Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի երազանքը` Ջերմուկը դարձնել տարածաշրջանի զբոսաշրջության, Գյումրին` տեղեկատվական, Դիլիջանը` ֆիանսական կենտրոններ, այդպես էլ չիրականացան (և չէին էլ կարող իրականանալ), թեև Տ.Սարգսյանը արդեն 3 տարի է, ինչ վարչապետ է:
Սակայն եթե արդեն ակնհայտ է, որ նման կենտրոններ դառնալու հեռանկարը մեզ չի սպառնում, դա չի նշանակում, թե մենք ընդհանրապես որևէ կենտրոն դառնալ չենք կարող: Ինչպես օրերս նշեց ՀՀ նախկին վարչապետներից մեկը` Հայաստանը շուտով կվերածվի «Նովրուզ-Բայրամի» տարածաշրջանային կենտրոնի: Ճիշտ է, այս մեկը կարծես թե չէր մտնում Տիգրան Սարգսյանի ծրագրերի մեջ, սակայն դեռ ուշ չէ` նա կարող է պաշտոնապես հայտարարել այդ մասին, և արդեն կատարվող փաստը ներկայացնել որպես կառավարության տքնաջան աշխատանքի արդյունք:
Ինչպես «Ժամանակ»-ի հետ զրույցում երեկ նշեց Էկոնոմիկայի նախարարության Զբոսաշրջության վարչության վարչական վիճակագրության և վերլուծության բաժնի պետ Արթուր Լալայանը, այս տարի մարտ ամսվա ընթացքում` մինչև մարտի 21-ը, Հայաստան է ժամանել 11 հազար իրանցի: Նախորդ տարվա մարտի 21-ի դրությամբ տվյալներ չեն եղել, ուստի չենք կարող համեմատել այս թիվը որևէ թվի հետ: Սակայն կան տվյալներ նախորդ տարվա ողջ մարտ ամսվա համար: Ըստ այդմ` Հայաստանի սահմանը հատել է շուրջ 21 հազար իրանցի: Այդ թիվը 2009թ. համապատասխան ցուցանիշը գերազանցում է 37%-ով: Նշենք, որ ընդհանրապես ողջ 2010թ. ընթացքում Հայաստան-Իրան սահմանը Իրանի կողմից հատել է 120 հազար իրանցի` 2009թ. 87 հազարի փոխարեն: Այսինքն` այս դեպքում էլ աճը կազմել է 38%:
«Միջին հաշվով իրանցի այցելուները այս օրերին ՀՀ-ում ծախսում են 1200-1300 ԱՄՆ դոլար գումար», – տեղեկացրեց Ա.Լալայանը: Ստացվում է, որ միայն այս տարվա մարտ ամսվա ընթացքում Հայաստան է մտել 13-14 մլն դրամ: Սակայն տոները իրանցիների համար շարունակվում են, և ակնհայտ է, որ նրանց թիվն ու ծախսվող գումարները կշարունակեն աճել: Իհարկե, միայն ՀՀ չէ, որ իրանցիներն այցելում են իրենց Նոր տարվա` Նովրուզի օրերին (մարտ ամսվա ընթացքում): Բազմաթիվ իրանցիներ գերադասում են այն նշել Իրանից դուրս` պայմանավորված նաև նրանով, որ Իրանում սահմանափակված են մի շարք ազատություններ, օրինակ` որոշ երգիչների արգելված է համերգներ տալ Իրանում, արգելված է այդ օրերին պարելը, ռոք երաժշտություն լսելը և այլն: Եվ, ինչպես նախորդ տարիներին, այնպես էլ այս տարի Հայաստանում բազմաթիվ իրանցի երգիչներ են համերգներով հանդես գալիս, որոնց արգելված է համերգներ ունենալ Իրանում:
Սա է, որ որոշակի մտահոգությունների տեղիք է տալիս: Քանի որ իրանցիներն այստեղ ժամանում են ոչ միայն այն պատճառով, որ իրենց երկրում ավելի «վատ» է, այլ այն պատճառով, որ Իրանի իշխանությունները ինչ-որ մի պահից սկսած կարող են արգելել Նովրուզի օրերին սահման հատելը: Նախօրեին երեկոյան իրանական IRIB պետական լրատվական գործակալությունը հայտարարել էր, որ հայկական կողմը փակել է Մեղրու սահմանը և չի ընդունում իրանցի զբոսաշրջիկներին: Գործակալության մատուցմամբ, ՀՀ մաքսային ծառայությունները իբր հայտնել են, որ զբոսաշրջիկների թվի բարձր լինելու և Հայաստանում այդ թվով զբոսաշրջիկների համար հարմարության բացակայության պատճառով հրաժարվում են ընդունել իրանցի զբոսաշրջիկներին:
Հիշյալ լուրի հրապարակումից անմիջապես հետո կապ հաստատեցինք Մեղրու սահմանակետի մաքսային ծառայության աշխատակիցների հետ, որոնք նշեցին, որ իրանական գործակալության լուրը չի համապատասխանում իրականությանը, և որ իրանցի զբոսաշրջիկները առանց սահմանափակումների մուտք են գործում ՀՀ տարածք: Եվ ընդհանրապես, հասկանալի էլ չէ, թե ինչու պետք է ՀՀ իշխանությունները հրաժարվեին պոտենցիալ դոլարներից, հենց թեկուզ այն պատճառով, որ դրանք բարելավում են մեր ազգային արժույթի խախուտ դիրքերը: Մյուս կողմից էլ` ակնհայտ է, որ Իրանի իշխանությունների կողմից պետական մակարդակով նման, մեղմ ասած, ապատեղեկատվության տարածման նպատակը սեփական քաղաքացիներին ՀՀ այցելելուց հետ պահելն է:
Իսկ այդ այցելությունների ահագնացող թվի պարագայում բացառված չէ, որ Իրանի իշխանությունները մի օր կարող են դնել ու իրենց բնորոշ ոճով պարզապես արգելել Նովրուզի օրերին իրենց քաղաքացիների մուտքը ՀՀ (կամ ինչու չէ` նաև այլ երկրներ): Այնպես որ, այդ ժամանակ մեր իշխանությունները կկանգնեն կոտրած տաշտակի առջև: Երևի թե միայն սա է պատճառը, որ Տիգրան Սարգսյանը մինչ օրս չի հայտարարել Հայաստանը «Նովրուզ-Բայրամի» տարածաշրջանային կենտրոն դարձնելու իր ծրագրի մասին:
Հրայր Մանուկյան, «Ժամանակ» օրաթերթ
