«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հալեպի Հայ ավետարանական համայնքի համայնքապետ, վերապատվելի Հարություն Սելիմյանը:
– Պարոն Սելիմյան, նախագահական ընտրություններից հետո Սիրիայում ինչ-որ փոփոխություն նկատվու՞մ է:
– Նախագահական ընտրություններն ունեցան դրական ազդեցություն և անդրադարձ՝ երկու մասշտաբներով. առաջինը միջազգային ընդհանուր անդրադարձն է՝ կապված նախագահի ընտրության հետ, հիմնականում՝ ԱՄՆ-ի արձագանքը, որի նախագահը հստակորեն երկու օր առաջ արտահայտվեց, թե պետք է բանակցություններ սկսել Ասադի հետ: Սա ինքնին արդեն նշանակում է, որ ճանաչում են Սիրիայի նորընտիր նախագահին: Մյուս կողմից՝ իրենք դեռ չեն կարողանում կողմնորոշվել, թե այս ծայրահեղ իսլամական ընդդիմադիր խմբերին ինչպես պիտի հեռացնեն Միջին Արևելքից: Երևի այլևս ժամը հասել է, որ իրենք պիտի հեռանան: Քանի որ Ասադը մնաց անդրդվելի, երևի թե նրա հետ պետք է բանակցեն, որպեսզի Միջին Արևելքից այս զինյալներին կարողանան հեռացնել:
Երկրորդը. պիտի ասեմ, որ ընդհանրապես սիրիական հայրենիքում են մնացել հավատարիմ զավակները: Սա արդեն ապացույց է, որ նախագահական ընտրությունները՝ առանց որևէ փոփոխության, նշանակված օրը, առանց ռազմավարական փոփոխության անցկացվեցին, ընդ որում՝ ժողովրդավարական ձևով: Քաջալերիչ էր, որ ժողովուրդն ինքն ընտրեց այս անգամ, ոչ թե պարզապես առաջարկության համաձայնեց: Ժողովուրդը մասնակցեց ընտրությունններին, իսկ արտաքին միջազգային մասշտաբով նկատում ենք, որ արդեն կարծես թե նախագահ Ասադի ճանաչման հետ կապված որոշ ջանքեր կան:
Ամսի 17-ին խորհրդարանում տեղի կունենա նախագահի երդմնակալության արարողությունը, ենթադրում եմ, որ ամեն բան պաշտոնականացած կլինի, և Սիրիան հաղթական դուրս կգա:
– Հալեպում Հայաստանի նախկին հյուպատոս Կարեն Գրիգորյանը նշանակվել է Իրաքում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան: Նրա բացակայության պայմաններում առաջացած խնդիրներն ու հարցերը ինչպե՞ս են լուծվելու, կանոնակարգվելու՝ մինչ նոր նշանակումը:
– Ես նախ՝ կարծում եմ, որ շնորհավորելի ընտրություն էր պարոն Կարեն Գրիգորյանին Իրաքում Հայաստանի դեսպան նշանակելը, որովհետև նրա՝ վերջին երեք տարիներին սիրիական պատերազմի, ճգնաժամի օրերին ձեռք բերած հաջողությունները և որպես հյուպատոս՝ ցուցաբերած դիվանագիտական բարձր պատրաստականությունը, աշխատունակ, նախաձեռնող լինելը քայլ առ քայլ նրան առաջնորդեցին այն հանգրվանին, որ նա Իրաքում դեսպան նշանակվի:
Կարծում եմ՝ նրա կատարած աշխատանքը Սփյուռք – հայրենիք՝ միանգամայն երկու տարբեր երկրների, նաև՝ սիրիական, կապերին էր նպաստում: Նա ջատագովն էր այն բանի, որ արաբական այս աշխարհում ՀՀ ջանքերով և աջակցությամբ նաև մշակութային գործունեությունը և ոլորտը զարգանան: Բացի իր ունեցած հյուպատոսական առաքելությունից՝ նա նաև նպաստեց երկքաղաքացիության խնդրին, մեծ աշխատանք կատարեց, որ սիրիահայերը նաև կարողանան երկքաղաքացիության համար դիմել և ստանալ ՀՀ լիիրավ քաղաքացու կարգավիճակ: Կարծում եմ՝ պատերազմող տարբեր կողմերի հետ աշխատելու իր ունեցած փորձը, հայկական ավանդական երեք կուսակցությունների և համայնքների հետ իր աշխատունակ և հավասարակշռված բարձր դիվանագիտությունը նրան առաջնորդեցին այս հանգրվանին:
– Սիրիայի կառավարության կազմում հայուհի կար՝ բնապահպանության նախարարը: Նա ներկայացված կլինի՞ նոր կառավարությունում:
– Ես կարծում եմ, որ մեր հայ նախարարը՝ Նազիրա Սարգիսը, երևի հաջորդ՝ գալիք հանգրվանին նոր կազմավորվող կառավարության մեջ նույնպես պիտի ընդգրկված լինի:
– Սիրիայից դարձյալ մտահոգիչ լուրեր ենք ստանում, պիտի խնդրեմ ներկայացնեք, թե ի՞նչ իրավիճակ է այդտեղ:
– Իրավիճակը փոքր-ինչ լարված է, այս անգամ կարծես թե սոսկալի, խտացված ռմբակոծումների թիրախ են դարձել գլխավորաբար հայկական թաղամասերը: Բավական թվով ընտանիքներ, հատկապես՝ Նոր Գյուղից, մնացին անտուն, և սա ինձ համար՝ իբրև համայնքապետի, մեծ մտահոգություն է և տագնապ: Պետք է նրանց կենցաղային, բնակության կարիքները հոգանք, նրանց, ովքեր կուզեն այստեղից դեպի այլ՝ համեմատաբար ապահով տեղ տեղափոխվել, օժանդակել և նյութապես, և բարոյապես: Կարծում եմ՝ այս իրավիճակը, լարվածությունը որոշ առումով հետևանք է ներկա իշխանությունների հաջող ընթացքի, միջազգային քաղաքականության մեջ իրենց ձեռք բերած դիրքի: Այս զինյալ ծայրահեղականներն իրենց մոտ ունեն հրթիռներ, գազի բալոններ, բոլորն օգտագործում են, որովհետև վերջում գիտեն՝ երբ ետ քաշվեն դեպի Թուրքիա, այնտեղից՝ այլուր, արգելված է իրենց հետ որևէ զինամթերք փոխադրել, ուրեմն՝ իրենց ունեցած ողջ զինամթերքը պետք է օգտագործեն Սիրիայում: Այս հավելյալ ռմբակոծումները նշան են, որ իրենք արդեն սպառված են, քաղաքական աշխարհում իրենց հավատն ու վարկը կորցրել են, արդեն իսկ հաշվի մեջ չեն հատկապես ԱՄՆ բարձր դիվանագիտական ոլորտներում:
– Ինչո՞ւ են թիրախավորվել հենց հայկական թաղամասերը:
– Ես կարծում եմ՝ դա հայերի դեմ է, որովհետև այն խմբավորումները, որոնք այսօր ավելի մոտ են հայկական թաղամասերին, թուրքական ակունքների, կուսակցությունների հսկողության տակ են, ուրեմն՝ ինչ-որ առումով արդեն մեր աշխատանքն այստեղ երևի թուրքի հետ է, գլխավորաբար այն խմբավորումների, որոնք Քեսաբ ներխուժեցին և թալանեցին, հար և նման են նրանց, որոնք Հալեպի շուրջ են, և իրենք իրենց թիրախում հայերին են վերցրել: Անշուշտ, ոչ միայն հայերը, ընդհանրապես հալեպաբնակ ժողովուրդն է հարվածի տակ, բայց հայերին մի քիչ ավելի ցավեցնելու համար թուրքական վայրագ, անմարդկային, բարբարոս, արյունարբու ձևով հայերին են պատճառում այդ հարվածները:
– Հայաստանից ի՞նչ օգնություն է ակնկալվում:
– Հայաստանի Հանրապետության կատարածը մինչ այս, ես կարծում եմ, գնահատելի է, որովհետև ուղղակի իշխանություններին ճանաչելով՝ Հայաստանի ներդրումը, հանձնառությունը՝ օգնելու սիրիական հանրապետությանը, փոխանցվել է պարոն նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից դոկտոր Բաշար Ալ-Ասադին: Մենք սա շոշափեցինք, երբ պաշտոնական շնորհավորական գրություն ուղարկվեց: Սա նշան է, որ Հայաստանն իրեն դուրս չի դրել համընդհանուր արաբական աշխարհում «արաբական գարուն» անվան տակ տեղի ունեցած ըմբոստությունից, շարժումներից:
