ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի զեկույցը, որ հրապարակվել է նախորդ տարվա հոկտեմբեր ամսին կատարված դաշտային առաքելության կապակցությամբ, Հայաստանի համար տապալված մի արձանագրում է անում:
Համանախագահները, ըստ էության, փաստում են, որ ազատագրված տարածքներում 2005 թվականից ի վեր վերաբնակեցման քաղաքականությունը ուղղակի ձախողվել է, և այդ տարածքներում բնակչության թիվը չի ավելանում:
Իսկ ընդհանուր առմամբ արձանագրվում է 14,000 բնակչի գոյություն Լաչինում, Քելբաջարում և այլ տարածքներում: Իսկ մենք գիտենք, որ այդ բնակչության զգալի մասը հենց Լաչինում և Քելբաջարում են բնակեցված, ընդ որում՝ ապրում են բավական անմխիթար պայմաններում, քաղաքակրթական հաճախ տարրական պայմանների բացակայությամբ: Ե
Եվ ահա Հայաստանի իշխանության այդ քաղաքականության ձախողումը արձանագրվում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հերթական զեկույցում:
Եթե հիշում եք, նման մի եզրակացություն էլ նրանք ունեցան հենց 2005 թվականին՝ այցելելով շրջաններ և արձանագրելով, որ վերաբնակեցում չի իրականացվում: Հայաստանի իշխանությունը այդ իրողությունը ներկայացնում է որպես դիվանագիտական ձեռքբերում, թե իբր ի պատասխան Ադրբեջանի մեղադրանքների, որ Հայաստանը տարածքները վերաբնակեցնում է, Հայաստանն իրականում այդպիսի բան չի անում:
Սակայն դա ոչ թե դիվանագիտական ձեռքբերում է, այլ, ըստ էության, ազգային և պետական ձախողում, քանի որ տարածքը բնակչությունն է` կա բնակչություն, կա տարածք, չկա բնակչություն, ուրեմն տարածք էլ չկա:
Եվ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների զեկույցը, փաստելով, որ տարածքներում 2005 թվականից ի վեր բնակեցում չի կատարվում, փաստորեն արձանագրում է, որ Հայաստանը 2005 թվականի ի վեր սկսել է հանձնել ազատագրված տարածքները: Այլ կերպ բնութագրել այդ իրավիճակը անհնար է, որովհետև եթե տարածքը չես բնակեցնում, ուրեմն այն հանձնում ես: Սա աքսիոմատիկ ճշմարտություն է ոչ միայն Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման, այլև ընդհանրապես համաշխարհային զարգացման պատմության առումով:
Հայաստանը, ուրեմն, 2005 թվականից սկսել է հանձնել տարածքները` դադարեցնելով վերաբնակեցման գործընթացը: Սակայն ցավալին այն է, որ Հայաստանը, ըստ էության, ոչ միայն ազատագրված, այլև նույնիսկ իրեն պատկանող տարածքներն է սկսել հանձնել՝ դատելով ահռելի չափերից արտագաղթի, որ վերսկսվել է երկրում: Այսօր Հայաստանին պատկանող տարածքներն են դատարկվում, հեռավոր շրջանների բնակիչները կա՛մ Երևան են գալիս, կա՛մ հեռանում են Ռուսաստան, կա՛մ էլ նախ գալիս են Երևան, իսկ հետո այստեղից հեռանում են Ռուսաստան:
Հայաստանի Հանրապետությունում վարվող սոցիալ-տնտեսական, իրավա-քաղաքական, դեմոգրաֆիական քաղաքականության ձախողումների հետևանքով արդեն սկսել է Հայաստանը հանձնվել, ու ամենևին զարմանալի չէ, որ հանձնվում են նաև ազատագրված տարածքները:
Այդ իրողությունները, դժբախտաբար, չեն արժանանում ոչ միայն Հայաստանի կառավարող «էլիտայի» համարժեք արձագանքին, այլ նաև հասարակության, որը գերադասում է թողնել իր երկիրն ու հեռանալ, քան մնալ ու պահանջել կառավարիչներից, որ նրանք կա՛մ տեր կանգնեն երկրին, խնդիրներին, լուծումներին, կա՛մ հենց իրենք հեռանան անհապաղ:
Բանն այն է, որ երբ ծանր կացության ժամանակ հեռանում է իշխանությունը, դա երկրի համար փրկություն է, ելք, իսկ երբ ծանր կացության ժամանակ ժողովուրդն է հեռանում, դա երկրի համար անխուսափելի աղետ է: