Իրանական Mehr News լրատվական գործակալությունը հայտնել է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն իր ստորագրությամբ հաստատել է Իրանի հետ երկու հիդրոէլեկտրակայան կառուցելու համաձայնագիրը: Ըստ այդմ` Ադրբեջանի և Իրանի սահմանին, Արաքս գետի վրա կառուցվելու է երկու հիդրոէլեկտրակայան՝ յուրաքանչյուրը 35-45 մեգավատտ հզորությամբ:
Այդ համաձայնագիրն արդեն ուժի մեջ է մտել, և այս տեղեկատվությունը Հայաստանի համար հետաքրքրական և հատկանշական է երկու տեսանկյունից: Մեկը այն, որ այսօր Հայաստանում թանկացնում են էլեկտրաէներգիան, որովհետև այն արտադրվում է թանկ գազով, իսկ ՀԷԿ-երի տեսակարար կշիռը այդ արտադրությունում նվազում է, և բացի այդ էլ` Մեղրիում շինարարության է սպասում հայ-իրանական համատեղ ՀԷԿ-ի նախագիծը, որը արդեն մի քանի տարի է հենց այդպես նախագիծ էլ մնում է: Ըստ որում` էլեկտրաէներգիայի թանկացման տեսանկյունից ուշագրավ է փաստը, որ Հայաստանն այդպես էլ չարձագանքեց Իրանից էժան գազ գնելու հնարավորության մասին իրանական մեսիջներին և այսօր թանկ գազ է գնում Ռուսաստանից, և այդ պատրվակով թանկացվում է էլեկտրաէներգիան:
Այս ամենը վկայում է հայ-իրանական հարաբերությունների մասին, այստեղ առկա խնդիրների մասին, որոնց ֆոնին մենք տեսնում ենք ադրբեջանա-իրանական հարաբերություններում դինամիկ փոփոխություններ: Այսինքն` Հայաստանին մեսիջներ հղելուց հոգնած Իրանը փորձում է տարածաշրջանային նախագծեր իրականացնել Ադրբեջանի հետ: Դժվար է ասել, թե ադրբեջանա-իրանական նախագծերին ինչ ճակատագիր բաժին կընկնի, սակայն այսօր փաստը այն է, որ Իրանի մասով տարածաշրջանային նախագծերի ծանրության կենտրոնը Հայաստանից տեղափոխվում է Ադրբեջան, թեև Իրանը վերջին ամիսներին ակնհայտորեն բավական ջանքեր թափեց Հայաստանին մի շարք մեսիջներ հղելու ուղղությամբ, բայց ապարդյուն:
Հայաստանի իշխանությունները անհաղորդ գտնվեցին այդ ամենին, քանի որ Իրանի հետ հարաբերությունների հանդեպ շատ ուշադիր է Ռուսաստանը, և Մոսկվան թույլ չի տա, որպեսզի Երևանն ինքնուրույն հարաբերություններ կառուցի Իրանի հետ, առավել ևս այսօր, երբ Իրանը փորձում է Արևմուտքի հետ պայմանավորվել հարաբերությունները կարգավորելու ուղղությամբ: Ու քանի որ Հայաստանի իշխանություններն ի վիճակի չեն շրջանցել Ռուսաստանի արգելքը, ստիպված են բաց թողնել Իրանը, շրջանցել Իրանի առաջարկները:
Եվ այս ամենից հետո զարմանալի չէ, որ Իրանը ստիպված է շրջանցել Հայաստանն ու տարածաշրջանային նախագծեր քննարկել Ադրբեջանի հետ` փորձելով Կովկասում սեփական դերակատարման համար փնտրել ադրբեջանական ճանապարհը: Հայկական ճանապարհն Իրանը, անշուշտ, չի փակել, և Թեհրանը կփորձի Հայաստանին «դարձի բերելու» քաղաքականություն վարել, սակայն խնդիրն այն է, որ արդեն Թեհրանը սկսել է ակտիվացնել հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ, և Հայաստանն այլևս չի լինի գլխավորը իրանական գործընկերային տեսլականներում, և Թեհրանը կփորձի դրանք բաշխել Հայաստանի, Ադրբեջանի ու Թուրքիայի միջև:
