Այս տարի «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի 15-րդ հեռուստամարաթոնը տեղի կունենա նոյեմբերի 22-ին՝ առանց ավելորդ շռայլությունների, հնարավոր է անգամ Մոսկվայում կազմակերպվող ճաշկերույթն էլ չլինի:
Նախորդ տարի հեռուստամարաթոնը հավաքեց ավելի քան 12 միլիոն դոլար, մինչդեռ 2010-ին գրեթե կրկնակի էր հավաքվել: «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Արա Վարդանյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում այս հանգամանքը պայմանավորեց երկու տեսակի նվիրատուների առկայությամբ՝ մարդիկ, ովքեր տալիս են 500 հազար դոլար, և մարդիկ, ովքեր տալիս են 5-500 դոլար: 5-500 դոլար տվողների առումով վերջին 4-5 տարիներին կայուն աճ է նկատվում թե՜ իրենց տված գումարի, թե՜ մասնակիցների քանակով: Մինչդեռ, ըստ նրա, միլիոնատերը չի կարող յուրաքանչյուր տարի մեկ կամ տասը միլիոն դոլար տալ: Օրինակ՝ Սամվել Կարապետյանը մի քանի տարի առաջ 15 մլն դոլար տվեց, հաջորդ տարի` մեկ միլիոն, մի դեպքում գումարը մեծացավ, հաջորդ տարի՝ նվազեց, բայց սա չի նշանակում, թե հիմնադրամը քիչ փող հավաքեց: Սա, նրա խոսքով, սխալ ինֆորմացիայի մատուցում է, քանի որ իրականացվող ծրագրերը քանակական առումով տարեցտարի աճում են, եթե նախկինում իրականացնում էին 20 ծրագիր, հիմա 30 ծրագիր են իրականացնում: Հեռուստամարաթոնի մեկ այլ կարևոր խնդիր է եթերով հնչեցրած գումարը հետո հավաքելը, քանի որ զանգում են, նվիրատվություն կատարում, անցնում է մեկ ամիս, հետո զանգում են այդ մարդուն, պարզվում է՝ այդպիսի մարդ գոյություն էլ չունի: Թեև, ըստ գործադիր տնօրենի, այսպիսի դեպքերը շատ չեն: Բացի այդ, կա նաև մեկ այլ հանգամանք, երբ մարդը ոչ թե մտափոխվում է, այլ պարզապես գործերն են ձախողվում, խոստանում է 500 հազար դոլար, դրա հաջորդ օրը բիզնեսում խայտառակ ձախողում է տեղի ունենում, և նա միլիոնատիրոջից վերածվում է հասարակ մարդու:
Արա Վարդանյանը զուգահեռներ անցկացրեց ԱՄՆ-ում կազմակերպվող հեռուստամարաթոնների հետ, որտեղ գրեթե ֆիքսված գումարի 96 տոկոսը հավաքվում է, նույնն է նաև Ֆրանսիայում: ԱՄՆ օրենսդրությունը բանավոր և գրավոր կատարած խոստումը համարժեք է գնահատում, և հետագայում դու կարող ես դատարանի միջոցով հետ ստանալ գումարը: Հայաստանում, նրա խոսքով, բանավոր խոսքը չես կարող վերածել գրավորի, այստեղ մարդկանց մտածելակերպի խնդիր կա:
Այս տարի հեռուստամարաթոնի ծախսերը հասցվել են մինիմումի, ճիշտ այնքան, որքան 1996 թվականին են ծախսել առաջին անգամ իրականցված հեռուստամարաթոնի ժամանակ: Ըստ հիմնադրամի գործադիր տնօրենի` ամբողջ ծախսը մոտ 300.000 դոլարից չի անցնի, ինչը ԱՄՆ-ում չլսված գումար է: Շոու-բիզնեսն էլ նախկինի պես չի հավաքվի: Աշխատել են հնարավորինս կրճատել ծախսերը՝ գումարը ավելի նպատակային ծախսելու համար: Հեռուստամարաթոնի կազմակերպիչները խոստանում են, որ տանը նստած դիտողը հազիվ թե տարբերություններ զգա անցյալ և նախանցյալ տարվա հեռուստամարաթոնների համեմատ: «Իմաստն այն է, որ մենք ուզում ենք հասնել մաքսիմալ հավաքի մինիմալ ծախսերով, միևնույն ժամանակ գումար ծախսելը պարտադիր պայման է, չես կարող դրամահավաք կազմակերպել առանց ծախսելու»,- ասաց Արա Վարդանյանը:
Սիրիայում տեղի ունեցած դեպքերը չեն ազդի մարաթոնի ընդհանուր հասույթի վրա, քանի որ Սիրիայում հիմնադրամի տեղական մարմինը նոր էր սկսել կազմավորվել, բացի այդ, նախանցյալ տարի մոտ 35 հազար դոլար է հավաքվել Սիրիայից, անցյալ տարի ընդհանրապես գումար չի հավաքվել, այս տարի նույնպես չեն պլանավորել, որ կստանան, հակառակը` հիմնադրամը կփորձի օժանդակել: Բացի այդ, հիմնադրամի կողմից ձևավորված ոչ բոլոր տեղական մարմիններն են դրամահավաքի համար, կան տեղական մարմիններ, որոնք ստեղծվում են ժողովրդին որոշ չափով հայրենիքի հետ կապելու նպատակով: «Շատ կարևոր է, որ մարդը եթե անգամ մեկ դոլար նվիրատվություն է տալիս մտածի, որ ինքն այս պրոցեսի մասնակիցն է դառնում, կարևորն այն չէ, թե մարդը ինչքան գումար կտա, այլ այն, որ ինքը մասնակից կլինի»,- ասաց Արա Վարդանյանը: Նա նշեց, որ հիմնադրամի թափանցիկությունն ապահովված է, և բոլորը կարող են հաշվետվությանը ծանոթանալ:
2010-ին, 2011-ին մարաթոնի հասույթն ուղղված էր Լեռնային Ղարաբաղում ջրամատակարարման համակարգի կառուցմանն ու նորոգմանը, ինչը, շատերի դիտարկմամբ, գումարներ լվանալու առավել մեծ հնարավորություն է ընձեռում, բայց դա տնօրենը աբսուրդ համարեց: «Այսօր կես միլիոն բարերար ունենք, իսկ հիմնադրամը միջոց է, որի միջոցով մարդը կարողանում է իր գումարը ճիշտ նպատակաուղղել: Եթե հիմնադրամը քիչ փող է հավաքել, ուրեմն մենք բոլորս վատ հայ ենք, ուրեմն լավ չենք մասնակցում դրան, մեզնից է կախված քիչն ու շատը: Ցավոք, հայերը միավորվում են, երբ կտրուկ ու շատ վատ բան է տեղի ունենում, լավ բանի համար դժվար են հավաքում»,- նշեց Արա Վարդանյանը:
Այս տարի ավարտին են հասցվել Խ. Աբովյանի անվան դպրոցի, Շիրակի մանկապարտեզի, Կապանի հիվանդանոցի,«Սուրբ Աստվածամայր» հիվանդանոցի մեկ հարկի վերանորոգումը, Նորքի ծերանոցի երկու հարկի վերանորոգումը, Գիշի դպրոցի նորոգումը Ղարաբաղում, բազմաթիվ ջրատարների նորոգումն ու կառուցումը Ղարաբաղում, կան մի շարք ծրագրեր, որոնք ընթացքի մեջ են:
