Սևանի ջուրը բաց ենք թողնում, որ կարողանանք հիդրոկայանները աշխատեցնենք

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Երևանի ավագանու ՀՀԿ խմբակցության անդամ Նաիրա Նահապետյանը:

– Տիկին Նահապետյան, օգոստոսի 22-ին ՀՀ կառավարությունը «Անակլիա Այ Ի Փի Հոլդինգ» ՍՊԸ-ի հետ ստորագրել է Հայաստանի տարածքում 540 ՄՎտ հզորության գազային էլեկտրակայանի կառուցման և շահագործման վերաբերյալ համաձայնագիր: Ի՞նչ ծրագիր է դա` հատկապես, որ մենք դրա մասին շատ քիչ տեղեկություն ունենք:

– Դա շատ լավ ծրագիր է, և եթե այդ կազմակերպությունն իսկապես ներդրումներ կատարի և 550 ՄՎտ հզորությամբ գազատուրբին կառուցի, ես կարծում եմ, որ բավականին հեշտ կկարողանանք մեր էլեկտրաէներգիայի սպառման քանակությունը լուծել: Անցած տարի 88 օր ատոմակայանը կանգնեց, այս տարի էլ սակավաջուր էր էլեկտրաէներգիա արտադրելու համար, և այսօրվա վիճակով ունենք այն ծավալները, որը չի ապահովում անգամ Հայաստանի սպառողին: Դրա համար էլ կարծում եմ, որ ունենալով այդ կայանը` մենք կապահովենք մեր էլեկտրաէներգիայի պահանջները: Իհարկե, միգուցե մտահոգություն կա, որ էլեկտրաէներգիան արտադրվելու է գնած գազով և այդպիսով թանկ է լինելու, բայց կարծում եմ, որ այդ կայանն իր որակով չի բարձրացնի գինը:

– Հայաստանը էներգետիկ տեսակետից ինքնաբավ երկիր է, եթե իհարկե` ամբողջ հզորությամբ աշխատեցնի իր կայանները: Ունե՞նք լրացուցիչ կայանների անհրաժեշտություն:

– Ինքնաբավ լինելը հարաբերական է: Վերջին 30 տարիներին 2014թ. նման սակավաջուր տարի չի եղել: 88 օր ատոմակայանը կանգնեց վերանորոգման ու վերազինման համար, և մենք վակուումային վիճակի մեջ ընկանք: Գիտեք, մենք միշտ պետք է ունենանք էլեկտրաէներգիայի ավելցուկ, որովհետև չգիտենք, թե ատոմակայանը որ վայրկյանին կկանգնի կամ՝ ջուր կլինի, թե ոչ: Սևանի ջուրը բաց ենք թողնում, որ կարողանանք հիդրոկայանները աշխատեցնենք, որովհետև այս տարի ջրամբարներում ընդհանրապես ջուր չի հավաքվել:

– Իսկ մտահոգիչ չէ՞ այն հանգամանքը, որ «Անակլիա Այ Ի Փի Հոլդինգ» ընկերությունը գրանցված է օֆշորային գոտում, և նրա վրացի սեփականատեր Թեյմուրազ Կարչաևն իր երկրում ոչ լավ գործարարի համբավ ունի:

– Մեզ համար ինչ նշանակություն ունի, թե որտեղ է գրանցված: Էներգետիկան այն բնագավառն է, որտեղ խոսք է գնում մեծ գումարների մասին: 600 մլն դոլարը քիչ փող չէ: Հիդրոկայանների և գազատուրբինային կայանների ստանդարտ գներ գոյություն ունեն: 1 ՄՎտ էլեկտրաէներգիա ստանալու համար 1 մլն եվրոյի ներդրում է անհրաժեշտ: 550 ՄՎտ-անոց գազակայան է կառուցվում, որի արժեքը 600 մլն դոլար է: Եվ վերջապես այդ կայանը կառուցվելու է Հայաստանում, և մեզ էլեկտրաէներգիա է տալու, վատ բա՞ն կա դրա մեջ: Վա՞տ կլինի, որ այլ տեղերից ֆինանսավորում գա, և մեր երկիրը զարգանա: Մեզ համար միևնույն է, թե որտեղ է գրանցված այդ ընկերությունը` հատկապես, որ ռիսկերն ընկնելու են իր վրա: Այնուամենայնիվ, ես դեռ կասկածում եմ, որ այդ ներդրումը կլինի:

– Ինչո՞ւ եք կասկածում:

– Որովհետև մտածում եմ, որ այսօրվա դրությամբ նման խոշոր գումար ներդնելը կատակ չէ: Նման ներդրումների ետվերադարձը 12 տարուց ավելին է: Այսինքն` դա մեզ համար շատ հաջողված ծրագիր է, եթե ներդրողները չփոշմանեն:

– Արտադրած էլեկտրաէներգիան նաև պետք է արտահանվի՞:

– Մենք «Ռուսէներգոյի» հետ պայմանագրեր ունենք, և երբ մեզ մոտ ավելցուկ է լինում, կարող ենք ուղարկել Վրաստան, Իրան:

– Իսկ վրացի ներդրողին ինչո՞ւ է անհրաժեշտ այդ կայանը կառուցել Հայաստանում, բայց դրա արտադրած էլեկտրաէներգիան արտահանել Վրաստան: Այդպես ավելի թանկ չի՞ լինի: Վրաստանում սպառելու համար կարող էր այդ երկրում էլ կառուցել:

– Ես միայն պետք է ողջունեմ, որ կայանը կառուցվում է Հայաստանում: Այն կաշխատի մեր օրենքներով և էլեկտրաէներգիա կարտադրի: Իսկ այստեղ է կառուցվում հավանաբար նրա համար, որ ավելի մոտ լինի Իրանից եկող  գազին:

– Այդ կայանն իրանակա՞ն, թե՞ ռուսական գազով է աշխատելու:

– Ես դեռ չգիտեմ, դա քննարկվում է: Վրաստանը Ռուսաստանի հետ խնդիրներ ունի, Իրանն էլ մեզ մոտ է: Եթե երկու տարբերակներն էլ քննարկվեն, Վրաստանի համար հետաքրքիր կլինի Հայաստանում կառուցելը:

– Իսկ Դուք մտահոգություն չունե՞ք, որ այդպիսի հզոր մրցակցությունից ձեր բիզնեսը կտուժի:

– Էներգահամակարգում ընդհանրապես մրցակցություն գոյություն չունի: Ինչքան արտադրվում է, այնքան էլ սպառվում է: Դրա համար էլ 1997 թվականից մեր միությունը բոլորին խրախուսում է հիդրոկայանների կառուցման հարցում: Եվ դա միակ բիզնես ոլորտն է, որտեղ կարող են լինել 5-10 սեփականատերեր: Հայերի մոտ դա ընդունված չէ, եթե 2 հոգի են լինում, արդեն խնդիրներ են առաջանում:

– Տեղեկություններ են շրջանառվում, որ «Անակլիա Այ Ի Փի Հոլդինգ» ընկերության սեփականատերերից մեկն էլ էներգետիկայի նախկին նախարար Արմեն Մովսիսյանն է:

– Ես չեմ կարող ասել: Եթե նա լինի, շատ լավ է, քանի որ շատ պրոֆեսիոնալ է և ամեն ինչ կանի, որ բարձրորակ կայան կառուցվի:

– Այդ դեպքում հարց չի՞ առաջանում, թե Ա. Մովսիսյանին այդքան գումար որտեղից:

– Ես չեմ կարող ասել, որ այդ ընկերությունն իր հետ կապ ունի:

Հ.Գ.Ավելի ուշ Ն.Նահապետյանը «Առաջին լրատվական»-ին պարզաբանում ներկայացրեց, թե ինքը բոլորովին էլ չի ցանկացել ասել,  թե Սևանից հատուկ հիդրոկայանները աշխատացնելու համար  ջուր բաց չեն թողնում: Եվ որ ինքը ցանկացել է ասել, թե «այս տարվա սակավաջրության պատճառով ոռոգման համար Սևանից ջուր է բաց թողնվում, որից նաև օգտվում են ոռոգման համակարգի վրա գործող փոքր ՀԷԿ-երը»: