Ովքեր փորձում են ընտրությունների ժամանակ ԱԺ պատգամավոր, հայտնի գործարար Սամվել Ալեքսանյանին և ինձ սիրաշահելու համար ծեծ ու ջարդով, ընտրակեղծիքով ձայներ կորզել իշխանության օգտին` մեր կամքից դուրս են: «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանի ղեկավար Դավիթ Օհանյանը:
– Պարոն Օհանյան, Երևանը նոր քաղաքապետ ունի: Կարո՞ղ եք համեմատել Կարեն Կարապետյանի և Գագիկ Բեգլարյանի գործունեությունը:
– Իմ գնահատականը կլինի սուբյեկտիվ գնահատական, որովհետև, վերջին հաշվով, գնահատականը տալիս է երևանցին: Գիտեք, որ ընտրությունների ժամանակ «Հանրապետական» կուսակցությունը ուներ կոնկրետ ծրագիր` ի դեմս ընտրված քաղաքապետ Գագիկ Բեգլարյանի: Հիմնական ծրագրերի դրույթներն էին «Կանաչ Երևան» և «Բարեկարգ Երևան»: Գագիկ Բեգլարյանի քաղաքապետ ընտրվելուց հետո մեր գործունեության հիմնական ուղղությունները եղել են այդ երկու ծրագրերը, ինչի արդյունքներն այսօր անզեն աչքով էլ տեսանելի են, որ իրականում այդ ուղղությամբ շատ աշխատանքներ իրականցվեցին:
Ես մասնավորապես կանդրադառնամ Մալիաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանին: Ասեմ, որ 1.5 տարի ընկած ժամանակահատվածում մեր վարչական շրջանում կարող եմ նաև լուսանկարները ցույց տալ, որ Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանում բարեկարգվեցին 13 բակ: Տեղադրվեցին խաղային համալիրներ, նստարաններ, և էլի շատ աշխատանքներ կատարեցինք` լուսավորություն բազմաբնակարան շենքերի բակերում, ասֆալտապատման աշխատանքներ: Մեծ կարևորություն տվեցինք նաև կանաչապատման աշխատանքներին: Այդ ուղղությամբ ևս մասնավորապես մեր վարչական շրջանում շատ աշխատանքներ տարանք ընդ որում` ոչ միայն կենտրոնական փողոցներում, այլև նաև բակային տարածքներում: Ձեզ ցուցադրված լուսանկարներում արդեն երևում են, թե կանաչապատման և ծաղկապատման ինչ աշխատանքներ են տարվել: Մասնավորապես «Եռաբլուրի» դիմացի ճանապարհային հատվածը կանաչապատվեց մեր կողմից, եռաբլուր տարվող ճանապարհը ամբողջությամբ, բայց այստեղ արդեն կար բարեգործ, բարերար ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանի աջակցությունը:
Այս աշխատանքները շարունակվում են, որովհետև, նորից եմ ասում, մեր հիմնական ծրագրային դրույթները այդ երկուսը դրվեց քաղաքապետ Գագիկ Բեգլարյանի կողմից և այսօր շարունակվում են նոր քաղաքապետ Կարեն Կարապետյանի կողմից: Իսկ Կարեն Կարապետյանի ուշադրության կենտրոնում այսօր համատիրություններն են` բազմաբնակարան բնակելի շենքերը: Ավելին` սա մեր ամենացավոտ խնդիրներից մեկն է: Պետք է ասեմ, որ ինքս աշխատելով 15 տարի արդեն տեղական ինքնակառավարման մարմիններում, այսինքն` ստեղծման առաջին իսկ օրվանից, քաջատեղյակ եմ բոլոր հիմնախնդիրներին, և ցավոք, այդ կառույցը` համատիրությունները, որպես այդպիսին, մեզ մոտ ստեղծվեցին, բայց բավարար հիմքերի վրա չեն, և այսօր կայացած համարել համատիրությունները` ճիշտ չի լինի: Մենք այստեղ ունենք լուրջ և շատ խնդիրներ: Քաղաքապետի կողմից նաև կառուցվածքային առումով վարչական շրջաններին տրվող լիազորություններն են ընդլայնվել: Դուք գիտեք, որ դեռ երկու տարին էլ չի բոլորել Երևան քաղաքի մասին տրված օրենքով լիազորությունների, և միանշանակ ասել, որ այդ օրենքը այսօր կայացած է, իհարկե, ոչ: Մենք այստեղ էլ այսօր ունենք բավականին շատ խնդիրներ: Ամեն ինչ երևում է աշխատանքի ընթացքում, և ահա դեռ երկու տարին չբոլորած` այդ օրենքում մենք նույնպես ունենք օրենքների փոփոխությունների ենթարկման դրույթներ:
– Բնակիչներն էլ դժգոհում են նրանից, որ թեև իրենք համատիրության գումարները վճարում են, բայց բակային բարեկարգումները ընտրություններից ընտրություն են իրականացվում:
– Ասեմ ոչ բոլորն են վճարում: Նաև ասեմ` ինչու չեն վճարում, որովհետև համատիրությունների կողմից կոնկրետ աշխատանքներ շենքի վրա չեն կատարվում: Բայց մենք էլ այսօր գիտենք, որ շատ չնչին գումարներ են այսօր հավաքագրվում համատիրությունների կողմից, և շատ հաճախ փոքր համատիրություններում դա ընդամենը կբավարարի նրանց աշխատավարձին և հարկային իրենց պարտավորություններին: Այսինքն` ֆոնդային և կառավարման գումարներ չեն գոյանում: Եվ սա է հիմնական պատճառը, որ մենք ամեն տարի փորձում ենք օգնել համատիրություններին և՛ շենքերի բարեկարգման աշխատանքներում, և՛ առհասարակ բակային տարածքների բարեկարգման աշխատանքներում, որտեղ որ դրա հնարավորությունը կա: Ես` որպես վարչական շրջանի ղեկավար, ընդունում եմ նաև բնակիչների այն դժգոհությունը, որ իրենք չեն վճարում համատիրության գումարները, որովհետև շենքերի վրա աշխատանքներ չեն կատարվում: Սակայն մենք այսօր փորձում ենք օգնել թույլ համատիրություններին, որ կայանան: Այսօր քաղաքապետը մեծ ուշադրություն դարձնելով համատիրությունների խնդրին` նաև փորձում ենք նոր եկամուտների աղբյուրներ փնտրել, որով կկարողանան համատիրությունները իրնց գործունեությունը էլ ավելի արդյունավետ իրականացնել: Համատիրություների մասին նաև նոր օրենք է մշակվում:
– Պարոն Օհանյան, Հայաստանում սոցիալական խնդիրները շարունակում են ահագնանալ. այս առումով Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանը ի՞նչ առաջնային խնդիրներ ունի:
– Մեր վարչական շրջանը սոցիալական առումով այդքան էլ լավ պատկեր չունի ի սկզբանե, որովհետև շրջանը ինքը բազմաբնակարան շենքերի առումով 25-35 տարվա պատմություն ունի, և այստեղ կենտրոնացվել են դեռ կոմունիստական շրջանում աշխատող հիմնարկ-ձեռնարկությունների բանվորական մասը: Բայց ի պատիվ մեզ` դեռ անկախացման տարիներից հետո` 90-ական թվականներին, վարչական շրջանում ձևավորվեցին տոնավաճառներ, և երբեմն վարչական շրջանը անվանում ենք առևտրական շրջան: Բավականին շատ մարդիկ իրենց աշխատանքի տեղը գտան տոնավաճառներում, շուկաներում: Եվ ի պատիվ մեզ` այստեղի բնակիչ է համարվում նաև ԱԺ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանը, ում հետ մենք միասին ուս ուսի տված բավականին շատ աշխատանքներ ենք տանում, և բազմաթիվ աշխատատեղեր են ստեղծվում Սամվել Ալեքսանյանի կողմից: Ավելին` ովքեր ցանկանում են ունենալ աշխատանք, ուղղորդել դեպի այդ աշխատատեղերը, և կարծես թե վատ չի ստացվում: Ինչ վերաբերում է այսօրվա վիճակին` ես կարծում եմ, որ դա ոչ միայն Հայաստանում է, այլ գնաճը տարված է ամբողջ աշխարհում: Ես կարծում եմ, որ մենք պետք է դիմակայենք այս մարտահրավերներին: Փորձում ենք, որ ավելի մեղմացնեք: Բայց նորից եմ կրկնում, որ մեզ մոտ հիմնականում մեծ օգնություն է ցուցաբերում Սամվել Ալեքսանյանը` մարդկանց աշխատատեղեր առաջարկելով:
– Առանց Սամվել Ալեքսանյանի հովանավորության` այս համայնքի գոյությունը ինչպե՞ս եք պատկերացնում: Գաղտնիք չէ, որ նա մանկապարտեզներ է հովանավորում, ինչպես նշեցիք սոցիալական հարցեր է լուծում: Ի՞նչ եք կարծում` կգա՞ մի օր, որ Սամվել Ալեքսանյանի ծառայությունների կարիքը համայնքը էլ չի ունենա:
– Գիտեք, բարեգործությունը լավ բան է, ես միայն ողջունում եմ: Եվ փառք ու պատիվ Սամվել Ալեքսանյանին, որ նա կամավոր այս բարեգործությունները անում է: Տեսեք, վարչական շրջանի 3 նախադպրոցական ուսումնական հաստատություններ հովանավորվում են Սամվել Ալեքսանյանի կողմից: Դա պատահական ծրագիր չէր, մենք դա քննարկել ենք Սամվել Ալեքսանյանի հետ միասին և գործող 24 նախադպրոցական հաստատություններից 3-ը դարձրեցինք բարեգործական հիմունքներով: Ավելին` հիմնականում այն նախադպրոցական ուսումնական հաստատությունները, որոնք ավելի շատ խմբաքանակներ, երեխաներին տեղավորելու տեղեր ունեն: Բացի այդ ծրագիրը, մենք Սամվել Ալեքսանյանի հետ միասին իրականացնում ենք էլի մի շարք ծրագրեր, որոնք որ վարչական շրջանի և քաղաքապետարանի պարտադիր լիազորությունների մեջ չեն: Օրինակ` միջթաղամասային սպորտային մրցաշար ենք անցկացնում ամեն տարի, որը արդեն ավանդույթ է դարձել: Նախ մենք ցանկանում ենք, որ ֆուտբոլը զարգանա, համագործակցում ենք ՀՖՖ-ի նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանի հետ: Իսկ ամենակարևորը` այստեղ մեր շփումն է ժողովրդի հետ: Մենք փորձում ենք բոլոր հանդիպումներին` և պարոն Ալեքսանյանը, և ես մասնակցենք ու ներկա լինենք, շփվենք մասնակիցների, ժողովրդի հետ: Ֆուտբոլային մրցանակակիրների համար նաև մրցանակներ ենք սահմանել, իսկ այն թաղամասը, որը ստանում է այդ դրամական մրցանակը, օգտագործում են իրենց թաղամասերում այս կամ այն խնդիրները լուծելու համար: Ձևավորված են մշակութային միջոցառումներ, որոնք մենք ևս իրականացնում ենք Սամվել Ալեքսանյանի հետ: Այս տարվանից սկսած նաև այդ ծրագրերը ավանդույթ կդարձնենք: Մենք ցանկանում ենք, որ այստեղ ռազմահայրենասիրական, հայրենասիրական ոգին աշակերտների մոտ զարգանա տարբեր տեսակի ծրագրերով: Արդեն մեկնարկը եղել է Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում և հայտարարվել, որ վարչական շրջանի բոլոր դպրոցներում այս ծրագիրը իրականացվելու է: Հաջորդը մարտի 1-ին կլինի Դանիել Վարուժանի անվան 89 դպրոցում: Մենք ևս կմասնակցենք պարոն Ալեքսանյանի հետ: Իսկ աշակերտներին և ուսուցիչներին անձամբ կպարգևատրի պարոն Ալեքսանյանը: Բոլոր աշխատանքները այնքան ակնառու են և վարչական շրջանի բնակիչների կողմից տեսանելի, որ ուղղակի բոլորը ողջունում են, և օգտվելով առիթից ողջ մեր վարչական շրջանի բնակիչների անունից կրկին անգամ շնորհակալություն եմ հայտնում պարոն Ալեքսանյանից այս բարեգործությունները վարչական շրջանում իրականացնելու համար:
– Դուք նշեցիք, որ ձեր վարչական շրջանում բնակիչները իրենց սոցիալական խնդիրները հիմնականում լուծում են առևտրի միջոցով: Ավելին` փողոցային առևտրի ամենահիմնական գոտին Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքն է համարվում, սակայն վերջերս քաղաքապետարանը կանխարգելիչ միջոցառումներ իրականացրեց, և ամենամեծ հարվածը ձեր համայնքը ստացավ: Չե՞ք կարծում, որ համատարած չքավորության պայմաններում այս վերջնագիրը ժամանակավրեպ էր, և այս քայլերը պետք է արվեին սահուն և էվոլյուցիոն ճանապարհով:
