արեց, որովհետև իրենք արհամարհում են հասարակությանը: Հասարակությունը չպիտի լինի գործիք, որին օգտագործում են: Հասարակությանը պետք է սպասարկել, ծառայել: Դժբախտաբար, մեզանում գերիշխում է այն կարծիքը, թե հասարակությունը գործիք է, որին պետք է օգտագործել սեփական նպատակների համար: Հասարակությունը չի դիտվում որպես իրավիճակի իսկական տեր: Եվ ինքը՝ հասարակությունը, համակերպվել է իր այդ դերի հետ:
– Այսինքն՝ եթե Գ. Ծառուկյանը հարգեր հասարակության կարծիքը, նա պետք է իր առաջին հայտարարության հետքերո՞վ գնար:
– Կամ չպետք է նման հայտարարություն աներ: Կարծում եմ, որ այս պարագայում երկու կողմն էլ բացահայտորեն արհամարհեցին հասարակությանը:
– Այս իրադարձությունների արդյունքում ընդդիմադիր դաշտում մնա՞ց մի ուժ, որի հետ կարելի է փոփոխությունների հույսեր կապել:
– Ես կարծում եմ, որ հասարակության ներսում կա մի շերտ, որը մեծ կշիռ կամ քանակ չունի, և որը երբևէ չի համակերպվի այս ստրկատիրական համակարգի հետ: Երբ այդ ուժը ունենա բավարար ծավալ, կծնի այն քաղաքական ուժը, որը կփոխի իշխանության դրվածքը Հայաստանում: Իսկ եթե մենք մոռանանք, թե խոսքը ում էր վերաբերում, Ս. Սարգսյանը ճշմարտություն է հնչեցրել, թե Հայաստանում ֆեոդալական բարքեր կան, կան տնտեսական մենաշնորհներ: Բայց դրանք կապել մի մարդու հետ, արդեն նման է կրկեսի: Իրականում այդ այլանդակ երևույթները Հայաստանում կրում են համատարած բնույթ, և հասարակության ճնշող մեծամասնությունը համակերպվել է դրանց հետ: Իհարկե, տրտնջում են, նվնվում են, բայց չեն հակադրվում: Իսկ չհակադրվելու համար կան տարբեր պատճառներ: Համենայնդեպս՝ այն, ինչ տեղի ունեցավ այս ընթացքում, պարզապես ցույց տվեց, որ եթե հակադրվեք, նման ճնշման կենթարկվեք, տեղներդ խելոք նստեք: Եվ սա ուղղված էր բոլորին:
– Դա ուղղված էր նաև հասարակությա՞նը:
– Նախևառաջ հասարակությանը:
– Որոշակի ակնկալիքներ կային, որ իշխանական եռյակը 2017-2018թթ. կկարողանա ինչ-որ փոփոխություններ իրականացնել: Այս դեպքերից հետո այլևս նման ակնկալիքներ չկա՞ն:
– Հիմա մեզ մոտ այնպիսի լճացած վիճակ է, այնպիսի խայտառակ հետընթաց, որ ցանկացած պահի ցանկացած տեղից կարող է պայթյուն լինել: Ճիշտ չէ ասել, թե այսպիսով ամեն ինչ վերջացավ: Պետական իշխանության իրացման այն կերպը, որ այսօր տեղի է ունենում, հասունացնում է պայթյունավտանգ իրավիճակ: Սխալները գնալով շատանում են, և մարդկանց հակադրվելու ցանկությունը մեծանում է: Ակնհայտ է, որ պետությունը հետընթաց է ապրում, իսկ հասարակությունն էլ դեռ զարգացման անհրաժեշտ փուլ չի ապրում:
– Ձեր խոսքից հասկանալի դարձավ, որ այս իրավիճակի հիմնական պատասխանատուն կամ մեղավորը հասարակությունն է: Չէ՞ որ ասում եք, թե ստեղծված իրավիճակին համարժեք արձագանք չի տալիս:
– Ես չասացի, թե մեղավորը հասարակությունն է: Հասարակությունը իշխանություն չի իրացնում: Մեղավորը իշխանության ղեկին կանգնած մարդիկ են, ովքեր իշխանությունը ծառայեցնում են սեփական նպատակներին՝ արհամարհելով հասարակությանը: Իսկ հասարակությունն այդ վերաբերմունքին արժանի է, քանի որ չի հակադարձում:
