ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյան
Թեեւ նախորդ տարի իշխանությունները ԵԽԽՎ ճնշման տակ համաներում իրականացրին, սակայն այն չտարածվեց բոլորի վրա, եւ առայսօր 13 քաղբանտարկյալ կա բանտերում:
ԱԺ պատգամավորներից մեկը, որ չցանկացավ անունը հրապարակել, ասաց, թե իշխանությունները եթե ոչ համաներման, ապա հաշվի առնելով պատժաչափը 1/3-ով կամ 2/3-ով կրած լինելու հանգամանքը` այսօր արդեն կարող են քաղբանտարկյալներին հերթով ազատ արձակել: Եվ քանի դեռ այդ քայլին չեն դիմում, այս խնդիրը շարունակում է արծարծվել միջազգային տարբեր ատյաններում: Օրինակ երեկ` ԵԽ գլխավոր քարտուղար Թյորբորն Յագլանդը, խոսելով ՀՀ-ում առկա քաղբանտարկյալների մասին, հայտարարեց, որ Եվրոպայում քաղաքական բանտարկյալներ չպետք է լինեն: «Մեր` մարդու իրավունքների հանձնակատարն ուժեղ մանդատ ունի եւ մշտապես հետեւում է այդ գործընթացներին: Մենք ուշադիր հետեւում ենք 2008-ից հետո Հայաստանում ընթացող գործընթացներին: Չենք կարող ուղղակիորեն միջամտել ձեր ներքին խնդիրներին: Դա պետք է լուծվի ձեր ներքին ինստիտուտների շրջանակներում: Եթե ԵԽ-ն ազգային ներքին հարցերն իր վրա վերցնի, դժվար ուղու վրա կկանգնենք», – հայտարարեց նա:
ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար, ՀՀԿ փոխնախագահ Գալուստ Սահակյանին հարցրինք, թե ի՞նչ են պատրաստվում անել իշխանությունները` մյուս 13 քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու համար, եւ ընդհանրապես, որեւէ բան անո՞ւմ են, թե՞ ոչ:
– Դա իրավաբանական դաշտի հարց է, քաղաքական հայտարարությունների կամ մոտեցումների խնդիր չունի, մանավանդ, այդ դաշտում քաղաքական տեսակետից միջամտություններն անընդունելի են նաեւ Եվրոպայի համար:
– Սակայն կատարվածը քաղաքական իրադարձությունների հետեւանքով էր, այսինքն` սա քաղաքական խնդիր է, այլ ոչ թե իրավական:
– Իհարկե, սկիզբը քաղաքական մոտեցումների ձեւավորում է, բայց վերածումը ոչ թե քաղաքականության, այլ քրեորեն պատժելի արարքների հետեւանք է: Իսկ պատիժներն այնպիսին են, որ պետք է կրեն մինչեւ վերջ:
– Մեկ անգամ համաներում իրականացվեց, շատերն ազատ արձակվեցին, սակայն 13 քաղբանտարկյալներ դեռեւս բանտերում են:
– Համաներումը իրականացվում է այն հոդվածներով, որ առաջարկվում է, եւ ԱԺ-ն հաստատում է: Այդ մարդկանց վրա հիմա չի տարածվել համաներումը:
– Եվ իշխանությունները որեւէ բան անո՞ւմ են մյուսներին ազատ արձակելու համար, թե՞ ոչ:
– Բայց իշխանությունները եթե փորձեն անել, ապա իրավական պետության մեթոդիկայից դուրս կլինի, որովհետեւ այդ խնդիրները լուծվում են դատական համակարգի միջոցով:
– Իսկ մի՞թե դատական համակարգը իշխանության մաս չէ:
– Համենայնդեպս, իշխանություն ասելով պիտի դիմեք դատական համակարգին: Եթե նոր փաստեր կան, կարող են դիմել, նորից գործը լսեն: Դա դատական համակարգի խնդիրն է, քաղաքական իշխանությունը դրանով չպետք է զբաղվի:
– Այդ դեպքում ինչո՞ւ է նախագահի ինստիտուտին վերապահված համաներում հայտարարելու իրավունքը, այսինքն` համաներման առաջարկ ԱԺ-ին ներկայացնելը, իսկ խորհրդարանին` այդ առաջարկը վավերացնելը:
– Նախագահը համաներում հայտարարում է, առաջարկությամբ դիմում է ԱԺ, այսինքն` կոլեգիալ, ներկայացուցչական մարմնի որոշման հիման վրա է դա կատարվում:
– ԱԺ պատգամավոր, ԵԽԽՎ հայկական պատվիրակության անդամ Զարուհի Փոստանջյանը մեր թերթին տված հարցազրույցում ասել էր, թե ԵԽ նախարարների կոմիտեում նախագահելու է Թուրքիան` ի դեմս ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուի, բացի այդ, ԵԽԽՎ նախագահի պաշտոնը զբաղեցնում է Մեւլութ Չավուշօղլուն: Եվ այս ընթացքում ՀՀ-ին մեծ մարտահրավերներ են սպասվում, որոնց դիմակայելու համար իշխանությունները պետք է գնան ժողովրդավարական բարեփոխումների` առաջին հերթին ազատ արձակելով քաղբանտարկյալներին: Չե՞ք կարծում, որ Թուրքիան կօգտագործի այս հարցը` ՀՀ դեմ գործողություններ իրականացնելու համար:
– Չեմ կարծում նման բան: Համենայնդեպս, քաղաքական իշխանությունները ցանկացած ճնշման դեպքում իրավազոր չեն նման խնդիր լուծել: Դա լուծվում է հատուկ սցենարներով. ըստ մեր Սահմանադրության` համաներման ճանապարհով, եւ կա նաեւ մի այլ ճանապարհ, որ մեղադրյալն ինքը ներում է հայցում: Սա է Սահմանադրությամբ ձեւավորված մոտեցումը:
Իսկ Թուրքիան, չեմ կարծում, որ կալանավորների խնդիրները բարձրացնելով ինչ-որ խնդիրներ լուծի:
