«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Կիևում բնակություն հաստատած հայ տաղանդավոր գեղանկարիչ Բորիս Եղիազարյանը:
– Պարոն Եղիազարյան, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը երեկ շնորհավորական ուղերձ հղեց Ուկրաինայի նորընտիր նախագահ Պյոտր Պորոշենկոյին: Ղրիմի բռնակցմանը հաջորդած Պուտին-Սարգսյան հեռախոսազրույցից, ՄԱԿ ԳԱ-ում ուկրաինական բանաձևի հայաստանյան քվեարկությունից հետո հայ-ուկրաինական հարաբերությունները սառնության խորը փուլ են թևակոխել, և տեսակետներ էին հնչում, թե Ուկրաինան սպասում է պաշտոնական Երևանի որևէ մեսիջի: Սա՞ էր այն արձագանքը, ինչին սպասում էր Կիևը: Կարելի՞ է համարել, որ հայ-ուկրաինական հարաբերություններում գոյություն ունեցող խնդիրը լուծված է:
– Ուկրաինայում դեռ արձագանքներ չկան այս առնչությամբ, բայց ամեն դեպքում սա դրական հայտարարություն էր, հայ-ուկրաինական հարաբերությունների համար դրական էր այն, որ Սերժ Սարգսյանը համարձակվեց շնորհավորել: Ուկրաինացիները հասկանում են նաև, որ այս հարցում որոշիչ է եղել նաև Ռուսաստանի ազդանշանն այն մասին, որ պատրաստ է համագործակցել, այսինքն՝ ենթադրվում է, որ Պուտինը չի արգելել շնորհավորել Պորոշենկոյին: Բայց չեմ կարող չասել՝ դրական էր, որ Սերժ Սարգսյանը առաջին շնորհավորողներից մեկն էր:
Պարզապես այստեղ զուգահեռաբար ես տեսնում եմ մեկ այլ բարդություն, վտանգավոր խաղ Պուտինի կողմից՝ հայերին ներգրավելու հակամարտություններում: Այս վտանգավոր խաղը շարունակվում է: Եթե տեղյակ եք, այստեղ՝ Դոնբասում, ոչ թե ահաբեկիչների խմբեր են մտնում և պարզապես հանցագործություններ կատարում, այլ Դոնբասում մեծ պատերազմական գործողություններ են, ռուսական խմբավորումները մտնում են զորքով, նրանք հիմնականում չեչեն ահաբեկիչներ են: Այսօր հեռուստատեսությամբ մեկ այլ հայտարարություն հնչեց, որ բացի չեչեններից՝ այդ պրոռուսական խմբերի շարքերում կան նաև հայեր: Չգիտեմ՝ որքանով է ճիշտ այդ հայտարարությունը: Հետաքրքրական է, որ մինչ այժմ նման հայտարարություն երբևէ չի եղել, և ուկրաինացիները նման հայտարարությունները առանց ճշտելու չեն անում:
Ցավոք սրտի, ես կարծում եմ՝ Պուտինը շատ կեղտոտ պատերազմ է սկսել. բացի չեչեններից՝ որոշել է շրջանառության մեջ դնել հայերի անունը: Իսկ այսպիսի բաները հենց այնպես չեն արվում: Պուտինը շատ լավ գիտի, որ Ուկրաինայում հայերի նկատմամբ սեր ու հարգանք կա, կես միլիոն հայություն կա Ուկրաինայում, և Սերգեյ Նիգոյանն առաջինն էր, ով զոհվեց հանուն Ուկրաինայի. սա սուրբ պատմություն դարձավ ուկրաինացիների համար: Սրանք կեղտոտ քայլեր են, որոնք արվում են հայերի նկատմամբ՝ ստեղծելով այնպիսի պատկեր, թե Ուկրաինայի դեմ կռվում են երկու ազգի հանցագործներ՝ չեչեններ և հայեր:
Ես հույս ունեմ, խնդրում եմ, դիմում եմ շատուշատ հայերի անունից, որ Հայաստանում հարց բարձրացվի, որ ՀՀ-ն հանդես գա հայտարարությամբ առ այն, որ Հայաստանից հայազգի հանցագործներ չեն ուղարկվում Դոնբաս, քանի որ դա ընդամենը կեղտոտ խաղ է: Մի կողմից՝ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը, որը դրական է, մյուս կողմից՝ նման բացասական տեղեկությունները:
– Հայ համայնքն ինչպե՞ս է իրեն դրսևորել ընտրություններին, ո՞ր թեկնածուի կողմն է եղել հիմնական հակվածությունը:
– Չեմ կարող ասել, չունեմ այդպիսի փաստեր, որովհետև հայերի միությունը հանդես չի եկել հայտարարությամբ, չի ցուցաբերել կոնկրետ վերաբերմունք, սակայն հայերի միությունը, բնական է, այս դեպքերից հետո նոր ղեկավարություն պետք է ընտրի: Հայերի միությունը, Ուկրաինայի հայ համայնքը պետք է ենթարկվի կառուցվածքային փոփոխությունների՝ նաև ղեկավար անհատների իմաստով:
– Նորընտիր նախագահի հետ հայ համայնքն ի՞նչ կապեր է ունեցել, և ըստ Ձեզ՝ այժմ ինչպե՞ս կդասավորվի հայ համայնքի ճակատագիրն Ուկրաինայում:
– Ես կարծում եմ, որ Ուկրաինայի հայությունը, ինչպես պարզվեց՝ հիմնականում ամբողջ Ուկրաինան, Պորոշենկոյի մեջ տեսնում է այն մարդուն, ով զուսպ է, խելացի, այնքան խելացի, որ կկարողանա ճիշտ քաղաքականություն վարել: Հայերը Պորոշենկոյից չպետք է վախենան, նա շատ խելացի, հավասարակշռված մարդ է, և կարծում եմ, որ նա շատ լավ հարաբերություններ կձևավորի հայ համայնքի հետ:
Ես չգիտեմ՝ նախկինում կապեր եղե՞լ են, թե՞ ոչ: Ամենայն հավանականությամբ՝ ոչ, որովհետև Պորոշենկոն չի եղել կուսակցական առաջնորդ, եղել է անհատ քաղաքական գործիչ, որը միշտ եղել է առաջադեմ մտածողությամբ, եվրաինտեգրման կողմնակից քաղաքական գործիչ: Հայ համայնքը, իբրև միավորում, ոչ ոքի հետ կապեր չի ունեցել՝ բացի այն ժամանակ Յանուկովիչի շրջապատի որոշ անձանց հետ մտերմությունից, ցավոք սրտի:
– Անդրանիկ Մանուկյանը ևս կապեր ուներ Յանուկովիչի իշխանության ներկայացուցիչների հետ: Նոր իշխանության հետ հին դեսպանը կարողանալո՞ւ է հարաբերվել:
– Ես այդ մասին խոսել եմ: Ես ոչ թե Անդրանիկ Մանուկյան անձի դեմ որևէ բան ունեմ, այլ կարծում եմ, որ նոր իշխանությունների հետ նոր դեսպան պետք է վարի ՀՀ քաղաքականությունը. սա կլինի դիվանագիտական ճիշտ քայլ: Իմ անձնական կարծիքով՝ նոր իշխանությունների հետ հարաբերությունների առողջացման առաջին քայլը պետք է լինի նոր դեսպանի նշանակումը, որը կվարի նոր դիվանագիտական հարաբերություններ: