Կարող եք գրառել խոսքերս, առավելագույնը երկու տարի անց լինելու է իրավիճակ, երբ որևէ մեկի մտքով չի անցնելու, որ քաղաքական պատասխանատվություն ստանձնած ուժի վարչապետին կարելի է դիտարկել կիսանախագահական համակարգի հանրապետության նախագահի հետ նույն հարթության մեջ, դիտարկել այս անցումը որպես իշխանության շարունակություն կամ երրորդ ժամկետ:
Զուտ մեխանիկորեն Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը պարզ է՝ վարչապետը չունի առաջնային մանդատ, և առնվազն դե յուրե իշխանությունը պատկանում է խորհրդարանին, վարչապետը ենթակա է խորհրդարանին: Սակայն ամբողջ խնդիրն այն է, որ Սերժ Սարգսյանի վարչապետության դեպքում դե ֆակտո իրականությունը լինելու է լիովին հակառակը՝ խորհրդարանն է ենթարկվելու վարչապետին, առավել ևս, որ նրա անմիջական ենթակայության տակ են գործելու ուժային կառույցները, իրավապահները: Իհարկե, վարչապետը խորհրդարանին է ենթակա այդ փաթեթով, սակայն խնդիրն այն է, որ դե ֆակտո իրականությունը ձևավորվելու է առնվազն հոգեբանական և իներցիոն մտածողական գործոնների շնորհիվ, որն էլ բուն իշխանությունը կենտրոնացնելու է Սերժ Սարգսյանի ձեռքում:
Ահա այստեղ է, որ հարց է առաջանում, թե երկու տարիների, այն էլ՝ առավելագույնը երկու տարիների ընթացքում Սերժ Սարգսյանն ինչ է փոխելու, որպեսզի փոխվի ընկալումը, և հանրությունը լինի համոզված, որ գործ ունի ոչ թե երրորդ ժամկետի, ոչ թե նախագահական դե ֆակտո իշխանության հետ, այլ իսկապես խորհրդարանական կառավարման մոդելի, որտեղ խորհրդարանն իսկապես առաջնային մանդատի կրող իշխանությունն է, իսկ վարչապետը՝ ենթական: Երկու տարի անց՝ ապրիլին, խորհրդարանը լինելու է նույնը, հետևաբար նույնն է լինելու մեծամասնությունը: Ուրեմն ի՞նչ է անելու Սերժ Սարգսյանը, որից կերևա, այն էլ համոզիչ, որ իշխանությունն իսկապես խորհրդարանի ձեռքին է, և Սերժ Սարգսյանն ընդամենը ենթարկվում է խորհրդարանական մեծամասնությանը: Խորհրդարանական ներկայիս մեծամասնությունը պետք է ենթարկվի հոգեբանական ներգործությա՞ն ու երկու տարի անց հասկանա, որ ինքն է որոշողը, ոչ թե Սերժ Սարգսյանը: Մյուս կողմից, բայց չէ՞ որ Սերժ Սարգսյանին հենց դրա համար են նաև միաձայն առաջադրել վարչապետի պաշտոնում, որպեսզի որոշումների կայացման պատասխանատվությունը մնա հենց նրա վրա, այսինքն՝ այսպես ասած, պահպանվի կոնֆիգուրացիան, որովհետև Հայաստանին սպասվում են ներքին ու արտաքին քաղաքականության իսկապես բարդ ժամանակաշրջաններ և մարտահրավերներ, որտեղ մեծանալու է քաղաքական պատասխանատվության գինը: Մյուս կողմից, սակայն, Սարգսյանը նաև դա է ներառել այն մոտիվացիոն հիմքերում, որոնց վրա կառուցվել է կառավարման մոդելի փոփոխությունը:
Բանն այն է, որ Սարգսյանը հենց այդ մարտահրավերների սպասումով փորձել է ձևավորել համակարգ, որտեղ բարդ որոշումների քաղաքական դե յուրե պատասխանատվությունն այլևս մեկ մարդու վրա չէ, ինչպես նախկին մոդելում: Բայց նաև հենց սա հասկանալով է, որ համակարգը միաբերան ու միաձայն, ըստ էության՝ խնդրելով պահանջեց, որ Սարգսյանը մնա, և ոչինչ չփոխվի: Իհարկե, Սարգսյանն էլ, մեղմ ասած, չդիմադրեց դրան:
Այս համատեքստում, ի դեպ, հետաքրքիր իրավիճակ է ստեղծվում փողոցում ծավալված բողոքի և անհնազանդության շարժման ֆոնին, որը իշխող համակարգում սրում է քաղաքական պատասխանատվության ու ենթակայության խնդիրները: Միևնույն ժամանակ, Սերժ Սարգսյանը վարչապետի թեկնածու առաջադրվելու ընթացքում հայտարարեց, թե անձնական պատասխանատվությունից փախչող չէ և չի եղել երբեք և դեմ է, երբ մարդը չունի դե յուրե իշխանություն, բայց դե ֆակտո կառավարում է: Սարգսյանն ակնարկում էր, որ ՀՀԿ նախագահի պաշտոնով բավարարվելը կլիներ քողարկված կառավարում և պատասխանատվությունից խուսանավում, և ըստ այդմ՝ ընտրել է վարչապետի տարբերակը:
Բայց առաջանում է հարց՝ եթե ՀՀԿ նախագահի պաշտոնում լինելով նա, այդուհանդերձ, լինելու էր դե ֆակտո ղեկավարը և խոստովանում է, փաստորեն, դա, ապա առավել ևս դե ֆակտո ղեկավար կլինի ՀՀԿ նախագահի պաշտոնով հանդերձ նաև վարչապետի պաշտոն ունենալու դեպքում: Ըստ այդմ՝ Սերժ Սարգսյանը երկու տարի անց ունի թերևս իրապես համոզիչ կերպով «երրորդ ժամկետի» տարբերակի հերքում ներկայացնելու, խոշոր հաշվով, մի տարբերակ՝ ներկայացնել հրաժարական վարչապետի պաշտոնից ու ՀՀԿ նախագահի պաշտոնից:
Արդյո՞ք Սարգսյանն ակնարկում է, որ երկու տարի անց մտադիր է թողնել վարչապետի պաշտոնը, թե՞ ներկայիս ստեղծված լարված իրավիճակում փորձում է անել, այսպես ասած, բազմիմաստ ակնարկներ ու մեսիջներ հղել՝ ակնկալելով, որ երկու տարի անց հնարավոր կլինի գտնել արդեն այդ ժամանակի իրավիճակից բխող և անհրաժեշտ բացատրություններ:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