– Ես չեմ հասկանում, թե աղմուկը որտեղից է գալիս, բայց ասեմ, որ սա նորություն չէ: Բացօթյա առևտուր ասվածը կանոնակարգվում է ՀՀ-ում առևտրի և ծառայությունների մասին օրենքով, և բառացիորեն ներկայացված է որ ապրանքներն են թույլատրելի բացօթյա առևտուր կազմակերպելու համար: Եվ եթե կգտնեք մի այնպիսի տեղ, որտեղ օրենքով նախատեսված ապրանքները արգելվում են որևէ մեկի կողմից` ես ուղղակի բացառում եմ, նման բան չի եղել և չի կարող լինել:Ինչումն է խնդիրը: Ես աշխատելով 15 տարի համակարգում, ընդ որում` 12 տարի ես այս նույն վարչական շրջանում աշխատել եմ առևտրի բաժնի պետ, ամեն անգամ, ամեն տարի մենք փորձել ենք բացօթյա առևտուրը կանոնակարգել: Օրինակ էլ բերեմ` 97թ.-ին, երբ արգելեցինք հացի վաճառքը, մեծ աղմուկ բարձրացավ, թե այդ մարդկանց աշխատանքից զրկում ենք: Բայց հավատացեք, որ ոչ մեկին աշխատանքից չենք զրկել: Ես ինքս այդ ժամանակ հացի առևտրով զբաղվողներին ուղղորդեցի շուկա մթերքի, մրգի վաճառքով զբաղվելու: Այսինքն` այդ աշխատանքները միշտ եղել են շարունակական: Մեր վարչական շրջանը համարվել և համարվում է առևտրական: Սակայն շուկաները բավարար են, որպեսզի մարդիկ շուկաներում առևտուրը իրականացնեն: Այսօր մոտ 200 դատարկ տեղ կա մեր թիվ 4 շուկայում, 200-250 տեղ` մեր մեծածախ շուկայում, մոտ 300 ազատ տեղ` տոնավաճառում և նրա փոքրիկ տոնավաճառում` ևս 50 տեղ: Այդքան մենք բացօթյա առևտրով զբաղվող մարդիկ չենք էլ ունեցել: Այլ հարց է, որ փորձում ենք մարդկանց ասել բարեկիրթ եղանակով կատարեք ձեր առևտուրը, և երբ նա չի ցանկանում հարմարվել այդ տարբերակին, իր կամքն է փորձում թելադրել, ինչը իր հերթին այլ հարց է:
– Որոշ շրջանակներ նշում են, որ դուք պատգամավոր դառնալու հավակնություններ ունեք: Ավելին` եթե որոշակի օղակների հովանավորությունը չլինի, արդյո՞ք ցանկությունը միայն բավարար է պատգամավոր դառնալու համար:
– Ե՞ս: Ասեմ, որ ես իմ աշխատանքը շատ եմ սիրում, զրույցի ընթացքում շեշտեցի, որ արդեն 15 տարի աշխատում եմ այս համակարգում, արել եմ այն, ինչ հնարավոր է իմ ուժերի սահմաններում: Մասնակցել եմ բազմաթիվ օրենքների ստեղծման աշխատանքներին, մասնավորապես` առևտրի ծառայությունների մասին օրենքը գրելու ժամանակ: Եվ ես կարծում եմ, որ այս ոլորտում դեռ անելիքներ և ծրագրեր շատ ունեմ: Ավելին` գոնե առայժմ պատգամավոր դառնալու ցանկություն չունեմ:
– ԱԺ ընտրությունները արդեն մոտենում են: Իսկ ընտրությունները վարչական շրջաններում մասնավորպես ձեր համայնքում սահուն չեն անցնում` ծեծ, ջարդ, ընտրակաշառք: Հավանական համարո՞ւմ եք, որ մի օր ընտրությունները կանցնեն ազատ և արդար: Ի՞նչ է այսօր մեզ պակասում ազատ արդար ընտրություն անցկացնելու համար:
– Մեր վարչական շրջանում նման դեպք չի գրանցվել: Մեր վարչական շրջանում միշտ էլ ընտրությունները անցել են սահուն: Չի եղել մեր շփումները բնակիչների հետ ընտրությունից ընտրություն: Ամենօրյա շփումներով ենք մենք գնում ընտրության, մեր ծրագրերը պահելով, մեր նախընտրական խոստումները կատարելով: Ես պետք է այստեղ ասեմ, որ մեր բնակիչների, ընտրողների մեջ մի քիչ պետք է ակտիվությունը արթնացնեք, որպեսզի ընտրողը ինքը հասկանա, որ իր ձայնից շատ բան է կախված երկրի զարգացման համար և գա մասնակցի ընտրություններին: Այ, այստեղ մենք անելիք ունեք: Թե չէ Ընտրական օրենսգիրքը, ես կարծում եմ, որ լիարժեք չէ և այսօր արդեն քննարկման փուլում է գտնվում: Այստեղ ընտրողների դերն ու ակտիվությունը պետք է ավելի արթնացնենք, որ իրենք գան իրենց ձայնը տան և իրենք էլ հասկանան, որ իրենց տված այդ ձայնից մեծ բան է կախված երկիրի զարգացման գործում:
– Բայց մենք` լրագրողներս, անձամբ ենք ականատեսն ու արձանագրողը լինում վերը նշած ընտրախախտումների:
