Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպան Անրի Ռենոն հայտարարել է, որ մի քանի օրից Փարիզում տեղի է ունենալու է Սարգսյան-Օլանդ-Ալիև հանդիպումը, և այն նոր լիցք կհաղորդի Ղարաբաղյան կարգավորման բանակցություններին: Ֆրանսիայի դեսպանն ասել է, որ չի ցանկանում դիվանագիտական մանրամասներ հայտնել:
Փարիզում տեղի ունենալիք հանդիպումը վերջին երկու ամիսների ընթացքում, ըստ էության, երրորդ եռակողմ հանդիպումն է: Փաստորեն, այս ընթացքում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրները Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահների հետ կազմակերպեցին երեք առանձին եռակողմ հանդիպումներ. Ռուսաստանի գլխավորությամբ՝ օգոստոսին, ԱՄՆ գլխավորությամբ՝ սեպտեմբերին, և հոկտեմբերին էլ՝ Ֆրանսիայի գլխավորությամբ: Ըստ էության, առանցքային, շոշափելի արդյունքը այս ամենի կարելի է համարել այն, որ օգոստոսին չափազանց լարված սահմանային իրավիճակը հանդարտվել է և մտել կայունության փուլ: Սակայն սրան զուգահեռ՝ կարող ենք արձանագրել նոր իրողություն Ղարաբաղյան գործընթացում՝ դա Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների առանձին նախաձեռնությունների պրակտիկան է, որն արդեն կարելի է համարել, այսպես ասած, հիմնական բանակցային գործընթացին զուգահեռ ընթացող նոր գիծ:
Այս երևույթն իհարկե արտացոլում է այն իրողությունները, որ տեղի են ունենում աշխարհաքաղաքական հարթության վրա: Մասնավորապես, տեղի է ունենում Ռուսաստանի հանդեպ Արևմուտքի իզոլյացիոնիստական քաղաքականություն, ՌԴ-ն ենթարկվում է պատժամիջոցների, և նրա կարծիքը միջազգային հարցերում ավելի ու ավելի քիչ նշանակության է արժանանում: Եվ բնական է, որ այս իրավիճակը վաղ թե ուշ օբյեկտիվորեն անդրադառնալու էր Մինսկի խմբի գործունեության վրա: Խումբը դե յուրե կա, սակայն դե ֆակտո կարելի է ասել, որ այն դարձել է ապակենտրոն գործողությունների հարթակ, և համանախագահներից յուրաքանչյուրը փորձում է իր դերակատարումն առաջ մղել Ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացում:
Այս ֆոնին Ղարաբաղից հնչում է նախագահ Բակո Սահակյանի հրավերը Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների նախագահներին: Ցանկացած հրավեր, իհարկե, լավ բան է, հատկապես, որ ղարաբաղյան հյուրասիրության և հյուրընկալության հարցում կասկածներ չեն կարող լինել: Սակայն Ղարաբաղի նախագահի հրավերը, մեղմ ասած, ադեկվատ չէ այն գործընթացներին, որ այսօր տեղի են ունենում աշխարհում և դրսևորվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում:
Խնդիրն այն է, որ տրանսֆորմացիաների ներկայիս փուլում հռչակագրային քաղաքականությունը ամենանվազ պահանջվածը և արդյունավետը կարող է լինել, իսկ Մինսկի խմբի համանախագահներին ուղղված հրավերը հենց հռչակագրային բնույթի է այն պարզ պատճառով, որ ոչ մի կասկած չկա հրավերի անարձագանք մնալու հարցում: Այսինքն՝ հասցեատերերը նույնիսկ մերժելը հարկ չեն համարի: Մինչդեռ, սրա փոխարեն, այսօր տեղի ունեցող աշխարհաքաղաքական գործընթացներում սուբյեկտները կամ սուբյեկտային հավակնություն և նպատակներ ունեցող կազմավորումները, լինեն դրանք ճանաչված թե չճանաչված պետություններ, իրական հնարավորություն են ստացել իրենց խոսքն ասելու նոր ձևավորվող աշխարհում:
Բանն այն է, որ արդեն ձևավորված, հարաբերություններ կառուցած, միջազգային համակեցության գործող, ամրապնդված նորմերի պայմաններում գոյություն ունեցող աշխարհում նոր խոսքի հնարավորությունն իսկապես փոքր է, և նման է, այսպես ասած, սեփական կանոնադրությամբ օտար մենաստան մտնելուն: Սակայն աշխարհակարգի կամ նմանատիպ մասշտաբային աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների ընթացքում հատկապես փոքր, ռեսուրսներով նվազ սուբյեկտները և կազմավորումները ստանում են նոր խոսքի հնարավորություն, քանի որ ձևավորվում է դրա, այսպես ասած, համաշխարհային պահանջարկը:
Եվ հենց սրա համար էր նաև, որ 1988-ից հետո աշխարհում լավ լսվեց հայ ժողովրդի խոսքը, որովհետև դա մի ժամանակաշրջան էր, երբ աշխարհում կրկին գլոբալ փոփոխություններ էին: Եվ այսօր էլ գլոբալ փոփոխությունների շրջան է, այսինքն՝ խոսքի պահանջարկի շրջան, հետևաբար Հայաստանի ու Ղարաբաղի համար հնարավորություն է՝ հանդես գալ նոր գաղափարներով, հանդես գալ արժեհամակարգային նոր և համարձակ նախաձեռնություններով, որոնք այսօր առավելագույնս լսելի կլինեն աշխարհում: Իսկ դա բնականաբար ենթադրում է կրավորական կեցվածքի հաղթահարում, որն արդեն կապվում է ներքին կյանքում մի շարք առանցքային փոփոխությունների հետ:
Սրա փոխարեն՝ Հայաստանն ու Ղարաբաղը, որքան ավելի մեծ է դառնում խոսուն նախաձեռնությունների պահանջարկն ու պատեհ է դառնում աշխարհաքաղաքական միջավայրը դրա համար, այնքան ավելի կրավորական և իներտ են դառնում քաղաքական վարքագծի իմաստով և՛ ներքին, և՛ արտաքին ոլորտների հանդեպ, և ամենագեղեցիկ հրավիրատոմսն անգամ ի զորու չէ որևէ հրավեր հակակշիռ դարձնել այդ կրավորականությանն ու իներտությանը:
