Մեր զրուցակիցն է Երևանի նախկին քաղաքապետ Վահագն Խաչատրյանը:
– Պարոն Խաչատրյան, Սերժ Սարգսյանը իր վերջին հարցազրույցներից մեկում ասում էր, որ պետք է «գյուղացու կողքին լինել»… Ըստ Ձեզ, ի՞նչ է նշանակում «գյուղացու կողքին լինել»: Ձեր կարծիքով, ի՞նչ է այսօր պետք գյուղին ու գյուղացուն, և ի՞նչ պետք է անի պետությունն այս առումով:
– Գյուղացու կողքին պետք է լինեն ոչ թե ելույթով, այլ գործով: Երևի թե իրենք ի վերջո հասկացել են, որ այսօրվա ճգնաժամի պատճառներից մեկը գյուղատնտեսության անմխիթար վիճակն է: Արդեն բանը բանից անցել է, հիմա սկսել են հասկանալ, որ այս բնագավառը ամենախոցելի բնագավառն է: Բայց այն մեթոդներն ու ձևերը, որով ուզում են լուծել` տարօրինակ են: Գյուղացուն պետք է օգնել էժան գյուղատնտեսական վարկերով, գյուղացուն պետք են դոտացիաներ, համոզվածություն, որ իր բերքը կարող է վաճառել` հաջորդ տարիներին ևս ցանելու ակնկալիքով և այլն: Սրա մասին մենք շատ ենք խոսել, և կարծես թե Սերժ Սարգսյանը արդեն ավելի լուրջ է վերաբերվում այն առաջարկություններին, որի մասին խոսեց Տեր-Պետրոսյանը մարտի 1-ի հանրահավաքի ժամանակ:
– Խոսեցիք էժան վարկերից. վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, ըստ Ձեզ, ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ այս առումով:
– Մենք պետք է տեսնենք ե՛ւ ԿԲ-ի, ե՛ւ կառավարության քաղաքականության փոփոխությունը: Երբ Ս.Սարգսյանը խոսում է գյուղատնտեսության մասին, պետք է հստակ հրահանգ էլ լինի, որ, օրինակ, այն բանկը, որն զբաղվում է գյուղատնտեսական վարկերով, մասնավորապես` «Ակբա Կրեդիտ Ագրիկոլը», պետք է ավելի ցածր պարտադիր պահուստավորման նորմա ունենա և այդ ազատված տոկոսադրույքի չափով կարողանա էժան վարկեր տրամադրել գյուղացիներին: Կամ, ընդհանրապես, այդ նորմատիվները կապվածության մեջ դրվեն բանկերի վարկային պորտֆելում գյուղացիական վարկերի տեսակարար կշռի հետ: Բայց եթե ոչինչ չի կատարվում և ընդհակառակը` բարձրացվում է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը, ինչը բերելու է նաև վարկերի տոկոսադրույքների աճի, ակնհայտ է, որ այդ ելույթը դառնում է զրո:
Գյուղնախարարության աշխատակիցներն էլ նրա ասածը բառացի են հասկացել. այն է` որ պետք է գնան գյուղում քնեն: Սրանով, բացի վատությունից, գյուղացուն ոչ մի օգուտ չի լինի, որովհետև գյուղացուն պետք չէ, որ մեկը գա կողքից ասի, թե ինքը ոնց պետք է աշխատի: Սա ավելի շուտ հիշեցնում է ԽՍՀՄ այն վատ ավանդույթները, երբ բերքատվության պլանը չէր կատարվում, դրանում չինովնիկներին էին մեղադրում ու հանձնարարում գնալ գյուղերում քնել:
– Ս.Սարգսյանը նաև կարծես թե շոշափելի արդյունքներ զգալու կոնկրետ ժամկետ նշեց` երեք ամիս:
– Սա հենց խոսում է այն մասին, որ իրենք ոչ մի արդյունքի էլ չեն հասնելու: Այս պահին ժամանակի մասին խոսելը ոչ մի իմաստ չունի, որովհետև պետք է այդ պրոցեսները սկսվեն, դրանից հետո նոր եզրակացություններ արվեն, թե արդյունքը երբ կլինի: Բայց երբ դեռևս ոչինչ չարած, ոչինչ չսկսած` ժամկետներ են դնում, կարծում եմ` նրա համար է, որ ժողովրդին ցույց տան` տեսեք, տեսեք, այս հարցով արդեն Սերժ Սարգսյանն է զբաղվում:
Համոզված եմ` վերջին օրերի այս վերաբերմունքը, «ուշադրությունը» պայմանավորված չեն տնտեսության այս անմխիթար, անհուսալի վիճակը շտկելու պատրաստակամությամբ: Պարզապես հարկավոր է մի բեմադրություն ներկայացնել, արեցին: Բանը բանից անցել է, գործող իշխանությունը այլևս անելիք չունի, նա Հայաստանի Հանրապետությունը հաջողությամբ հասցրեց սնանկացման, կործանման եզրին, և կարող է ընդամենը մեկ քայլ կատարել` հեռանալ:
Զրուցեց` Հրայր Մանուկյանը
