Այս ամիս Վրաստանի կառավարական պաշտոնյաները և ժողովրդագրական հարցերով փորձագետները հայտարարել են, որ հաջորդ 40 տարիների ընթացքում երկրի բնակչությունը կարող է կրկնակի կրճատվել, եթե համապատասխան քայլեր չձեռնարկվեն ծնելիության մակարդակի աճի ուղղությամբ:
Փետրվարի 11-ին խորհրդարանին ուղղված ամենամյա ելույթում Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին 2015 թվականի համար երկրի բնակչության թվաքանակի թիրախային ցուցանիշ սահմանեց 5 միլիոնը:
Պաշտոնական տվյալների համաձայն`անցյալ տարի Վրաստանի բնակչությունը կազմել է 4,4 միլիոն, ինչը մեկ միլիոնով զիջում է խորհրդային տարիներին` 1989-ին անցկացված վերջին մարդահամարի ցուցանիշին: Փորձագետների խոսքերով, բնակչության թվաքանակի նշանակալի անկում է տեղի ունեցել` նույնիսկ հաշվի չառնելով Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի նկատմամբ վերահսկողության կորստի փաստը:
Թբիլիսիի Իլյա Ճավճավաձեի անվան պետական համալսարանի Ժողովրդագրության և սոցիոլոգիայի ինստիտուտի տնօրեն Ավթանդիլ Սուլաբերիձեն նշում է, որ Վրաստանում մահացության մակարդակը բարձր է, կյանքի միջին տևողությունը` կարճ, ծնելիության մակարդակը` ցածր, իսկ բնակչության քանակը կրճատվում է միգրացիայի պատճառով:
Սուլաբերիձեի հաշվարկներով` վերջին տարիներին Վրաստանից 1,5 միլիոն մարդ է հեռացել, և միայն 300 000 են եկել երկիր, ինչի արդյունքում բնակչության իրական թիվը ներկայում կազմում է շուրջ 3,9 միլիոն:
Փորձագետները նշում են, որ վերջին 20 տարիների ընթացքում Վրաստանում ծնելիության մակարդակը մշտապես ցածր է եղել, և երկրի շատ հատվածներում շարունակում է զիջել մահացության ցուցանիշին:
Տնտեսական փորձագետներն, իրենց հերթին, նախազգուշացնում են, որ բնակչության թվաքանակի կրճատումը կարող է խոչընդոտել տնտեսական աճին և զարգացմանը հետագայում: Մինչդեռ իշխանությունները նշում են, որ ընթացիկ տնտեսական մեծ նախագծերը նշանակալի մարդկային ռեսուրսներ կպահանջեն:
Վերջին տարիների հիմնական միտումներից մեկը աշխատանքային տարիքի անձանց արտագաղթն է, ովքեր ավելի լավ կյանքի ակնկալիքով հեռանում են երկրից: Վերջին պաշտոնական տվյալների համաձայն` երկրում գործազրկության մակարդակը կազմում է 16,9 տոկոս, սակայն անկախ փորձագետների գնահատմամբ` այս ցուցանիշն իրականում ավելի բարձր է:
Չնայած ամուսնությունների քանակի աճին` ընտանիքներից շատերն ընդամենը մեկ երեխա ունեն, և այստեղ տնտեսական գործոններն ունեն իրենց դերը:
«Շատ կուզենայի երկրորդ երեխան ունենալ, բայց միայն ամուսինս է աշխատում, դժվարությամբ ենք ծայրը ծայրին հասցնում: Քչերն են կարող իրենց թույլ տալ շատ երեխաներ ունենալ», – ասում է Թբիլիսիի 37-ամյա բնակչուհի Մարինա Մայսուրաձեն:
Իսկ ժողովրդագրական հարցերով փորձագետ Անձոր Թոթաձեն բնակչության թվաքանակի անկման պատճառը տեսնում է արական սեռի ծնունդներին նախապատվությունը տալու մեջ:
«Վրաստանում, ինչպես կովկասյան մյուս երկրներում, ընդունված է տղա երեխաներին պաշտամունքի առարկա դարձնելը, այսպիսով, արհեստական վիժումների [աբորտների] մեծ մասի պատճառը հիմնականում երեխայի ոչ ցանկալի սեռն է», – նշում է նա:
Թոթաձեի խոսքերով, 1995-2004 թվականների ընթացքում ծնված աղջիկ երեխաների թիվը կրկնակի զիջում էր 1980-1989 ժամանակահատվածում գրանցված ցուցանիշներին, մինչդեռ բնակչության ընդհանուր թվաքանակի ցուցանիշները համարյա համընկնում էին:
Փորձագետը նշում է, որ հավասարակշռության նման խախտման, այսինքն` պոտենցիալ մայրերի թվի կրճատման հետևանքով բնակչության թվաքանակի անկումը կշարունակվի:
Թոթաձեն կարծում է, որ ժողովրդագրական պատկերը կարելի է բարելավել, եթե կառավարությունը նպաստի ծնելիության աճին` բազմանդամ ընտանիքներին և հղի կանանց նպաստներ վճարելու և օգնություն տրամադրելու միջոցով: Ներկայում պետությունը հոգում է ծննդաբերության հետ կապված ծախսերի մի մասը, իսկ բազմանդամ ընտանիքներին նպաստներ չեն վճարում:
Անցյալ ամիս Վրաստանի խորհրդարանի առողջապահական և սոցիալական հարցերով հանձնաժողովը հայտարարեց, որ շուտով կսկսի աշխատել բնակչության խնդիրների լուծման ռազմավարության մշակման ուղղությամբ, սակայն [հանձնաժողովի] հետագա նախագծերը դեռևս անհայտ են:
Վրաստանի Ուղղափառ եկեղեցին ևս որոշել է միջամտել խնդրին` հայտարարելով, որ այսուհետ յուրաքանչյուր ընտանիքում ծնված չորրորդ երեխան համարվում է «Կաթողիկոսական գահի պաշտպանը»: 2008 թվականին Վրաստանի կաթողիկոս-պատրիարք Իլյա Երկրորդը հանձն առավ անձամբ կնքել ընտանիքում ծնված յուրաքանչյուր երրորդ երեխային:
