«Ի պաշտպանություն Լեռնային Ղարաբաղի» կազմկոմիտեն կազմակերպել էր հանդիպում ԼՂ Շահումյանի շրջանից տեղահանված շուրջ 60 ընտանիքների հետ: Հանդիպումը նվիրված էր Շահումյանի անկման տարելիցին և Փախստականների միջազգային օրվան: Փախստականներն այսօր էլ մեծ հուզմունքով են հիշում 1991 թվի հունիսի 13–ից սկսված տեղահանումը: Նրանց խոսքով՝ հենց այս օրերին էր, որ դեպորտացիայից հետո զարտուղի ճանապարհներով, սոված կարողացել են հասնել Ստեփանակերտ: Փախստականները նկատում են ՝ Շահումյանում տեղի ունեցածը ցեղասպանություն է: Նույնիսկ իրենց սպանված հարազտներին չեն կարողացել ըստ կարգի՝ հողին հանձնել. «առանց դագաղի՝ «ցելոֆանի» մեջ փաթաթած թաղել ենք», ասել են փախստականները: Հանդիպմանը մասնակցել է նաև Դեմոկրատական կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանը, «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ ղեկավար Լարիսա Ալավերդյանը: Արամ Սարգսյանը հիշեցրել է. «Շահումյանի դեպորտացիան կատրվել է այն ժամանակվա իշխանության, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ համաձայնեցված»: Ըստ նրա՝ Շահումյանի հանձնումը ևս այդ սցենարով է եղել: Արամ Սարգսյանը Շահումյանի դեպորտացիայի ժամանակահատվածում եղել է ՀԿԿ Կենտկոմի առաջին քարտուղար։ Շահումյանի շրջկոմից նրան դիմել են օգնության և նշել, որ Լ. Տեր-Պետրոսյանի մոտ օգնության գնացել են, բայց մերժել է. «l99l թվականին, երբ սկսվեց «Կոլցո» օպերացիան, նա մեկնեց Մոսկվա, որպեսզի հանդիպի Գորբաչովի հետ: Այստեղ իրեն մոտեցավ Մութալիբովը և ասաց, որ հետաձգի հանդիպումը, իսկ ինքը կկասեցնի դեպորտացիան: Դեպորտացիան կասեցվել է միայն այն պատճառով, որ ես Կրյուչկովին ասացի, որ եթե հրաման չտա կասեցնել դեպորտացիան, կհրավիրեմ արտասահմանյան լրագրողների և կանցկացնեմ մամլո ասուլիս»,- մանրամասնեց Ա. Սարգսյանը՝ հավելելով, որ դեպորտացիայի դադարեցումից մեկ տարի անց նույն սցենարով հանձնվեց Շահումյանը. «Շահումյանը չէինք կորցնի, եթե տարածքները փոխարինելու վերաբերյալ տարօինակ բանակցությունները չլինեին»: Արամ Սարգսյանը չի սիրում, երբ ասում են՝ Շահումյանը հանձնեցին ռուսները, ասում է՝ մենք այլընտրանք ունեինք, միշտ էլ հույսդ ինքդ քեզ վրա պիտի դնես: Ըստ նրա՝ հիմա էլ նույն իրավիճակն է. «Եթե չեք կռվում ազգային, պետական շահի համար, դուք տանուլ եք տալիս, առաջին հերթին արեք ինչ կարող եք, նոր քեռու մասին խոսենք, եթե մենք ոչինչ չենք ներկայացնելու մեզանից, բոլորը կանեն էն, ինչ ուզեն»,- եզրափակել է Ա. Սարգսյանը:
Իսկ «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ ղեկավար Լարիսա Ալավերդյանն էլ նկատել է. «Այո, այն ժամանակ խոշոր աշխարհաքաղաքական շահեր էին բախվում, հիմա էլ, բայց դա չի նշանակում, որ ականջդ պետք է կախես լսես և իրենց ասածը անես»: Լարիսա Ալավերդյանը նաև ընդգծել է, որ Հայաստանը չունի հարյուր հազարավոր փախստականների համար մշակված քաղաքականություն, որն իր օգուտը կբերի նաեւ միջազգային ատյաններում։ «Մեր իշխանությունները փախստականների հարցերում ո՛չ ներքին, ո՛չ էլ արտաքին աշխարհում չեն կարողանում լուրջ հաջողությունների հասնել հենց հստակ քաղաքականություն չունենալու պատճառով, մինչդեռ Ադրբեջանը փոխվարչապետի մակարդակով ունի կառույց և փախստականների հետ կապված հարցերում մեծ հաջողության են հասնում, թեկուզ ստի միջոցով»,- եզրափակել է Լարիսա Ալավերդյանը:
