Հայաստանում ակտիվ հասարակությանը զվարճացրել կամ զարմացրել է, իսկ միգուցե ապշեցրել է պատգամավոր, օլիգարխ Սամվել Ալեքսանյանի դեսպան նշանակվելու մասին լուրը, որը Հայաստանի իշխանությունները առայժմ թողնում են առանց մեկնաբանության: Եվ սա, ի դեպ, հիմք է տալիս ավելի ու ավելի իրական համարելու այս լուրը:
Սակայն իրականության և իրատեսականության հիմքերը իշխանությունների լռության մեջ չեն, այլ խոսքերի: Հայաստանի դիվանագիտական կորպուսի աշխատանքներից դժգոհել էր Հովիկ Աբրահամյանը՝ անարդյունավետ գնահատելով նրանց կողմից ներդրումների ներգրավումը: Իսկ ի՞նչ պետք է անել ներդրումներն ավելի արդյունավետ ներգրավելու համար: Դե, իհարկե, պետք է նշանակել դեսպաններ նրանց, ովքեր Հայաստանի տնտեսության տերն ու տիրականն են: Ահավասիկ՝ Սամվել Ալեքսանյանին:
Եկեք պատկերացնենք մի վիճակ, երբ որևէ դեսպան ուզում է ներդրումներ ներգրավել Հայաստան: Բնականաբար, նրան պետք է հարցեր տան Հայաստանի տնտեսության մասին: Իսկ այդ տնտեսությունը բաժանված է անձանց միջև, որոնց հարցում այդ դեսպանները ոչ մի իրավասություն կամ կոմպետենտություն չունեն: Ի՞նչ պիտի ասեն դեսպանները նորդրողներին, եթե չգիտեն, թե ինչին կհամաձայնվի կամ չի համաձայնվի տվյալ ոլորտում մենատեր օլիգարխը:
Ամենավառ վկայությունը Կարֆուրի հարցն է, որը գալիս-գալիս, սակայն այդպես էլ տեղ չի հասնում: Սամվել Ալեքսանյանը կարողացավ տարիներ շարունակ փակել Կարֆուրի մուտքը Հայաստան, և հիմա պատկերացրեք, թե ինչ ճակատագիր կարող է սպառնալ բոլոր այն ներդրումներին, որ կփորձեն բերել դեսպանները, եթե Կարֆուրի նման հսկայի առաջ Ալեքսանյանը կարողացավ նման խոչընդոտներ հարուցել, բնականաբար՝ ոչ առանց իր օլիգարխ ընկերների, քավոր-սանիկների:
Պարզ է, չէ՞, որ Կարֆուրի տրամաչափից փոքր ներդրումային ծրագրերի դեպքում ընդհանրապես ծիծաղելի է մտածել, որ ինչ-որ բան կարող է Հայաստան գալ առանց օլիգարխ ընկերների, քավոր-սանիկ, խնամի-ծանոթ-բարեկամների: Պարզապես պետք է դեսպանատների աշխատանքներից դժգոհել, որպեսզի տեղ բացվի նաև դեսպանատների օլիգարխիզացիայի համար: Այսինքն՝ կամ օլիգարխները կնշանակվեն դեսպաններ, որպեսզի անմիջականորեն պայմանավորվեն Հայաստան եկող որևէ ներդրումային ծրագրի փայերի շուրջ, կամ էլ օլիգարխների ներկայացուցիչները կնշանակվեն դեսպաններ՝ այդպիսով Հայաստանի դիվանագիտական առաքելությունները կվերածվեն օլիգարխների առևտրային ներկայացուցչությունների:
Դե, դա նաև տրամաբանական կլինի, քանզի եթե պետությունը լիովին նրանց ենթակայության տակ է, ապա բնական է, որ վաղ թե ուշ այդ ենթակայության տակ պետք է անցնեին նաև դեսպանատները:
Եվ այս տեսանկյունից Սամվել Ալեքսանյանի դեսպանացումը Հայաստանի տնտեսական և քաղաքական գործընթացների տրամաբանական շարունակությունն է, նոր կառավարությամբ Հայաստանում ռեսթարթ արված տրամաբանության շարունակությունը: Հովիկ Աբրահամյանը հենց այնպես բաներ չի ասում, հենց այնպես հավասար պայմաններ չի խոստանում օլիգարխներին: Հայաստանի դեսպանատները նրանց միջև կբաժանվեն հավասարաչափ՝ որպես, այսպես ասած, տնտեսական հարթակ, որի միջոցով օլիգարխները կարող են գործընկերներ գտնել և պայմանավորվել նրանց հետ Հայաստանում ներդրումների շուրջ:
Զուտ այդ իմաստով Հայաստանն, իհարկե, վիճակագրական առաջընթաց կարձանագրի, և ԱՎԾ-ն կազդարարի, որ ներդրումները Հայաստանում աճել են: Սակայն այս ամենը՝ Հայաստանը քրեաօլիգարխիկ համակարգի մեջ առավել խորը թաղելու հաշվին, նրանց նորանոր պետական լծակներ տրամադրելու հաշվին: Ընդ որում, կարելի է նույնիսկ դեսպանատները դնել աճուրդի հայաստանյան օլիգարխների շրջանում: Այդպես նաև բյուջեն կհամալրվի:
Լուսանկարը՝ emedia.am-ի