ՀՀԿ համագումարի իր ելույթում Սերժ Սարգսյանն անդրադարձավ «դասական երկբևեռ» համակարգի ձևավորման հեռանկարին, այն փաստացի հռչակելով որպես իշխանությունների առաջնահերթություն: Ընդ որում` Սերժ Սարգսյանն այս մասին խոսում էր քաղաքական համակարգի, այսպես ասած, մոդեռնիզացման կոնտեքստում:
Այն, որ իշխանություններն, ըստ էության, արդեն մի քանի տարի է նպատակային զբաղված են հենց նման համակարգի ձևավորմամբ, ակնհայտ է: Այս գործընթացը տեղի է ունենում հարաբերական հաջողություններով, տեղատվությաբ և մակընթացությամբ ուղեկցվելով, երբեմն արագանալով, իսկ երբեմն դանդաղելով: Սակայն գործընթացն ակնհայտ է, և պետք է ասել, որ այն հանդիսանում է Հայաստանի, այսպես ասած, քաղաքական կյանքի առանցքային խնդիրը, որի սպասարկմանն են ուղղվում այս համակարգի հետ հաշվարկային ելակետեր ունեցող հարակից բոլոր գործընթացները՝ կամա, թե ակամա: Երկբևեռի երկրորդ բևեռը, ըստ այսպես ասած մտահղացման կամ պատկերացումների, ԲՀԿ-ն է, համենայնդեպս` առայժմ: Բոլորովին պետք չէ բացառել, որ ժամանակի ընթացքում ԲՀԿ-ն տրանսֆորմացվի և դառնա բոլորովին այլ բևեռի կորիզ, լիովին այլ բովանդակությամբ և փաթեթավորմամբ:
Ներկայումս մի փուլ է, երբ ընթանում է, այսպես ասած, ԲՀԿ-ի միջոցով դաշտը մաքրելու գործընթաց, երբ կչեզոքացվեն, մարգինալ կհռչակվեն մյուս բոլոր ուժերը, որոնք կարող են թեկուզ աղմկել և խանգարել գործընթացին հաջորդ փուլերում: Քառյակի նախաձեռնությունն, ըստ էության, հենց այդ ֆիլտրացիայի նպատակն է հետապնդում: ԲՀԿ-ն մի կողմից կատարում է յուրօրինակ բուֆերի դեր՝ քանի դեռ դաշտը լիովին մաքրված և ցանկապատված չէ այնպես, որ ոչ ոք չկարողանա մուտք գործել այնտեղ, մյուս կողմից` կայանում է որպես իշխանական երկրորդ բևեռ: Ըստ էության, Սերժ Սարգսյանը համագումարային իր ելույթում հայտարարում էր կամ ակնարկում էր ԲՀԿ-ին, որ քանի դեռ երկրորդ բևեռը կայացած չէ, քանի դեռ «դասական» իմաստով երկբևեռություն չկա, ՀՀԿ-ն մտադիր չէ իշխանություն զիջելու մասին մտածել:
Խնդիրն այն է, որ ՀՀԿ-ի համար «Բարգավաճ Հայաստանը» դեռևս վստահելի «կես» չէ: Վստահելի չէ մի քանի առումով: Նախ` Սերժ Սարգսյանն ու ՀՀԿ-ն ինքնին չեն վստահում, որ Գագիկ Ծառուկյանը բավականաչափ կանխատեսելի ու վերահսկելի է` նրա հետ իշխանության դե յուրե լծակների փոխատեղում, փոխանակում իրականացնելու համար, այսինքն` «դասական» խաղ խաղալու, մյուս կողմից` այդ անվստահությունը ոչ թե միայն հենց Ծառուկյանի անձի հանդեպ է, այլ նաև նրա կարողությունների` և՛ կազմակերպական, և՛ ֆինանսական: Այսինքն` վստահություն չկա, որ ԲՀԿ-ն կկարողանա անվերապահ պահել բևեռի կարգավիճակը և չստեղծել կոլապսային իրավիճակ, երբ իշխանությունը զիջվում է ԲՀԿ-ին, սակայն պարզվում է, որ իրականում ԲՀԿ-ն գտնվում է այլ ազդեցությունների տիրույթում՝ կամ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, կամ Ռոբերտ Քոչարյանի: Քանի դեռ վերջնականապես հստակ չէ, որ Ծառուկյանն իր հարաբերությունները լիովին պարզել է առաջին և երկրորդ նախագահների հետ, Սերժ Սարգսյանի ու ՀՀԿ-ի համար իշխանությունը պահելը առավել քան հրատապ և անհրաժեշտ է դառնում:
Մի կողմից` իշխող համակարգի համար այլևս շատ դժվար է առանց, այսպես ասած, «այլընտրանքի», այսինքն` առանց կիսվելու և այդպիսով բուֆեր ձևավորելու, մյուս կողմից` իհարկե, այդ գործընթացը ռիսկային է, նույնիսկ աննախադեպ ռիսկային է, որովհետև այդ բևեռը չձևավորված, ձևավորման փուլում գտնվելու ընթացքում կարող է և հայտնվել լրիվ այլ հունի մեջ, և այս առումով իրավիճակն ունի առավել մեծ վերահսկելիության անհրաժեշտություն, քան, ասենք, մի քանի տարի առաջ, երբ ըստ էության երկբևեռ խաղը դեռևս չէր սկսվել կամ նոր-նոր էր սկսվում: Սակայն, անհրաժեշտ է երևի թե հստակեցնել, որ երկբևեռ խաղ ասվածի էությունը, որ հռչակում է ՀՀԿ-ն, բորոլովին այն չէ, երբ կսահմանվի հերթափոխ դե յուրե իշխանության ղեկին և հերթով կփոխանցեն այդ ղեկը միմյանց:
Խնդիրն այստեղ ընդամենը իշխանավարման ռեժիմի, այսպես ասած, լիցքաթափումն է, երբ կներդրվի հասարակական ճնշումները կառավարելու ավելի կայուն համակարգ: Դա ենթադրում է, որ երկրորդ բևեռի, այսպես ասած, վերջնական կայացումից հետո իշխանությունը, այսինքն` ՀՀԿ-ն, ըստ էության իրեն թույլ կտա արդեն առավել ազատ մրցակցություն սահմանել, այսպես ասած, ընտրական փուլերում: Այսինքն` այլևս չի լինի կենաց ու մահու պայքար և որևէ ողբերգություն չեն տեսնի, եթե օրինակ` ընտրություններում հաղթի մյուս բևեռը, տվյալ դեպքում` հարաբերականորեն կամ պայմանականորեն, ասենք, ԲՀԿ-ն, համենայնդեպս` մինչև այժմ գոնե ԲՀԿ-ն: Միևնույն է` այդ դեպքում ներտնտեսական ստատուս քվոյի առանցքային փոփոխություններ չեն լինի, այսինքն` պաշտոնով չի որոշվի կապիտալի պաշտպանությունը, քանի որ կայացած երկբևեռությունը հուսալի պատնեշած կլինի այդ համակարգը հասարակական «ոտնձգություններից»:
Սա, ըստ էության, ներկայիս գործող մոդելից, համեմատական կարգով իհարկե, կարող է, այսպես ասած, առավել մոդեռն դիտվել: Բայց դա միայն հարաբերականության մեջ, որովհետև խորքային առումով այդ մոդելը պետության ու հասարակության համար առավել վտանգավոր է լինելու՝ ապահովելու է իշխանության առավել ցիվիլ և դրանով հանդերձ առավել կարծր մի համակարգ: Գրեթե նման շատ թրիլլերներում պատահող կերպարների՝ այն մանյակներին, որոնք արտաքինից կարող են մտավորական տպավորություն թողնել և նույնիսկ բարդ հոգեբանական զրույցներ վարել, բայց իրականում հանդիսանում են չափազանց դաժան և սառնասիրտ մարդասպաններ, և որոնց համար հենց այդ արտաքին «դասականությունն» է հանդիսանում նաև գլխավոր պաշտպանիչ և խաբուսիկ՝ շեղող շերտը:
