Երբ ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացում ինչ-որ բեկումնային հանգրվան է լինումծ մեր հասարակական-քաղաքական շրջանակներն ինքնաբերաբար լարվում են: Լարվածության պատճառը հասկանալի է. մենք՝ բոլորս, սպասում ենք, մտահոգվում ենք, որ կարող են պարտադրվել կարգավորման մեզ համար անցանկալի տարբերակներ: Սակայն այս իրողությունը մի տեսակ անհասկանալի է:
Ինչի՞ մասին է խոսքը, երբ Հայաստանի Հանրապետությունը վաղուց ի վեր ընդունել է այն տարբերակները, որոնք կրում են «Մադրիդյան սկզբունքներ» անվանումը: Չէ՞ որ ինչ դետալային փոփոխություններ էլ լինեն այդ սկզբունքներում, դրանք ինքնին չեն բխում Հայաստանի և Ղարաբաղի պետական, ռազմավարական շահից: Եվ անհասկանալի է, թե ինչու ենք ժամանակ առ ժամանակ լարվում, երբ լինում է կարգավորման ինչ-որ նախանշանային հանգրվան:
Մենք պետք է միշտ լարված լինենք, լարված լինենք այն պարզ պատճառով, որ Մադրիդյան կոչվող սկզբունքներն ընդունվել են Հայաստանի կողմից: Եվ եթե այդքանից հետո մենք ժամանակ առ ժամանակ ենք լարվում, ապա դա նշանակում է, որ Հայաստանի հասարակական-քաղաքական միտքը, մեծ հաշվով, ոչ թե բանականությամբ, այլ ուղղակի բնազդով է վերաբերվում ղարաբաղյան կարգավորմանը՝ ժամանակ առ ժամանակ արթնացող ինքնապաշտպանական բնազդով: Այլապես մենք մտահոգվելու բան ունենք ինքնին, որովհետև համաձայնություն ենք տվել այնպիսի սկզբունքների, որոնք սկզբունքորեն դամոկլեսյան սրի նման են կախված մեր պետականության գլխին:
Եվ դրանից բացի, այդ ժամանակ առ ժամանակ մտահոգվելու առումով անհասկանալի է նաև այն, որ մենք պետք է միշտ մտահոգված լինենք մեր ռեսուրսային դատարկության առումով: Ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացում Հայաստանն այսօր մասնակցում է գրեթե զրոյական ռեսուրսով, հույսը դնելով կա՛մ ԱՄՆ, կա՛մ Ռուսաստանի, նրանց միջև հակասությունների վրա: Հայաստանն այլ բան անել չի կարող, որովհետև չի կարողացել այս տարիների ընթացքում ձևավորել այն, ինչը նրան ուժ ու կարողություն կտար Ղարաբաղի հարցում վարել իրապես արդյունավետ ու հեռանկարային դիվանագիտություն: Խոսքը ժողովրդավարական հասարակարգի մասին է, որը Հարավային Կովկասում, և հատկապես Ադրբեջանի համեմատ, կլիներ քաղաքակրթական օազիս: Եվ այդ իրողությունը, ավելի ճիշտ՝ այդ օազիսի բացակայությունը մեզ պետք է մտահոգի մի՛շտ, ոչ թե ժամանակ առ ժամանակ:
Վաղուց ժամանակն է կարգավորմանը վերաբերվել բանականությամբ, ոչ թե բնազդով: Կարգավորումը այս կամ այն քաղաքում հանդիպումները չեն, այլ այդ հանդիպումների միջև ընթացող պրոցեսները Հայաստանում, Ադրբեջանում, Ղարաբաղում: Եվ եթե մենք այդ պրոցեսների որակով և դինամիկայով չենք կարողանում զգալիորեն առաջ անցնել, ապա անկախ կանգառներից, մենք գործընթացը տանուլ ենք տալիս: Սա պարզ իրողություն է, որը հասարակական-քաղաքական դաշտում երևի թե աքսիոմատիկ ճշմարտություն պետք է լիներ վաղուց: