Friday, 29 03 2024
16:20
«Արաբական երկրները պատրաստ են ճանաչել Իսրայելը». Բայդեն
16:10
Իսպանիայում տեղակայվել է ՆԱՏՕ-ի երրորդ ռազմածովային բազան
Ադրբեջանցիները մշտապես ատել են հայերին. մեր խնդիրն է ցույց տալ սա
Դեղձենու մասսայական ծաղկում Արարատյան դաշտում՝ ժամկետից շուտ
Ո՞նց են որոշել, որ դա Հայաստանի տարածքը չ,է, եթե սահմանը հստակեցված չէ ․ Արա Պապյան
Փորձ է արվում 3 անձերի կատարածը ԱԺԲ ամբողջ կառուլցի հետ կապել. Պապյան
15:45
«ԱՄՆ-ն ու ԵՄ-ը Հայաստանի հետ անվտանգային հարցեր չեն քննարկելու». Ստանո
ՊՆ կոլեգիայի նիստում քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման հարցեր
«Ցուցադրությունն անպայման տեղի կունենա». Բաքվում պարզաբանում են տարածել Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի վերաբերյալ
Եթե դելիմիտացիա, ապա հավասարության սկզբունքով, ոչ թե՝ «ատրճանակի սպառնալիքի տակ»
15:30
Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին
Վարագույրից այն կողմ կան շահեր, որոնք թույլ չեն տալիս Մարտի 1-ի բացահայտումը
15:10
Ճապոնիայում կենսաբանական հավելումների օգտագործման հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի
Այո՛, օրենք են խախտել, երկրով մեկ օրենքի խախտումներ են հենց վարչապետի մասնակցությամբ
Խորհրդարանական լսումներ կհրավիրվեն Եվրաինտեգրման նոր հեռանկարները և մարտահրավերները թեմայով
Թող դատարանը որոշի ահաբեկչությո՞ւն էր, թե ապստամբություն.Պապյան
15:01
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ինչի՞ է նախապատրաստվում Ալիեւը
«Կրոկուս սիթի հոլ»-ում ահաբեկչության վիրավորների թիվը հասել է 382-ի, ևս 1 մարդ զոհվել է
«Մանրամասներ»․ Դավիթ Ստեփանյանի հետ
Պաղեստինի նոր կառավարության ԱԳ նախարարը ծագումով հայ է և կին
Պապոյանը Կորեայի պաշտոնյային ներկայացրել է Հայաստանի ներդրումային հնարավորությունները
Հայտնի են ձվի շուկայում միջանկյալ ստուգումների արդյունքները
14:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Լուրերի օրվա թողարկում 14։00
13:45
«Մենք ապրում ենք նախապատերազմական փուլում». Լեհաստանի վարչապետ
ՌԴ-ն պատրաստ է նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը․ Սերգեյ Լավրով
Ուղիղ. ԱԺԲ խորհրդի անդամների ասուլիսը
Իսրայելը շարունակում է նախապատրաստվել Ռաֆահ քաղաքում գործողությանը. Նեթանյահու
13:15
Ուկրաինան հայտնել է էներգետիկ օբյեկտներին ուղղված ռուսական զանգվածային հարվածների մասին

Թատրոնը շփանում է, երբ նրան ընդառաջում են (տեսագրություն)

«Առաջին լրատվականի» «Սիրանկյուն» հաղորդաշարի զրուցակիցն է «Ագուլիս» տիկնիկային թատրոն-ստուդիայի գեղարվեստական ղեկավար և հիմնադիր Երվանդ Մանարյանը:


– Պարոն Մանարյան, «Ագուլիս» թատրոնը ստեղծվել է պատմական կարևոր ժամանակահատվածում` 88-ին: Այսօր թատրոնն ունի լուրջ խնդիրներ` ինչպես ֆինանսական, այնպես էլ շենքային, այս օրերին ինչպե՞ս եք կարողանում գոյատևել և դեռ նոր ներկայացումներ էլ կյանքի կոչել:


– Գոյատևում ենք դժվարությամբ, բայց դա թատրոնին հատուկ բան է: Երբ թատրոնին շատ են ընդառաջում, թատրոնը շփանում է և իր գործառույթներից շեղվում է: Սակայն սա բնավ չի նշանակում, որ պետք է միշտ ապրել խեղճ վիճակում: Ընդհանրապես մեզանում «թատրոն» երևույթն առանձնակի երևույթ է դիտարկվում, որովհետև (սա իմ` տարիների ընթացքում գտած բանաձևն է, և հաճախ եմ կրկնում) մեր ժողովուրդը հոգևոր երեք հենասյուն ունի` եկեղեցի, դպրոց, թատրոն: Ընդ որում` առաջինը պատմության հարթակ է իջել թատրոնը, երկրորդը` եկեղեցին, հետո նոր` դպրոցը: «Թատրոն» երևույթը մեզանում գործել և լուրջ գործունեություն է ծավալել նույնիսկ պատմական այն ողջ շրջանում, երբ մենք պետականություն չենք ունեցել: Ունեցել ենք դպրոցներ, դպրոցներին կից դպրոցական թատրոններ և այլն:


– Ձեր նշած երեք հենասյուներից որո՞նք ենք կարողանում պահպանել, թե՞ երեքում էլ ինչ-որ առումով խոցելի տեղեր շատ կան:


– Պատմությունը վայրիվերումներ ունի, և բոլոր երևույթները ենթակա են դրան: Մենք տեսանք, որ բոլորովին վերջերս դպրոցի հետ կապված (ՀՀ լեզվի օրենքի փոփոխություն, օտարալեզու դպրոցներ) ինչպես արձագանքեց մամուլը, և ըստ էության, դեռ այդ խնդիրները չեն լուծվել, հրապարակից չեն հեռացվել, և դեռ մնում են ազգային լեզվի, ազգային դպրոցների խնդիրները: Բացի այդ, դպրոցների խնդրում կա մի մեծ բաց: Բոլորովին վերջերս աղմուկ բարձրացավ ադրբեջանական երգերի հետ կապված այն երիտասարդի շուրջ, ամեն ինչ շատ դիպուկ է: Հենց այստեղ է, որ հարց է առաջանում` ե՞րբ և որտե՞ղ ենք մենք հայկական երգ դաստիարակել մեր մանուկների մեջ, բացի մանկապարտեզի մի քանի մանկական երգերից: Դրանից դուրս որտե՞ղ է մեր երեխան հայկական երգ լսում և հոգեպես ընկալում: Բայց հայ երգը նույնքան իրավունքներ ունի, որքան հենց հայոց լեզուն, այսինքն` հայկական երգը դպրոցում պետք է դասավանդվի, երգի դաս պետք է լինի: Դուրս եկեք և հարցրեք` 88-ից այս կողմ, ով քանի անգամ է լսել Կոմիտասի ձայնը ռադիոյով կամ հեռուստատեսությամբ: Ես չեմ կարծում` մեծ թիվ լինի, եթե ընդհանրապես որևէ մեկը կկարողանա դրական պատասխան տալ:


– Դուք նշեցիք ինչ-որ առումով բացերը, ըստ էության, 88-ից հետո առաջացան, ստացվում է` անկախությունից հետո՞ չկարողացանք մեր արժեքները պահպանել, ինչ-որ առումով նաև պրոպագանդել:


– Ոչ թե չկարողացանք պահպանել, այլ չգիտակցեցինք դրա անհրաժեշտությունը, եթե գիտակցեինք, կանեինք: Դրա անհրաժեշտությունը չգիտակցվեց, և ընդհանրապես Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանում էլ դա արվում էր քաղաքական դրվածքին ընդառաջ գնալով` դե ամեն մի ժողովուրդ իր սեփական պետականությունն ունի, ուրեմն երգը, երաժշտությունը տրվում է ժողովրդին, որպեսզի նա ասի, որ ինքը հայ է: Դա խորամանակություն էր, բայց ինչ-որ առումով ի նպաստ այդ հասարակության էր: Դրանից հետո դպրոցներում դադարեցվեցին երգի դասընթացները, հեռուստատեսությունը դարձրինք գովազդի և շոու-բիզնեսի աղբյուր, և այդ բոլորը մեջտեղից դուրս եկավ:


– Իսկ ո՞վ չգիտակցեց մշակույթ ունենալու անհրաժեշտությունը, ո՞վ պետք է գիտակցեր… իշխանություննե՞րը:


– Բոլոր դեպքերում ինչպես էլ դատելու, ինչ էլ որ ասելու լինենք, վերջին խոսքը և պահանջատիրական տեսանկյունից խոսքը իշխանությանն է, նա պետք է անի: Եվ եթե ինչ-որ տեղ կարելի է առաջին տարիներին մեղմ մոտենալ, որովհետև ամեն ինչ նոր էր, հին հասարակարգը քանդվեց, ծայրաստիճան բարդ բան է: Եվ եթե այդ ժամանակ հասկանալի էր, ապա հետագա տարիներին դա պարզապես դարձավ անհասկանալի` ինչպե՞ս կարելի է այսպիսի վերաբերմունք ցուցաբերել:


– Մշակույթը, արվեստը այսօր ինքնակազմակերպմամբ պետք է զբաղվի: Ձեր թատրոնի պարագայում մի առիթով նշում էիք, որ անկախ թատրոնը իսկապես կնպաստի ազատ քաղաքացիներ մեծացնելուն:


– Պետությունից զատ լինելը թատրոնի խնդիրն է, բայց դա պետության խնդիրը չէ: Պետությունը պետք է իր մշակույթին տեր կանգնի, որովհետև պետությունը պետք է իր մշակույթին տեր կանգնի: Պետությունն այնպիսի մի մարմին է, որ չի կարող անհոգի գոյություն ունենալ: Մշակույթը պետության ոգին է, հոգին, և եթե մենք նրան բանի տեղ չենք դնում, ասում ենք` թող ինքն իրեն զարգանա, պարզ է, որ այդ երիտասարդն էլ իր համար ադրբեջանական երգը հարազատ կհամարի:


– Մշակույթի նախարարությունը հենց պետք է կատարեր այդ գործառույթները, անգամ մշակույթի նկատմամբ այնպիսի վերաբերմունք է արտահայտվում` այն մտածողությամբ, որ այս ոլորտն անպետք է, տանք կանանց, թող ղեկավարեն:


– Չեմ կարծում` այդպես են մտածել, որ դա ոչ կարևոր ոլորտ է, բայց մտածել են` դա էլ մի ոլորտ է մյուսների նման, թող ինքն իր ճանապարհը գտնի, ինքն իրեն զարգանա, իսկ մշակույթն ինքն իրեն զարգանալ չի կարող, նրան պետք է տեր կանգնել, տեր չկանգնեցին, թողեցին ինքն իրեն զարգանա: Ստացվեց` այն ամենը, ինչ անցած իշխանությունը իր համար անհրաժեշտ էր համարում, դրա մի մասը մենք հենց այնպես էլ վերցրեցինք, շարունակեցինք օգտագործել` առանց մտածելու, որ դա նրանց պիտանելիության «պայուսակից» ենք հանում, մինչդեռ մեր սեփականը պետք է ստեղծեինք: Թատրոնի նկատմամբ խորհրդային իշխանությունը ուներ շատ խորամանկ, հեռատես վերաբերմունք, լուրջ վերաբերմունք: Բոլոր ժողովուրդների հոգևոր ասպարեզում միակ երևույթը, միակ ասպարեզը, որին տրված էր ինքնիշխանություն, թատրոնն էր. կինոն, դպրոցը վերահսկվում էին Մոսկվայի կողմից, բոլոր մյուս ասպարեզները վերահսկվում էին, իսկ թատրոնը չէր վերահսկվում, թատրոնը թողել էին տեղական իշխանություններին, ուղղակի վերահսկողություն թատրոնի նկատմամբ չկար:


– Այսօր կա՞ թատրոնի նկատմամբ ուղղակի վերահսկողություն:


– Այսօր շարունակվում է այն, ինչ մենք ստացել ենք խորհրդային իշխանություններից: Մեր բոլոր թատրոնները պետական թատրոններ են, պետությունը նրանց ֆինանսավորում է և հետո գտնում է, որ Սունդուկյանի թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարին պետք է հանել, որովհետև նրա հետ ինչ-ինչ խնդիրներ ունի, և նոր գեղարվեստական ղեկավար երկար ժամանակ չնշանակել: Մշակույթի նախարարությունը ընդհանուր վերահսկողություն է իրականացնում, իսկ թե ընդհանուր վերահսկողության տակ ինչ է կատարվում թատրոնում` այ սա արդեն բոլորս գիտենք` ոչ մի բան էլ չի կատարվում: Մեր ո՞ր թատրոնն է այս տարիներին, մեր բուն ազգային տարիներին արմատական պատասխան տվել: Բուզանդի փողոցում ողբերգություն տեղի ունեցավ, ինչեր ասես չարեցին, պառավ կինը պապական տան շենքում մահացավ, սա թատրոնի համար նյութ է, թատրոնը որտեղի՞ց պետք է ավելի գեղեցիկ, արժեքավոր խնդիր գտնի վեր հանելու համար:


– Դրանո՞վ է պայմանավորված հին ստեղծագործությունների` «Հին աստվածների» և այլնի շարունակությունը:


– Չէ, «Հին աստվածների» մեջ էլ կարելի է գտնել, ում ձեռից փող ես ստանում, ով քեզ հաց է տալիս, ինքը կարող է մեծահոգի լինել, և բոլորովին քո հարցերին չխառնվել, բայց դու հո գիտես, որ նրա ձեռքից ես հաց ուտում: Այստեղ ամեն ինչ խաթարվում է, այնինչ թատրոնը պետք է ունենա հասարակական արժեք: Բայց պետությունը չի գիտակցում, որ եթե ինքը ազատ մշակույթ չունի, դա ի՞նչ պետություն է:


– Ստացվում է ֆորմալ առումով ունենք անկախություն, իսկ բովանդակային առումով չունենք ձեր նշածներից որևէ մեկը:


– Թատրոնի նկատմամբ (ես առանձնացնում եմ թատրոնը ընդհանուր մշակութային դաշտից) նման վերաբերմունք չկա:


– Պարոն Մանարյան, իսկ Մշակույթի նախարարության կողմից եղե՞լ է արդյոք «Ագուլիսը» իր հովանավորության ներքո վերցնելու որևէ առաջարկ:


– Ես երբեք նման հարցով նախարարին չեմ դիմել: Կարծում եմ, որ նա շատ սխալ քաղաքականություն չի վարում, ինչ-որ ճիշտ քայլեր կատարվում են նախարարությունում, բայց այն, ինչ կատարվում է` դա հին մոդելի վերարտադրություն է, այնինչ այդպես չպետք է լինի: Երկու անգամ Մշակույթի նախարարությունից ֆինանսական օգնություն ստացել եմ երկու ներկայացում ստեղծելու համար: Պետությունը պետք է օլիգարխներին հասկացնի (իսկ սա ամենադժվարն է), որ եթե դուք դրսում գործ եք անում, հայաստանցի գործարար լինելով` ինչ-որ բան եք վաստակում, դուք պարտական եք այդ հասարակության հոգևոր կողմը ապահովել, իսկ դրա համար անհրաժեշտ է, որ դուք հպարտանաք, որ ես մեծ օլիգարխ եմ, միաժամանակ իմ մեծությունը երևում է նրանով, որ Սունդուկյանի անվան թատոնի հոգաբարձու եմ: Բայց նա օգնում է ոչ թե նրա համար, որ «Ագուլիս» տիկնիկային թատրոնի բերանը մի բան գցած լինի, այլ հենց օլիգարխը մշակույթի, թատրոնի ասպարեզում այսպիսի ներդումներ ունի:


– Մանթաշովներ, ըստ էության, չեն ծնվում:


– Ցավոք սրտի, ոչ: Դրա համար պետք է լուրջ մտահոգություն դառնա մեր կառավարության համար, և սա միայն Հասմիկ Պողոսյանի խնդիրը չէ:


– Սպորտին տալիս են, արվեստին` ոչ, ինչո՞ւ:


– Մշակույթին չեն տալիս, որովհետև դրա կարևոր լինելը չեն գիտակցում:


Մենք, իհարկե, քայլում ենք առաջ և ձեռքբերումներ ունենք անպայման, բայց երբ դնում ենք կշեռքի նժարներին, որոշ դեպքերում տեսնում ենք, որ նախորդ հասարակարգի նժարն ավելի ծանր է:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում